DeZoeker schreef:De aanslag gister in Parijs was niet alleen een aanslag op een aantal onschuldige burgers, maar tevens een aanslag op onze vrijheid. Zo wordt algemeen gesteld. Maar wat behelst vrijheid nu precies? Welke invulling geven we aan dat begrip? Is mijn vrijheid de onvrijheid van een ander? Maakt religie ons "vrij" of beknot het ons in ons doen en laten? Wat zijn jullie gedachten hierover?
De aanslag op de redactie van Charlie Hebdo is nu beantwoord met de voorpagina van het nieuwste nummer van Charlie Hebdo: een huilende profeet Mohammed met een bordje "ik ben Charlie" in zijn hand en boven zijn hoofd de woorden "alles is vergeven".
Die aanslag was geen aanslag op 'onschuldige burgers' maar op mensen die het verbod op afbeelden van 'De Profeet' hadden overtreden.
Het was bedoeld als een aanslag op bedreigers van het ideaal (meer dan een realiteit) van een samenleving waarin die profeet alom gerespecteerd wordt.
Nee, het was geen aanslag op 'onze' vrijheid in algemene zin, als 'vrijheid in algemene zin' al bestaat.
Je kunt onderscheid maken tussen 'vrijheid van' (onderdrukking in enigerlei vorm) en 'vrijheid om' (je te uiten zoals je wilt bijvoorbeeld).
In beide gevallen krijgt het slechts inhoud door datgene waaraan het gekoppeld wordt.
'Vrijheid van overheidsbemoeienis' met het daaruit voortvloeiende 'recht op privacy' is iets anders dan 'vrijheid van inbreuk op mijn denk- en leefwereld door commerciële reclame'.
Om de ene vrijheid te realiseren (de vrijheid van aanstootgevende straatbeeldreclame bijvoorbeeld) moet de andere vrijheid ingeperkt worden (omdat daar overheidsingrijpen voor nodig is bijvoorbeeld).
"Freedom is just another word for nothing left to loose."
Vrijheid is slechts een negatief begrip.
Vrij is slechts wie niets te verliezen heeft, zelfs geen eigenwaarde.
Religie, dat wat ons 'terugbindt', weer met elkaar verbindt, is eerder iets dat 'bindt' dan wat 'vrijmaakt'.
Religieuze vrijheid, de eigen keuzemogelijkheid waaraan en met wie je je verbindt 'corrigeert' dat.
"Inshallah", had Charlie Hebdo nog kunnen toevoegen aan "alles is vergeven"...
"Deo volente" in onze christelijke cultuur.
"Laten we het hopen" in fatsoenlijk seculier Nederlands.
'Vergeven' ja, maar vergeten zal niet zo gauw gebeuren, net zo min als met 9/11.
Met 9/11 omdat er 2 oorlogen om gestart zijn (Afghanistan en Irak).
De aanslag op Charlie Hebdo omdat het de grootste demonstraties in de geschiedenis van Frankrijk tot nu toe op de been heeft gebracht en meer mensen dan ooit zich bewust heeft gemaakt van wat er op het spel staat.
Uiteindelijk is dat het enige 'wapen' tegen moslim- en ander terrorisme dat werkt: de collectieve weigering om de eigen waarden los te laten als samenleving.
Regels die wie of wat dan ook inperken werken niet, laat staan represssie of militair ingrijpen in 'broeinesten' van terrorisme.
Dat zijn slechts de 'immuunreacties' van de status quo: onvoldoende doordachte 'reflexen' van een samenleving die zich probeert te beschermen tegen de vergeljkbare gewelddadige 'reflexen' van 'de ander' die in zijn fundamentele waarden bedreigd meent te worden.
Repressie en geweld werken daarom niet tegen -juist- terrorisme, omdat terrorisme -angst zaaien en in duizendvoud oogsten- slechts bestaat bij de gratie van die immuunreacties.
Net als een virus gebruik maakt van het eigen RNA-replicatiemechanisme van cellen (de manier van levende organismen om snel voldoende afweerstoffen tegen externe bedreigingen te produceren), zo maken terroristen (bedoeld of onbedoeld) gebruik van de haast automatische 'fear -> fight' response van samenlevingen die geweld en dus angst doet escaleren.
'An eye for an eye makes everyone blind.'
De enige oplossing ligt op het niveau van bewustwording van die fundamentele waarden en het -zo goed en zo kwaad als dat gaat- over en weer leren respecteren van die fundamentele waarden.
Dat vergt het benoemen en in open gesprek testen van het eigen begrip van de fundamentele waarden van de ander.
Zit achter het afbeeldingsverbod van 'De Profeet' een vergelijkbare waarde als achter de beeldenstorm in 1566?
Zit achter dat afbeeldingsverbod een vergelijkbare angst iets fundmenteel 'eigens' kwijt te raken als achter de weigering gefotografeerd te worden van veel mensen in 'primitieve' samenlevingen?
Zit achter dat afbeeldingsverbod van Mohammed als Het Idool van de moslim een vergelijkbare irrationale absolutering van de onaantastbaarheid van een symbool van eenheid als achter de manier waarop sommige naties omgaan met hun nationale vlag, hun nationale volkslied, hun vorstenhuis etc.?
Zou dat het makkelijker maken om het te respecteren en daar begrip voor te tonen onder gelijktijdig vasthouden aan het eigen recht om het toch te doen?
Vasthouden aan een eigen waarde (vrijheid van meningsuiting), aan het individuele recht om jezelf te uiten zoals je wilt, én begrip en in zekere mate respect te tonen voor de grote waarde die moslims hechten aan het oordeel van hun profeet, dat is wat ik herken in deze voorpagina van de nieuwste Charlie Hebdo.
Een sterke en lofwaardige poging.
Of het voldoende is en of het bijdraagt aan dat open gesprek over de achterliggende waarden die de terrorisme-spiraal voeden: de tijd zal het leren.