In en uit het aards paradijs

[Petra]

Wintervoorraad en vogeltrek wil ik onder instinctief gedrag plaatsen omdat dit in periodiek cycli plaatsvindt. Het gedrag in het artikel vind ik van een andere orde en heeft echt het karakter van planvorming.

Ik heb het gelezen, het is een interessant artikel.

Ik denk dat Hoppers verhaal een wezenlijk verschil aangeeft.
Dat zit 'm in de boodschap van het verhaal. Dat draait hierom...

Eva maakt daarentegen onderscheid tussen enerzijds de verschijnselen, dat
wil zeggen de manier waarop de dingen zich aan ons voordoen,
en anderzijds de dingen zelf. Zij weet dat schijn kan
bedriegen en heeft zich een gezond wantrouwen aangemeten.

Alle kennis is indirecte kennis, aldus Eva.
Zij ziet dat mensen zich vaak zeer verschillende beelden vormen van de werkelijkheid, afhankelijk van hun eigen perspectief.
.

Daarom heeft Eva dus ook kritisch denkgereedschap ontwikkeld. Dat is de inhoudelijke kern van dit leuke verhaaltje. Wat helemaal niks met Genesis te maken heeft, dat is maar een kapstokje om het filosofische denken aan op te hangen. Maar een bijzonder slimme omdat ie daarmee al de denkwijze vanuit het eigen perspectief blootlegt.

Bij iemand met een geloofsachtergrond ploppen er direct al associaties met de Bijbel op, en daarbij allemaal eigen bijgedachten. Bij iemand zonder geloofsachtergrond natuurlijk helemaal niet. Die leest gewoon wat er staat en heeft al die bijbelse bijgedachten niet. Maar misschien wel weer andere. We hebben daardoor dus allemaal verschillende eigen beelden van de werkelijke boodschap en de werkelijkheid.

Maar uiteindelijk zullen mensen (mensen zijn allemaal de kritische 'Eva' in dit verhaal versus de dierlijk primitievere minder slimme 'Adam' ) begrijpen dat die bijbelse associaties er alleen maar in staan om je te tonen hoe snel je op een voorbarig verkeerd (eigen perspectief) been gezet kan worden door je eigen bijgedachten.

Als je dat eenmaal inziet, kun je misschien je eigen tunnelvisie (bijbelse associaties/eigen perspectief/bijgedachten) loskoppelen, om er vervolgens ...wel de werkelijke boodschap van de schrijver uit op te maken: menselijk filosofisch denkgereedschap om kritisch na te kunnen denken. Niks meer en niks minder.

Dankzij de spraak en (zeer belangrijk) het schrift konden we dat denkgereedschap aan elkaar doorgeven. Dankzij onze onderlinge communicatie konden we er op verder bouwen. Daardoor heeft het kritisch denken zich ook eeuwenlang steeds maar verder kunnen doorontwikkelen.
Hij noemt een rijtje filosofisch denkgereedschap vanuit de oudheid tot hedendaags:

wezensdenken
transcendentaal denken
dialectiek
fenomenologische methode
analytische methode
hermeneutiek
deconstructie
pragmatisme


Aangezien ik nogal graag pragmatisme en pluralisme predik vond ik dit een leuk en herkenbaar eind van zijn epistel:

Pragmatisme.
Bereiken we alsnog een happy end met het pragmatisme als een allesomvattende apotheose? Dat beoog ik met het schema niet te suggereren, maar wel dat het pragmatisme de voorgaande posities als het ware overstijgt. Het is een pluralisme dat erkent dat vele wegen naar Rome kunnen leiden, een pluralisme dat de onder gegeven omstandigheden juiste weg bepaalt door denkwegen te beoordelen vanuit het functioneren van mensen in de praktijk. Het pragmatisme is geen nieuwkomer. Het fungeert al ruim een eeuw als een onderstroom in de westerse filosofie, maar als de tekenen ons niet bedriegen, dan wint het dezer dagen behoorlijk aan kracht.