Hoi Christiaan,
Wim Nusselder schreef:Fysica versus metafysica vind ik niet zo'n nuttig onderscheid.
Ik kan niet de hele fysica bevatten en de scheidslijn tussen wat de fysica kan verklaren (met nog wat interne tegenstrijdigheden, omdat hij -naar verluidt- nog niet echt voltooid is) en waar metafysica voor nodig is ligt dus buiten mijn bereik.
Of mijn metafysische hypotheses noodzakelijk zijn (bij gebrek aan fysische verklaringsmogelijkheden) weet ik niet en is mij om het even: beschouw het maar als een verhaal dat voor mij werkt en dat ik ook jou aanbied, geheel vrijblijvend.
[...]
Resteert zo'n 0,1% individuele vrijheid waarmee je 'naar de maan kunt reiken', waarmee je je biologische, sociale en intellectuele beperkingen kunt proberen te overstijgen.
Dat kan met kunst, dat kan met wetenschap & technologie en dat kan met religie.
Een marginaal vernisje, maar essentieel voor onze identiteit, ons mens-zijn, ons vermogen tot vooruitgang als mensheid en ... onze claim 'de kroon op de schepping' te zijn.
En dat 'naar de maan reiken' doen we ook collectief, schijnbaar 'vanzelf' vanuit individueel perspectief, door beschaving van samenlevingen, door modernisering van ideeënsystemen en doordat sociale en intellectuele patronen doorbroken worden door eigenzinnige individuen.
Inspiratie, nieuwsgierigheid, onzelfzuchtige liefde, onze 'humaniserende' drijfveren/vermogens, zijn inherent menselijk, geworteld in dat marginale stukje van onszelf waarmee we onszelf kunnen en moeten overstijgen om ons mens-zijn te 'vervullen'.
We reiken ermee naar een 'maan', iets dat onszelf overstijgt, of dat nu schoonheid, tot nu toe onbereikbare waarheid over de 'werkelijkheid' of het goddelijke is.
Dat wat nog niet is, dat wat voorbij wat we al (individueel en collectief) bereikt hebben ligt.
Christiaan schreef:Ik kan heel goed meegaan in de strekking van je verhaal.
Mooi; dan gebruik ik dat als basis voor het vervolg.
Wim Nusselder schreef:Alles wat bestaat is gecreëerd; alles wat gecreëerd is bestaat; althans zo begrijpen we de werkelijkheid waarin we leven.
Christiaan schreef:Die eerste aanname kan ik niet bevestigen. Alles wat bestaat is ontstaan of heeft altijd al bestaan (in een bepaalde vorm). Dat het gecreëerd zou zijn (door een creator) is voor mij te voorbarig.
Je hebt gelijk.
Ik had moeten schrijven: "
althans, dat is één van de manieren waarop we de werkelijkheid waarin we leven kunnen begrijpen."
Voor mij is het bestaan van een schepper evenmin essentieel.
Ik gebruik 'gecreëerd' als uitwisselbaar met 'ontstaan'.
Ik veronderstel slechts een creatieve kracht die de toenemende complexiteit van de werkelijkheid veroorzaakt (ondanks de natuurwet van de toenemende entropie/chaos), met bijv. mensen als voorlopig toppunt van de biologische evolutie/schepping en minder achterlijke vormen van religie als verder geëvolueerde en betere vormen conceptuele werkelijkheid dan achterlijker vormen.
Of die creatieve kracht immanent of transcendent is vind ik dus evenmin een nuttig onderscheid.
Wim Nusselder schreef:Van de natuurkundig beschrijfbare werkelijkheid, via de biologisch beschrijfbare werkelijkheid, via de sociologisch beschrijfbare 'werkelijkheid', via de conceptuele 'werkelijkheid', naar dat waarnaar we slechts met kunst, wetenschap en religie kunnen reiken zonder het ooit echt vast te kunnen pakken krijgt taal een steeds grotere creatieve en 'performatieve' rol en steeds minder een beschrijvende rol.
Christiaan schreef:Mooi verwoord.
Christiaan schreef:Wat we als gegeven beschouwen (feiten) helpt ons om de wereld beter te begrijpen en daardoor betere beslissingen te nemen, waardoor we op een betere manier betekenis kunnen geven aan ons leven. Als we dingen gaan bedenken en die die later als gegeven (feiten) beschouwen, zal dat mijn inziens averechts kunnen werken.
Ik zie het dus als een glijdende schaal: van meer gegeven en minder betekenisvol (fysiek) naar nauwelijks gegeven en vooral betekenisvol (kunst, het grensgebied van de wetenschap, religie).
Je moet bepaalde dingen als gegeven beschouwen om er betekenis/zin aan te kunnen geven of in te kunnen ontdekken; in die zin helpt het ons, ja.
Dingen bedenken, conceptuele werkelijkheid creëren, maakt ze feitelijk, zij het in die 'hogere regionen': relatief betekenisvol.
Christiaan schreef:Het wordt een probleem als bepaalde geloofsideeën in conflict raken andere ideeën, mensen en feiten. Een paar voorbeelden:
1. Als sommige kinderen hier in Nederland niet worden ingeënt vanwege het geloof, dan vind ik dat een probleem.
2. Als de Paus verkondigt dat het gebruik van condooms schadelijk is en dat het tegen het geloof is, en mensen nemen dat aan, dan vind ik dat een probleem.
3. Als mensen vinden dat homo zijn zondig is en dat die mensen moeten worden vervolgd, gevangen of gedood, dan vind ik dat een probleem.
Deze problemen tasten die goede, mooie, bloeiende samenleving, waar ik deelgenoot van ben, aan.
Eens.
De ene vorm van religie is achterlijker dan de andere.
Achterlijkheid van religie hangt o.a. samen met slecht overweg kunnen (een conflict zoeken waar het niet hoeft te zijn) met die andere twee vormen van zelfoverstijging: kunst en wetenschap.
Met v&Vriendengroet,
Wim