Het grijze topic

[Mart]

Ook deze week sla ik even over. Inmiddels de tweede antibioticakuur achter de rug voor een infectie aan mijn luchtwegen. Dit najaar houdt het maar niet op met de ziektedruk. Al dat gekwakkel werkt niet goed voor de schrijverij. (...)

Blijft een interessant en leerzaam topic. We lezen mee, maar er is geen enkele haast bij. Neem rustig de tijd totdat je volledig hersteld bent.

[Bonjour]

Ja, we hebben nog even voordat de server van Geloofsgesprek.nl onder water staat.

[Storm]

Peter79,
Beterschap!

Ik las vanmorgen..opwarming van de aarde op onomkeerbaar kantelpunt.
https://www.nd.nl/nieuws/buitenland/opw ... &utm_term=

[Petra]

Best zorgwekkend.

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achter ... ~bd775478/

De stand van de natuur in Nederland: bijna alle seinen staan op rood

IN VERGELIJKING MET ANDERE LANDEN DOET NEDERLAND HET NIET BEST
Ruim 13 procent van Nederland is bestempeld tot Natura 2000 gebied: een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. Ter vergelijking: voor Europa als totaal is dat 18 procent van het landoppervlak. Nederland heeft 162 Natura 2000 gebieden.

Elke zes jaar moeten landen rapporteren hoe hun gebieden ervoor staan. Uit de laatste vergelijkende rapportage (2012) blijkt dat Nederland het met de bescherming van zijn Natura 2000 gebieden slechter doet dan andere Europese landen.

Van het aantal habitattypen (leefgebieden) dat Nederland geacht wordt te beschermen, verkeert maar een paar procent in een gunstige staat van instandhouding. Het merendeel is matig tot zeer ongunstig. Op een ranglijst van Europese landen bungelt Nederland daarmee bijna onderaan, nog net boven Griekenland, dat de laatste plaats bezet.

Ook als het gaat om het in stand houden van soorten scoort Nederland onder het gemiddelde: ons land staat in die lijst op de 19e plaats.

[Peter79]

Van Augiasstal tot Mestmoeras

Wanneer begint de bewustwording van het mestoverschot als een milieuprobleem? Je zou kunnen zeggen dat dit probleem al tenminste 45 jaar bekend is. De Stichting Natuur & Milieu publiceerde in 1972 direct na haar oprichting het rapport “Bio-industrie, Augiasstal in milieu en landschap”. Augias was koning in het oude Griekenland: Als jongeling had hij deel genomen aan den togt der Argonauten en als vorst te Elis aanzienlijke rijkdommen vergaderd, die vooral bestonden in 3000 runderen, wier mest in den uitgebreiden stal tot eene aanzienlijke hoogte was opgestapeld. Tot de 12 werkzaamheden , die door Eurystheus aan Heracles (Hercules) werden opgelegd, behoorde ook deze, dat hij dien stal op één dag moest reinigen. De held volbragt die taak door er een paar rivieren — de Alpheus en Peneus — doorheen te leiden, maar hij vorderde ook tot loon een tiende gedeelte van den veestapel. Toen Augias dat weigerde, werd hij met twee zijner zonen door Heracles gedood, waarna de derde zoon, Phyleus genaamd, en door zijn vader verbannen, omdat hij tot inschikkelijkheid raadde, den troon te Elis beklom (Winkler Prins 1870)


De stal van Augias

De Augiasstal verbeeldt hoe het mestoverschot wordt afgewenteld op de natuurlijke omgeving. Men dacht daarbij vooral aan water- en bodemvervuiling. Het geurprobleem associeerde men nog niet met transport van meststoffen door de lucht, zo blijkt uit de Urgentienota Milieuhygiëne uit hetzelfde jaar 1972: De agrarische productie kent milieuhygiënische problemen: soms stankoverlast voor omwonenden, speciaal ingeval de bedrijven op een korte afstand van de bebouwde kom zijn gelegen en anderszins bestaat het gevaar van een verontreiniging van het grond- en oppervlaktewater en van de bodem bij onoordeelkundige mestverwerking (Urgentienota Milieuhygiëne).

De Hinderwet was de voorloper van de Wet milieubeheer. Landbouw had in Nederland in de vorige eeuw altijd een aparte positie, die pas met de paarse kabinetten zonder het CDA een beetje werd genormaliseerd. Zodoende ook de beantwoording van de vraag of de veehouderij wel onder de Hinderwet valt en een inkijkje geeft in de historische ontwikkeling (Nota intensieve veehouderij 1974): Volgens vaste jurisprudentie van de Kroon valt het gehele veehouderijbedrijf bij het aanwezig zijn van een mestvaalt onder de Hinderwet. Ook is dit het geval bij gebruik van elektromotoren van meer dan 2 pk en bij het bewaren en gebruiken van propaangas. Geconstateerd moet echter worden dat in de praktijk noch door de gemeenten noch door het bedrijfsleven de hinderwetprocedure in gang werd gezet, omdat de productie plaatsvond in kleine eenheden, in het agrarisch gebied waarvan hinder nauwelijks gesproken kan worden en de bewoners accepteerden dat ze zo nu en dan de 'geuren des plattelands' te ruiken kregen. Door de ontwikkeling van grotere productie-eenheden en andere productiemethoden maar ook door de uitbreiding van dorpskernen en de toenemende vestiging van niet-agrariërs in het plattelandsgebied wijzigt zich de situatie. Daarnaast stelt ook de overheid thans hogere eisen aan de kwaliteit van bodem, lucht en water. De problemen zijn enerzijds vanuit de intensieve veehouderij zelf ontstaan, maar anderzijds ook naar de bedrijven toegegroeid.

[…] Naast de reeds eerder genoemde stimulering van technische oplossingen zal ik laten nagaan in hoeverre geholpen kan worden met het vinden van oplossingen voor milieuhygiënisch moeilijk gelegen levenskrachtige bedrijven, bv. via verplaatsing.

Wie de discussie nu leest, kan concluderen dat men al 45 jaar bezig is met technische oplossingen en verplaatsingen.

Tenslotte uit deze Nota intensieve veehouderij nog even een citaat waaruit blijkt hoe de Wet verontreiniging oppervlaktewateren nodig was omdat men simpelweg de overtollige mest op het oppervlaktewater loosde: Voor zeer dunne mestsoorten (bv. mest van mestkalveren en varkensgier) is hier en daar de ongewenste praktijk ontstaan om deze - voor zover deze mest niet op cultuurgrond kon worden gebruikt- in een openbaarwater te lozen. De ingevolge de Wet op de verontreiniging van oppervlaktewateren opgerichte zuiveringsschappen hebben inmiddels de directe lozing van mest en gier op openbaar water verboden, hetgeen deze ongewenste praktijk aanzienlijk heeft teruggedrongen. Op basis van uitvoeringsbesluiten ingevolge deze wet zullen mogelijke hiaten in dit gebied nog dit jaar geheel worden weggenomen (Nota Intensieve veehouderij 1974).


Mest in de sloot komt vaker voor dan je denkt. ’t Is ook niet normaal wat er allemaal over die smalle plattelandsweggetjes rijdt.

Het aandeel van de intensieve veehouderij in de verzuring van natuurgebieden via de lucht wordt erkend in de Notitie inzake verzuring die het de ministeries en landbouw in januari 1984 gezamenlijk uitbrengen. De vermestende werking die er ook is, tref ik eigenlijk nog niet aan, al wordt er al wel iets in die richting genoemd: Onderzocht zal worden hoe bomen reageren op gelijktijdige blootstelling aan chemische stress via de bodem (bemestingen, overeenkomend met de aanvoer van stikstof- en zwavelverbindingen uit de lucht) en via de lucht (begassingen met S02, NOx, NH3 en/of 03. Ook zal worden nagegaan in hoeverre de ondergrondse schimmels beïnvloed worden door chemische stress en in hoeverre een eventuele verandering in deze schimmels van invloed is op de groei van de boom (Genoemde notitie kan ik niet vinden, dus citaat uit vervolgstuk). In elk geval vanaf 1989 (Zorgen voor morgen) is ook vermesting door de veehouderij via de lucht in de beleidsstukken erkend.


Figuur in Zorgen voor morgen met daarin de vermesting door stikstof weergegeven met “luchtdepositie (N) en vervluchtiging (N). Denitrificatie is een natuurlijk proces waarbij de vermestende stoffen nitraat en ammonium door micro-organismen weer omgezet worden in het onschadelijke atmosferische stikstof (N2).

In elk geval staat het mestprobleem in 1984 op de politieke agenda. Minister Braks komt dan met de Interimwet beperking varkens- en pluimveehouderij:

Verbod Braks overvalt landbouw
Minister trots op niet uitlekken ingrijpende maatregel
DEN HAAG — Minister Braks van landbouw en visserij heeft gisteren de georganiseerde landbouw overvallen met de aankondiging van een onmiddellijk vestigingsverbod voor varkensmesterijen en pluimveehouderijen. Ook uitbreiding van dergelijke bedrijven zal in delen van Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg, waar de intensieve veehouderij is geconcentreerd, niet meer mogelijk zijn. Dit alles om het hoofd te bieden aan de groeiende milieuproblemen als gevolg van de overschotten aan mest.

Uit de eerste reactie van de landbouworganisaties bleek dat Braks en zijn collega Winsemius van volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer de diepste geheimhouding hebben betracht bij de voorbereiding van hun „Interimwet uitbreiding van varkens- en pluimveehouderijen". De landbouworganisaties met het Landbouwschap voorop waren dan ook „volslagen verrast".

De soep wordt (uiteraard) niet zo heet gegeten als opgediend. De regeling trad pas met de Meststoffenwet van 1987 definitief in werking, waarbij de omvang van de veestapel in 1986 als referentie gold – inclusief het aantal dieren waarvoor veehouders nog goedgekeurde uitbreidingsplannen hadden. Dat verklaart waarom de varkensstapel tussen 1984 en 1987 niet kromp maar juist doorgroeide met ruim 3 miljoen dieren naar bijna 14 miljoen stuks – de sterkste groei ooit (Stichting Centrum voor Landbouw en Milieu).



Na 25 jaar mestbeleid is het in 1995 tijd voor een confronterend boek, Het mestmoeras: Er is in het mestbeleid heel veel misgegaan. Het ergste is misschien wel dat de Nederlandse boeren en burgers jarenlang voor de gek zijn gehouden en nog steeds worden gehouden.... Met deze zin begint het laatste, concluderende hoofdstuk van het boek Het Mestmoeras, geschreven door de journalist F. Bloemendaal, parlementair redacteur van het Agrarisch Dagblad (Volkskrant).

Van Augiasstal tot Mestmoeras; ik hoop hiermee een voldoende indruk te hebben gegeven van de stroperigheid van het mestdossier. In wezen is er weinig veranderd tijdens de dertig tot vijftig jaar dat het mestprobleem bekend is. De veehouderij groeit steeds maar door, de grenzen van het natuurlijk milieu die steeds beter bekend worden, overschrijdend. Techniek is steeds weer de uitweg en als het echt niet kan, moet er gezoneerd (verplaatst) worden. Vanaf de jaren negentig is met techniek veel bereikt. De ammoniakuitstoot is gigantisch gedaald dankzij techniek en regelgeving; het is alleen niet genoeg. Van het boekhoudsysteem MINAS om meer controle te krijgen op het mestvraagstuk gaat het naar het boekhoudsysteem PAS dat vergunningen voor verdere intensivering moet rechtvaardigen.

[Storm]

@Peter79,
Hopelijk kom je nog wel aan het grijze topic toe.

https://www.gelderlander.nl/gennep/hoge ... oogle.com/

[Peter79]

Wat gaat die tijd hard he. Vandaag heb ik er nog hard aan moeten werken om een rapport af te krijgen. Ik heb er een wolvensymposium voor moeten laten schieten. Stukjes schrijven concurreert met de creatieve en analytische arbeid van een rapport. En ik vind een gesprek met Mart en Petra dan ook nog weer belangrijker. Dus ja, het zal nog wel even duren, dank voor je geduld

[Storm]

Vanavond was het op ~één vandaag~ biomassa voor o.a Nederland, dus ontbossing in Amerika. https://www.ad.nl/buitenland/boze-ameri ... ~a84b8eed/

[hopper]

Voor wie het interessant vind. Glyfosaat is niet hetzelfde als Round Up. Round Up is een merknaam, glyfosaat de werkzame stof. Daarnaast zitten in herbiciden ook hulpstoffen. Welke het meest schadelijk zijn, de werkzame stof of de hulpstoffen is niet helemaal duidelijk. Glyfosaat heeft ook een lage toxiciteit, maar dit zegt dus niet alles met het oog op de hulpstoffen.

Een bestrijdingsmiddel als round up heeft bekendheid gekregen vanwege de zgn round up ready gewassen. Dat zijn gewassen (veel mais) wat bestand is middels genetische modificatie. Monsanto is hier de grote boeman in. Dat heeft te maken met de gen-patenten. Omdat op de genen een patent zit, mogen deze niet middels stuiven of insecten op niet-gemodificeerde rassen komen.

Glyfosaat zelf is patentvrij en dus goedkoop verkrijgbaar.

Het probleem in dit verhaal is niet zo zeer de glyfosaat, maar de patenten op de genen en de mogelijkheid van nog meer industriële landbouw en de daarmee gepaard gaande ontbossing en verdrijving van kleine boeren. Alles voor de dollars en alles voor het vlees. Een mooi voorbeeld van hoe grootkapitaal mondiaal verweven is met consumentisme.

[Peter79]

Smog treft mensen niet alleen mensen met longaandoeningen, maar ook hartpatiënten moeten opletten. Zij kunnen klachten voorkomen of verminderen als zij overmatig inspannen vermijden. (https://www.rijnmond.nl/nieuws/163523/S ... e-Randstad)

Het gebiedsgerichte milieubeleid gaat over maatwerk per gebied. De focus ligt veel meer op het beperken van negatieve effecten. Tussen verschillende regio’s in Nederland zijn grote verschillen in kwetsbaarheid voor milieudruk, en in functies die ze moeten vervullen zoals landbouw, natuur en waterwinning. Door specifiek beleid kan de overheid beter tegemoet komen aan de eisen die verschillende belangen aan de milieukwaliteit stellen en meer rekening houden met bepaalde kwetsbare functies. Een voorbeeld is de gebiedsgerichte aanpak in de Rijnmond met als dubbele doelstelling het versterken van de mainport en het verbeteren van de leefbaarheid in het Rijnmondgebied. Daartoe werden 47 extra projecten gedefiniëerd. In een evaluatie werd gesteld dat er versterkt moest worden ingezet op het realiseren van de juiste balans in de dubbeldoelstelling. De aanpak van geluidoverlast en luchtverontreiniging door het wegverkeer vormen daarin belangrijke aandachtspunten (bron: NMP3). Ik ken dit project niet, maar luchtverontreiniging is nog steeds een Rijnmonds probleem (wordt vervolgd). Verder lijkt hier al hetzelfde probleem te spelen als later in de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS): het versterken van de mainport (economische ontwikkeling) gaat de actoren gemakkelijker af dan het verbeteren van de leefbaarheid (geluidsoverlast en luchtverontreiniging) waardoor de balans zoek raakt.

Ik kan het niet laten om vooruit te grijpen op een bijdrage die nog in de pijplijn zat (ja, ik ben echt van plan om dit topic voort te zetten).

Luchtverontreiniging is één van de onderwerpen uit het Nationaal Milieubeleidsplan van 1990 dat nog steeds een nijpend probleem is. Er gebeurt wel iets op beleidsgebied, maar het wordt nu volledig ingehaald door de actualiteit. Op 13 januari werd het Schone Lucht Akkoord gesloten tussen Rijk, provincies en gemeenten. Op die dag hebben zij hun handtekening onder het akkoord gezet en committeren zij zich aan de ambitie om de luchtkwaliteit in Nederland permanent te verbeteren:

"Met de aanpak van de binnenlandse bronnen streven we naar een gezondheidswinst van minimaal 50 procent in 2030 ten opzichte van 2016. Dat betekent dat mensen langer, gezonder en met meer kwaliteit leven", aldus Minister Stientje van Veldhoven die namens het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat haar handtekening onder het akkoord plaatste.

Inmiddels is er dus het Coronavirus, dat om zich heen grijpt in gebieden met een grote luchtverontreiniging:

Mensen die op plekken wonen waar veel luchtvervuiling heerst, hebben waarschijnlijk minder kans om een coronabesmetting te overleven. Dat zegt de Europese Public Health Alliance (EPHA).

Luchtverontreiniging kan een hoge bloeddruk, diabetes en luchtwegaandoeningen veroorzaken. Deze aandoeningen worden nu ook gekoppeld aan hogere sterftecijfers door toedoen van Covid-19.

Een onderzoek uit 2003 naar slachtoffers van het SARS-coronavirus liet zien dat patiënten uit regio's met matige luchtverontreiniging 84 procent meer kans hadden om te overlijden dan mensen in regio's met lage luchtverontreiniging.

“De lucht klaart misschien op in Italië, maar de schade aan de menselijke gezondheid en hun vermogen om infecties te bestrijden, is al een feit”, zegt Sascha Marschang, de secretaris-generaal van EPHA. “Regeringen hadden lang geleden de chronische luchtverontreiniging al moeten aanpakken, maar hebben de economie voorrang gegeven boven gezondheid door de auto-industrie te zacht aan te pakken.

“Als deze crisis voorbij is, moeten beleidsmakers de maatregelen versnellen en vuile voertuigen van onze wegen krijgen. De wetenschap vertelt ons dat epidemieën zoals Covid-19 steeds vaker zullen voorkomen. Schone lucht is dus een basisinvestering in een gezondere toekomst.”

https://www.schoneluchtakkoord.nl/actue ... 05132.aspx

[Storm]

`@Peter79,
Fijn dat je dit topic voortzet.

[Storm]

Wat een informatie en kennis van Peter79. Ik vind het zo jammer dat hij hier geen lid meer is. Peter79 als je dit leest, is het geen tijd om terug te komen?

[Tin]

Het zou best kunnen dat Peter ons leest en ook ik zou het fijn vinden als Peter terugkeert.
Maar ik ben bang dat de algemene sfeer op het forum daar toch niet helemaal naar is.

[Storm]

Het zou best kunnen dat Peter ons leest en ook ik zou het fijn vinden als Peter terugkeert.
Maar ik ben bang dat de algemene sfeer op het forum daar toch niet helemaal naar is.

Wanneer er kennis ingebracht wordt kan daar best waardering voor zijn. Ik vond dit topic ondergewaardeerd.

[Piebe Paulusma]

Volgens mij is het de laatste tijd qua ruzies vrij rustig hier, dus kan Peter79 wel weer terugkeren.

[Peter79]

Kort geleden had ik een gesprek met iemand en zij beweerde dat de grote achteruitgang van het tropisch regenwoud een linkse leugen is. Dit had ik nog nooit gehoord, zeker niet van haar, dus ik probeerde het met de opmerking dat er wellicht verschil van mening is over de omvang van de afname en dat ik dat wel wilde nagaan, maar dat er van een afname toch wel sprake was. En toen kwam er een verhaal over dat de media in het westen het niet goed oppikken, maar als je de media in de Braziliaanse taal leest, dat het verhaal echt anders in elkaar zit. En dat Brazilië één van de grootste landbouwexporteurs ter wereld is: Brazilië is niet alleen zelfvoorzienend, maar zorgt er ook voor dat “wij” onze dieren te eten kunnen geven. Ik hoor natuurlijk niet bij die “wij” en dat moest zij weten, toch lijken dat voor haar twee verschillende dingen te zijn. Maar ik eet geen vlees en de directe aanleiding dat ik vegetariër werd, was de grootschalige en onnodige omzetting van natuur- en indianenland in giftige soja-akkers.

Het verhaal van mijn gesprekspartner lijkt terug te gaan op de rel rond de branden in het Amazonegebied in 2019 en ze lijkt het perspectief van de als rechts bekend staande Bolsonaro te vertolken: Er is in volle hevigheid een ruzie losgebarsten tussen de Braziliaanse regering en de G7-landen over de bosbranden in de Amazone. Meer in het bijzonder tussen president Bolsonaro van Brazilië en president Macron van Frankrijk, nadat de laatste een noodkreet de wereld instuurde over de branden via zijn Twitter-account. Bolsonaro reageerde gepikeerd op de tweet van Macron en speelde de koloniale kaart: Macron zou last hebben van ongepaste neokoloniale neigingen en alleen op politiek gewin uit zijn. Ook Noorwegen en Duitsland kregen een veeg uit de pan, nadat zij hun jaarlijkse regenwoudcontributies van 35 miljoen euro niet meer wensten te betalen. Volgens mijn gesprekspartner zouden Noorwegen, Frankrijk en nog een land belangen hebben in de ondergrond van het regenwoud en Brazilië haar zelfbeschikking willen ontnemen. Hier een podcast over de branden.



Goed, wat zijn nu eigenlijk de feiten? Eerst maar eens de omvang van het Amazonegebied. Wat ik logisch zou vinden, praten we dan over het hele gebied dat direct of via zijrivieren afwatert op de Amazone (stroomgebied/catchment area). Dit is 6,195 miljoen vierkante kilometer of 619,5 miljoen hectaren. Ik ga er vanwege de ligging en klimaat van uit dat dit hele oppervlak van oorsprong bebost is. Maar, volgens de link, is het oppervlak van het Amazonegebied nog groter: but generally areas outside the basin are included when people speak about "the Amazon." The biogeographic Amazon ranges from 7.76-8.24 million sq km, of which just over 80 percent is forested. Bijna tweederde van het Amazonegebied ligt in Brazilië. Volgens deze bron is er op dit moment 6,2 tot 6,6 miljoen vierkante kilometer Amazone-regenwoud. Dit is tussen 620 en 660 miljoen hectare. Wat er echter precies bedoeld wordt met het Amazone-gebied moet je per bron bekijken. Brazilië heeft bijvoorbeeld een provincie die Amazon heet, maar die omvat natuurlijk niet het deel van de Amazone dat in het buitenland ligt.

Sinds 1988 is meer dan 48 miljoen hectare ontbost (inclusief 2021). Dit is ongeveer 7% in 33 jaar. In totaal zou 17% verloren zijn gegaan, met name tijdens de militaire dictatuur in de jaren ’60 t/m ’80, toen het motto was: land zonder mensen voor mensen zonder land. Sinds vorig jaar ligt de ontbossingssnelheid weer hoger dan het gemiddelde over deze periode 1988-2021.

Vanaf 2007 tot en met 2020 lag de ontbossingssnelheid onder dit gemiddelde. Daarvoor worden deze redenen gegeven: While destruction of the Amazon rainforest is ongoing, the overall rate of deforestation rate in the region dropped between the mid-2000s and mid-2010s, mostly due to to the sharp decline in forest clearing in Brazil. However deforestation has been steadily rising in the region in more recent years. Brazil's decline in its deforestation rate between 2004 and 2012 was attributed to several factors, some of which it controls, some of which it doesn't. Between 2000 and 2010 Brazil established the world's largest network of protected areas, the majority of which are located in the Amazon region. In 2004, the government implemented a deforestation reduction program which included improved law enforcement, satellite monitoring, and the provision of financial incentives for respecting environmental laws. Independent public prosecutors offices played a particularly important role in pursing illegal activities in the Brazilian Amazon. The private sector also got involved, especially after 2006 when major crushers established a moratorium on new deforestation for soy. That soy moratorium was followed by the "Cattle Agreement", which major slaughterhouses and beef processors committed to source cattle only from areas where environmental laws were being respected. Bescherming heeft dus zin.

Wat is veel? In de media is er een voorkeur voor absolute hoeveelheden: “In 2021 verdwenen per minuut 10 voetbalvelden aan tropisch woud”
Relatief gezien gaat het om een gemiddelde afname van 0,20% per jaar. Waar maken we ons druk om? Het is in elk geval politiek een probleem, omdat men zich voorgenomen heeft om de ontbossing in 2030 tot staan gebracht te hebben, maar dan moet je nu al wel kunnen zien dat de snelheid van ontbossing afneemt. Ook de afspraken met de inheemse indianen en de eigen natuurwetgeving worden door Brazilië geschonden. Bij ontbossing komt er CO2 vrij. Ook daar zijn afspraken voor. Maar verder? Wat geeft het als het gebied wat kleiner wordt? Internationaal hebben landen afgesproken 17% van het landoppervlak te beschermen als natuur. Nederland haalt dat bij lange na niet en Brazilië heeft natuur in overvloed. Wat geeft als er nog wat procentjes af gaan?

De werkelijke verstoring van het regenwoud is groter dan alleen oppervlakteverlies. Het procentenwerk gaat niet alleen over akkers, maar ook over infrastructuur, mijnbouw, bewoning. Wegen werken versnipperend en ook als het bosdek niet verdwijnt is er vanaf de infrastructuur een zone van bepaalde omvang waarbinnen verstoring optreedt. Landbouw gaat gepaard met gif, vermesting en ontwatering. Behalve oppervlakteverlies zal er op deze wijze kwaliteitsverlies zijn en die zal qua oppervlak groter zijn dan dat van het oppervlakteverlies. Verder neemt de schaal van ontginning toe met de beschikbare techniek en financiers. En wie zegt dat de ontbossingssnelheid peanuts blijft?

Wat er voor het bos terugkomt zijn eindeloze vlaktes met gifbespoten veevoer voor kiloknallers. Dat veevoer is een belangrijke stikstofbron waar we in Nederland in stikken. Hebzucht is m.i. de belangrijkste drijvende kracht achter de sloop van het regenwoud, want hoewel armen meeprofiteren, zijn het toch de rijken die er het meest van opstrijken. Ook in Nederland is het opruimen van de “woeste gronden” gebeurd door een combinatie van techniek, chemie (kunstmest) en planmatig werken. Zonder het stellen van harde grenzen zal de ontginning voortgaan totdat het niet meer loont. Maar ook als je weinig over hebt, is zelfs dat niet veilig. In Nederland gebeurt het beschermen van de natuur onder het motto “beleven, beheren, benutten”. Ook in Nederland blijft men door de ogen van nut verlekkerd kijken: hier nog een fietspad, daar nog een restaurantje, wilde dieren als scharrelvlees, ecosysteemdiensten, waterbergingsgebieden enzovoort.

Begin dit jaar werd bekend dat Brazilië Nederland heeft ingehaald als tweede landbouwexporteur ter wereld. Wat betreft tarwe wil Brazilië in de top tien komen, de oorlog in Oekraïne geeft een extra boost. Ondanks dat Brazilië het zo goed doet met de landbouw, profiteert de eigen bevolking er maar weinig van: De gemiddelde Braziliaan voelt vooral de stijgende prijzen van voedsel (+10%). Inkomen is een belangrijke factor voor voedselzekerheid en de helft van de bevolking heeft inmiddels te maken met matige of zelfs ernstige voedselonzekerheid. Brazilië is een land van immense ongelijkheid. Hoe kan het ook anders in Latijns-Amerika, ‘een continent met de meest onrechtvaardige samenlevingen ter wereld.

Iemand die zichzelf verwaarloost, is misschien niet de persoon om iets van waarde te verzorgen. De Amazone is bij Bolsonaro niet in goede handen, maar hij is aan de macht gekomen door de armoede, criminaliteit en al die andere problemen van Brazilië. In Nederland kwam de natuurbescherming op in een samenleving waarin de burgerij steeds meer geschoold en kapitaalkrachtig werd. Toen natuur iets van de overheid werd, kwam het eerst onder het ministerie van cultuur en wetenschappen. Later werd het logischer om het bij landbouw te doen, vanwege grondverwerving, inrichting en beheer. Maar natuurbescherming is volgens mij een stukje beschaving, cultuur. Toen er deze eeuw fiks bezuinigd moest worden, zaten cultuur en natuur weer in hetzelfde schuitje. In Brazilië denk ik dat een krachtige middengroep in de maatschappij mist. Het is vaak zo, en dat zal hier ook zo zijn, dat je je om de mensen moet bekommeren totdat zij ook zelf buiten het perspectief van hun persoonlijke problemen kunnen kijken.

[Maria K]

Kort geleden had ik een gesprek met iemand en zij beweerde dat de grote achteruitgang van het tropisch regenwoud een linkse leugen is. Dit had ik nog nooit gehoord, zeker niet van haar, dus ik probeerde het met de opmerking dat er wellicht verschil van mening is over de omvang van de afname en dat ik dat wel wilde nagaan, maar dat er van een afname toch wel sprake was. En toen kwam er een verhaal over dat de media in het westen het niet goed oppikken, maar als je de media in de Braziliaanse taal leest, dat het verhaal echt anders in elkaar zit. En dat Brazilië één van de grootste landbouwexporteurs ter wereld is: Brazilië is niet alleen zelfvoorzienend, maar zorgt er ook voor dat “wij” onze dieren te eten kunnen geven. Ik hoor natuurlijk niet bij die “wij” en dat moest zij weten, toch lijken dat voor haar twee verschillende dingen te zijn. Maar ik eet geen vlees en de directe aanleiding dat ik vegetariër werd, was de grootschalige en onnodige omzetting van natuur- en indianenland in giftige soja-akkers.

Eerst dank je voor je zeer bijzondere en heldere bijdrage weer.

Duidelijk, dat de meeste mensen alleen hun eigen straatje zien en beïnvloed worden door de "eigen positieve cijfers" zonder oog te hebben voor het grote geheel.

Iemand die zichzelf verwaarloost, is misschien niet de persoon om iets van waarde te verzorgen. De Amazone is bij Bolsonaro niet in goede handen, maar hij is aan de macht gekomen door de armoede, criminaliteit en al die andere problemen van Brazilië. In Nederland kwam de natuurbescherming op in een samenleving waarin de burgerij steeds meer geschoold en kapitaalkrachtig werd. Toen natuur iets van de overheid werd, kwam het eerst onder het ministerie van cultuur en wetenschappen. Later werd het logischer om het bij landbouw te doen, vanwege grondverwerving, inrichting en beheer.

Dat grote geheel is nu wereldwijd geworden. Misschien voor de meeste mensen teveel omvattend.
Er zijn grote veranderingen gekomen in de wereld van de globale polarisaties.
Niet alleen van mens tot mens, maar ook in het groot.
De grote en machtige naties denken het ieder voor zich het beste te weten, maar vooral beïnvloed door de eigen economie. En ook vooral hun machtige, door "groot geld verdienenden" gekozen leiders.
Zeker niet onbelangrijk te denken in economische consequenties, maar oppassen geblazen als dat alleen geldt voor een enkeling en voor tijdelijke oplossingen, die hun negatieve gevolgen in de toekomst zullen hebben.

Maar natuurbescherming is volgens mij een stukje beschaving, cultuur.

Voor velen dus een luxe issue en in tijden van armoede en crises doet men vnl. aan kort door de bocht denken en in tijdelijke opiossingen, en vooral bepaald door economische belangen.
Logisch en altijd al geweest en overal op de wereld, denk ik.
Idd. een kwestie van waarden en normen en die door te zetten, ook in tijden van maleise, is voor mij één van de hoofdkenmerken van een juiste vorm van beschaving.

Toen er deze eeuw fiks bezuinigd moest worden, zaten cultuur en natuur weer in hetzelfde schuitje. In Brazilië denk ik dat een krachtige middengroep in de maatschappij mist. Het is vaak zo, en dat zal hier ook zo zijn, dat je je om de mensen moet bekommeren totdat zij ook zelf buiten het perspectief van hun persoonlijke problemen kunnen kijken.

Daar zeer zeker.

Maar ook in Europa zijn we in een tijd beland, dat de middengroep steeds minder zeggingskracht blijkt te hebben.
De politieke ideeën worden vooral gevoed door de extremen, zonder enig gevoel of begrip voor elkaar, dus ook niet voor de grote groep "stemlozen".
En dat lijkt steeds erger te worden.

Misschien hebben we opnieuw een periode nodig zoals in de zestiger jaren van de vorige eeuw, toen door acties van steeds grote delen van het volk zelf een meer daadwerkelijke socialere maatschappij begon te ontstaan van mensen, die ook buiten hun eigen kader gingen leren denken en niet alleen de eigen directe omgeving.
Soms met moeite, maar toch begrip konden opbrengen voor de meer sociale wetten en de wetten, die niet direct alleen hun eigen belang dienden, maar ook die van de zwakkere naaste.

Jammer, dat dit bijna alleen kan blijven bestaan in tijden, dat mensen het zelf niet slecht hebben.
En niet te vergeten, scholing en opvoeding van nieuwe geeraties. die ook dit nieuwe denken actueel moeten blijven houden.
Gebeurt dat niet, dan is zelfs de hoogste beschaving gedoemd om terug te vervallen in barbarij en "eigen straatje eerst" denken en het recht van de sterkste/machtigste.

[Bonjour]

Je moet eens google maps op satelietweergave zetten en dan inzoemen op het amazone gebied.

[Tin]

Dank voor je interessante stuk, Peter!

[Peter79]

Dank voor jullie reacties. Ja Maria, jij maakt expliciet waar mijn gedachten naar toegingen. Ik sta ook met mijn werk op een soort van kruispunt: blijf ik het inhoudelijke werk doen, of ga ik veel meer bezig met deze ideeen- en waardenkant van de materie. Ik heb nog geen eurekamoment gehad dat ik weet dat ik daar ook van kan leven, maar wil wel stappen die kant op gaan zetten.

[Maria K]

Dank voor jullie reacties. Ja Maria, jij maakt expliciet waar mijn gedachten naar toegingen. Ik sta ook met mijn werk op een soort van kruispunt: blijf ik het inhoudelijke werk doen, of ga ik veel meer bezig met deze ideeen- en waardenkant van de materie. Ik heb nog geen eurekamoment gehad dat ik weet dat ik daar ook van kan leven, maar wil wel stappen die kant op gaan zetten.

Ik begrijp dat je niet helemaal happy bent met je werk, zoals dat nu gaat.
Daarop kan ik niets zeggen, want ik weet niet eens wat dat precies inhoudt.
En dan nog, het is jouw leven en het zijn jouw ideeën.
Toch zal er brood op de plank moeten komen.

Je schrijft goed.
Misschien een boek schrijven?

[Peter79]

Ik begrijp dat je niet helemaal happy bent met je werk, zoals dat nu gaat.
Daarop kan ik niets zeggen, want ik weet niet eens wat dat precies inhoudt.
En dan nog, het is jouw leven en het zijn jouw ideeën.
Toch zal er brood op de plank moeten komen.

Je schrijft goed.
Misschien een boek schrijven?

Na 15 jaar hetzelfde werk is het tijd voor iets anders. Rondom mij zie ik ook mensen van plek veranderen, is voor mij ook goed. Schrijven is een optie, maar ik beschouw dat meer als een middel dat ik kan gebruiken (niet de hoofdmoot van het werk).

Natuur en milieuproblematiek bevindt zich in een sociale en maatschappelijke context. Met mijn biologieachtergrond breng ik maar 1 discipline in, terwijl deze blog meer een milieukundige insteek heeft - verbinding maken tussen diverse disciplines. Het geheel staat meer centraal. Dat zou ik ook wel meer in mijn werk willen zien.

[Peter79]

Afgelopen zaterdag ben ik bij de A12-blokkade geweest. De A12 heet op dit gedeelte de Utrechtse baan en de normale snelheid is er 70 kilometer per uur. De organisator van de blokkade is Extinction Rebellion (afgekort XR). Algemene informatie over wat XR is, is te vinden op Wikipedia. Volgens XR waren er zaterdag 7.000 demonstranten. Extinction Rebellion is in 2018 opgericht in het Verenigd Koninkrijk. Er bestaat een christelijke variant van XR, namelijk Christian Climate Action, die nauw samenwerkt met XR. Eén van de bekendste gezichten van CCA is Rozemarijn van ’t Einde.



Ik ging samen met Hans (zie foto) en hij had geregeld dat ik met een groepstreinkaartje kon meedoen, dus daar stonden we ’s ochtends met zeven volwassenen op station Assen. Hans had ook zijn kleinzoon van 10 mee. Hans had zich al een keer laten arresteren op de A12, maar het was nu de tweede keer dat hij met zijn kleinzoon was en de moeder van de jongen had uitdrukkelijk verboden dat hij gearresteerd zou worden, hoewel de jongen dat zelf graag wilde. Omdat Hans met krukken liep (hij liep ook op krukken door het beeld van het 20-uurjournaal zaterdag), namen we de kortste route van station Den Haag naar de A12. Ik had eigenlijk mee willen lopen met CCA, ik las later dat zij begonnen waren met een actiemaaltijd, maar dat miste ik nu. Op de plaats van de blokkade zag ik alleen Rozemarijn van ’t Einde, omdat ik weet hoe ze eruit ziet. Maar de hele middag heb ik CCA verder niet kunnen onderscheiden van de overige demonstranten.

Het doel van de blokkade was transparantie over de fossiele subsidies en het afbouwen daarvan (door bijvoorbeeld belasting over kerosine in te voeren, net als dat gewone burgers belasting betalen over benzine). Een genuanceerd artikel over deze materie stond in Trouw. O.a. de CDA’er Henri Bontenbal heeft zijn best gedaan om de eisen van XR te ontkrachten. Stefan Paas, voormalig theoloog des vaderlands, heeft het wel mooi verwoord dat ze van XR de managers zijn en dat politici de technici zijn. De managers geven aan waar het heen moet, de technici geven de beperkingen aan.

Bij het station ontvingen we van iemand van de gemeente Den Haag een plattegrond met de route naar het Malieveld. Gelukkig ligt dat tegen de A12 aan, dus was het een praktisch kaartje om de weg te vinden. Toen we er aankwamen, was de politie al heel druk om zich op te stellen. Ik heb nog nooit zoveel politie gezien. Het was de politie die het verkeer stopte en omleidde. Dat gebeurde toen er vanuit vier of meer richtingen stoeten van demonstranten kwamen aanlopen. Het eerste wat ik hoorde was een groot gejuich, toen zag ik het dichtst bij mij een stoet van onder de bomen naderen en blijkbaar was dit het signaal voor de politie om het verkeer te stoppen en de weg leeg te maken. Om 12 uur liep het asfalt vol met demonstranten. Boven de demonstranten uit staken vlaggen, spandoeken en andere attributen en er klonk een groot lawaai van het roepen en scanderen van leuzen. De politie riep met luidsprekers om dat het verboden was om op de A12 te demonstreren en sommeerde ons weg te gaan. Een kwartier later kwamen grote monsters aanrijden, de donkerblauwe waterwerpers van de Polizei. Na de vorige keer waren de demonstranten hierop voorbereid met regenkleding, paraplu’s en reservekleding. Maar het was nu ook niet koud zoals de vorige keer. Velen kleden zich uit en stonden in ondergoed of badkleding te dansen, terwijl een milde regen op hen neerdaalde. Al met al ontwikkelde de middag zich tot een feestje, gefaciliteerd door de politie.

XR had een geluidsinstallatie en diverse toespraken volgden, maar toch was het bijna onverstaanbaar. Er was een orkest, maar dat was aan de andere kant van de demonstratie helaas niet te horen. Er was muziek en dans. Je moet toch iets om de uren van de blokkade te vullen en het was echt een feestje. Vanaf kwart over een begon de politie al met het arresteren van demonstranten, die in bussen werden afgevoerd. Maar het ging niet zo snel. Toen ik om 16 uur vertrok omdat ik nog een andere afspraak had, was duidelijk dat het toen snel zou eindigen. Ik dacht gelezen te hebben dat de weg om 17:15 weer was vrijgegeven. Zowel politie als openbaar ministerie hadden geleerd van de vorige keren. De politie fungeerde als een geoliede machine. Maar toen de demonstranten bij het ADO-stadion kwamen dat als politiebureau fungeerde, werden hun namen genoteerd en waren ze weer vrij om te gaan (sinds de vorige keren mogen demonstranten niet meer in de middle of nowhere worden gedropt). Een deel van de demonstranten keerde terug naar de blokkade en werd nog een tweede keer gearresteerd (het getal van 1600 arrestaties zou dus dubbeltellingen kunnen bevatten). Het OM had ook geleerd, want het demonstratierecht is goed beschermd op grond van de rechten van de mens. Bij de vorige keren was al gebleken dat de rechter kon zeggen dat er geen sprake was van een overtreding óf dat er wel een overtreding was, maar geen straf werd uitgedeeld. Dan was wat de officier van justitie bij het ADO-stadion deed volstrekt logisch. En nu is de politiebond boos, maar op wie zou die boos moeten zijn? Wat mij betreft tijd dat de Haagse burgemeester eens in de schijnwerper komt. Waarom zoveel politieinzet? Er was wel een Haagse VVD’er op tv, mevrouw Michon. Die bleef een beetje in de befehl-ist-befehl-modus hangen.



Ik had me voorgenomen om me niet te laten arresteren en ik wilde ook niet nat worden. Dus bewoog ik mij langs de rand van de demonstratie en ik wilde ook zien of ik de christelijke demonstranten kon vinden. Met CCA lukte dat niet (Rozemarijn van ’t Einde zag ik alleen bij het begin, later niet meer gezien, maar wat moet je ook met een mensenmassa van 7.000). Uiteindelijk vond ik de Groene kerken, A Rocha, Micha Nederland en Perspectief, de jongerenorganisatie van de ChristenUnie onder de bomen van het Malieveld. Zij waren met ongeveer 15 bij elkaar, maar ik weet niet hoeveel van hen in de mensenmassa stonden (ik denk dat het bij CCA ook om dit soort getallen gaat). De Perspectiefers liepen wel het asfalt op, terwijl Carla Dik-Faber op het Malieveld bleef. Ik heb ze verder niet gesproken, want ik wist niet zo goed wat ik moest zeggen, anders dan een compliment dat ze er waren.

Ik had al langer sympathie voor de blokkades, maar het besluit om mee te doen, kwam toen ik de verkiezingswinst van BBB zag. Dat zoveel mensen op het frame stemmen dat de stikstofcrisis en andere crises heeft veroorzaakt, riep om een statement. We moeten veranderen en onze samenleving een duurzamer basis geven, in evenwicht met de planeet. We hoeven niet de agroindustrie van BBB in stand te houden, maar boeren moeten een goed inkomen hebben met minder dieren - van bulk naar kwaliteit. De milieudruk moet omlaag. De eerste stap is eerlijk beprijzen. De bedrijven moeten eerlijk gaan betalen op basis van het principe de vervuiler betaalt. Dan wordt het financieel aantrekkelijk om biologisch eten te kopen en de trein te nemen in plaats van het vliegtuig. Ik hoop in de komende tijd een actietraining van XR te kunnen doen (dat lukte de afgelopen maanden niet qua tijd). De volgende blokkade hoop ik daar op het asfalt te zitten, met nog meer demonstranten.

[Bonjour]

Goed dat jij erbij was. Een volgende keer will ik er ook bij proberen te zijn. Ik heb ook geen behoefte aan een arrestatie, maar dit is gewoon zo belangrijk.

[Inktvlam]

Ik had me voorgenomen om me niet te laten arresteren en ik wilde ook niet nat worden.

Ik heb ook geen behoefte aan een arrestatie ...

Slapjanussen.
Aandacht vragen voor het klimaatprobleem is goed, hoewel er nu al een overkill aan aandacht voor bestaat. Wat echt nodig is, is een oplossing gerichte aanpak, niet de zoveelste demonstratie. Mij ontgaat het nut van het blokkeren van een weg. Dat roept alleen maar grote weerstand op en het echte probleem wordt daarmee niet opgelost. Amnesty International beweert dat de politie in Nederland te ver gaat in de aanpak van demonstranten. Amnesty bemoeide zich vorig jaar ook al met de rellen rond Zwarte Piet in Staphorst. Hebben die gasten niets beters te doen? Laten ze zich bekommeren om de echte wantoestanden in de wereld.