Metafysica is de filosofische discipline die volgens Aristoteles na (in het Grieks: meta ) de fysica, de studie van de natuur, komt. De metafysica onderzoekt de eerste oorzaken van de dingen. Daarbij moet men oorzaak echter niet opvatten in de gangbare zin van causaliteit. De metafysica vraagt namelijk op een andere wijze naar de eerste oorzaak van de wereld en de dingen dan dit in de fysica het geval is.
De fysica ziet als eerste oorzaak -bijvoorbeeld- de oerknal: het startpunt van alles wat fysiek is.
Metafysica beziet een andere wijze van een eerste oorzaak en wel in geestelijke zin.
Laat de moderne wetenschap hun gang gaan over (astro)fysica. Metafysica gaat nu eenmaal niet over fysica. En hoeft er uiteraard ook niet strijdig mee te zijn. Fysica gaat nu eenmaal over de stof en die kun je uitstekend waarnemen en bestuderen. Het zijn twee verschillende terreinen.Men kan zich afvragen of er wel een aparte, filosofische discipline nodig is die iets wil vertellen over de eerste oorzaak van de wereld. De astrofysica beschikt over telescopen die reiken tot de grenzen van het heelal en de biologie brengt de basale moleculaire structuur van organismen binnen ons gezichtsveld. Wordt daardoor niet binnen een afzienbare tijd bijna alles verklaard? Blijft er nog wel iets over waarnaar je zinvol kunt vragen maar wat toch niet aan bod komt binnen de moderne wetenschappen?
Als je in een kring van voetballiefhebbers het over handbal gaat hebben, dan versta je elkaar niet. Dus laat de wetenschap zijn gang gaan. Metafysica gaat daar niet over.
Inderdaad. En wat onttrekt zich aan het zintuiglijk waarneembare? De waarnemer zelf bijvoorbeeld.Waar wetenschap zich richt op het zintuiglijk waarneembare, richt de meta fysica zich op wat zich aan de waarneming onttrekt.
Wat 'zijn' als in Nederlander zijn, christen zijn of slager zijn is weet iedereen, maar wat is 'zijn' op zich?Wat betekenen de zo vanzelfsprekende woorden 'bestaan', 'werkelijkheid en 'zijn'?
Misschien wel de kern van metafysica , alles wat ik waarneem dat kan ik nooit zijn. Al mijn waarnemingen zijn een niet-zijn. Ik kan een auto waarnemen, maar ik ben de auto niet. Toch 'is' de auto op een of andere manier. Rara, hoe kan dat?In het nadenken over deze vooronderstellingen over de aard van het bestaan stuit de metafysica onvermijdelijk op de vraag: wat maakt dat iets überhaupt bestaat en niet veeleer niet bestaat? Deze vraag naar de fundamentele verhouding van zijn en niet-zijn is niet alleen een zaak van de metafysica, maar speelt ook een belangrijke rol in de literatuur.