MagereHein schreef: 11 jan 2022, 18:59
1. Wat fijn. Een serieuze reactie! Dank.
2. Het zou inderdaad zo kunnen zijn dat de wetenschappers helemaal op het verkeerde spoor zitten en dan b.v. het hele deeltjesmodel (afgrijselijk model) op de schop moet. De wetenschapper zelf is echter de eerste die dit beseft. Waarom? Omdat wetenschap zo werkt. Fouten worden gefilterd en de theorie wordt vervangen zodat de oude in de papierbak kan. Dat is het mooie van deze methode. Vooral niet blijven volharden in je gelijk of de traditie.
Nu heb ik het boek dus (nog) niet gelezen, maar op basis van het artikel erover is dat volgens mij ook niet het punt ervan. Het punt is meer dat men misschien minder zou moeten proberen het volk te verheffen, dat het verheffingsideaal minachtend jegens het volk zou zijn. En dat het volk het prima toeven kan hebben in die grot, zolang het geen kwaad doet.
De goede werking van de huidige wetenschappelijke methode kunnen we beiden prima erkennen, maar hopelijk ook de gevaren die onze nieuwsgierigheid gecombineerd met deze methode heeft opgeleverd. Want we hebben er ook veel mee verwoest, zowel materieel als cultureel.
Ook moeten we ons blijven beseffen dat wetenschappers nooit helemaal onafhankelijk kunnen opereren, omdat zij immers (veel) geld nodig zullen blijven hebben. En waar ze dat niet zelf kunnen verdienen, zijn zij afhankelijk van geldschieters. Die vervolgens daardoor kunnen bepalen welke onderzoeken wel en niet in hun ogen wenselijk zijn.
Kijk maar naar het gekonkel rondom het onderzoek op de effecten van tabak op onze gezondheid: we wisten al in de jaren dertig dat het ronduit gif is, maar de tabaksindustrie wist met allerlei zogenaamde 'tegenonderzoeken,' die zowel legitiem uitgevoerd als ronduit misleidend waren, zand in de ogen te strooien bij overheden. Daardoor zijn noodzakelijke hervormingen enorm vertraagd geraakt.
Waar vroeger kerken en koningen het wetenschappelijk onderzoek zo beïnvloedden, zo doen nu overheden, machtige lobbyisten en multinationals dat. Feitelijk is daarin niet zo heel veel veranderd. Daarbij zijn ook wetenschappers natuurlijk niet immuun voor conservatisme, machtszucht, prestigedrang, noem maar op.
Ook zij willen graag hun artikel in Nature hebben en dan kun je beter met een lekker klinkend onderzoek komen met revolutionaire resultaten, dan met een saai, droog onderzoek dat eigenlijk meer van belang is, maar dat mogelijk alleen maar meer vragen zal oproepen.
Het ideaal dat je voorschrijft is daarom heel mooi en nastrevenswaardig, maar besef wel dat het is wat het is: een ideaal, waar ook vandaag de dag hard gewerkt aan moet worden, door elke wetenschapper en ook door elke geldschieter.
Deze atheïst (ik) zal niet snel beweren dat ieder geloof een dom volksgeloof is. Ik heb er mijn mening over, maar ook (zelfs!) die is voor verbetering vatbaar. Wat ik wel meen is dat T-factor gelovigen, T-factor ouders hadden. Maar daar bedoel ik uiteraard mee: Mohammad zal niet snel Mormoon worden en zijn ouders hadden een islamitisch wiegje. Ik denk dan ook dat het wiegje van Barnabas in een orthodox gelovig gezin stond. Maar ik kan ernaast zitten.
Waarom ben jij dan niet protestants, of katholiek als je in het zuiden woont? Blijkbaar kunnen mensen wel degelijk van levensbeschouwing veranderen en culturen ook; Nederland is immers ook geseculariseerd geraakt. En stel dat het atheïsme echt gegrond zou raken in de samenleving, zullen er dan ook mensen atheïst zijn omdat hen dat nu eenmaal is meegegeven?
Hoewel je gemeenschap ongetwijfeld invloed heeft op wat je wel en niet gelooft, blijven mensen mijns inziens uiteindelijk toch ook hun eigen keuzes daarin maken. Het is natuurlijk niet zo dat alleen atheïsten bewust kiezen en gelovigen niet; in werkelijkheid is het allemaal wat complexer en genuanceerder.
Zeker! Als ik het bos inga en zou me moeten voeden met paddenstoelen, ben ik binnen de kortste keren kotsmisselijk of dood.
Onze voorouders werkte met trial and error. Niet de allerbeste methode natuurlijk.
Maar testen en uitproberen is toch ook wat moderne wetenschappers doen? Zulk onderzoek is toch juist de basis van de huidige wetenschappelijke methode? Goed, we hebben mooiere instrumenten tot onze beschikking en hebben betere wiskunde ontwikkeld, waardoor we veel sneller kunnen werken, maar dat zijn de resultaten van ons onderzoek, niet het onderzoek zelf.
Daarbij gaven onze voorouders die kennis natuurlijk ook door aan hun kinderen en kleinkinderen, die daarop weer voortborduurden. In tegenstelling tot nu, waren het de ouderen die de jongeren alle kennis (uit het hoofd!) meegaven. Niet weinig kennis is daarbij helaas ook weer verloren gegaan; stuur een arts naar een echte, traditionele sjamaan uit een oerstam en de kans is niet gering dat ook de árts notities gaat maken.
Bedenk je wel dat er al enorme revoluties in onze ontwikkeling plaatsvonden, nog vóórdat de huidige wetenschappelijke methode ontstond. De agrarische revolutie, de eerste steden en koninkrijken die nog steeds een blauwdruk vormen van hoe wij het nu doen, de eerste grote godsdiensten en dus grote verhalen die mensen zo samenbonden, noem maar op.
Maar verder wisten ze niet veel en ook deze voorouders zochten al naar verklaringen. Voor bliksem en donder b.v. Donar werd geboren. Maar Donar is niet meer. En ja, het kan zijn dat weerkundigen van nu er volkomen naast zitten, maar zoals ik eerder aangaf, de theorie kan vervangen worden door een betere. Maar of het in de T-factoren gezocht moet worden. T riekt teveel naar Donar. Het voegt niets toe, roept alleen meer vragen op.
Dat komt omdat levensbeschouwing zich met een ander gebied bezighoudt dan de wetenschap. Vroeger vormden ze één geheel en vervolgens trokken we ze uit elkaar, zoals we voortdurend scheiding brengen in alles. Dat hoeft niet erg te zijn, kan zelfs soms heel nuttig zijn, maar vervolgens hebben we de neiging ontwikkeld om beiden tegen elkaar uit te spelen of in elkaars vaarwater te willen treden (hiermee doel ik op zowel atheïsten die menen dat de wetenschap God zou ontkrachten, als creationisten die menen dat de Bijbel wetenschappelijk van aard zou zijn).
Levensbeschouwing, atheïstisch of theïstisch, houdt zich met andere vragen bezig en heeft in mijn verstaan een ander doel: namelijk de vaak paradoxale mystieke oerervaringen waar mogelijk in theologische systemen, verhalen, rituelen en kunstuitingen te vatten, en voor het begaan van die mystieke weg morele en filosofische kaders te bieden.
Herman Finkers noemt religie in hetzelfde rijtje als kunst en humor, omdat ook dezen op eigen unieke wijzen tegenstrijdigheden even opheffen en je denken zo op een ander spoor zetten, en stelt dat als we één van deze drie weglaten, we dan iets fundamenteels missen.
Overigens, roept goede wetenschap niet ook juist meer vragen op dan zij beantwoordt?
Je wilt niet weten hoe vaak ik had gewenst om terug te kunnen gaan in de tijd om dit van buitenaf eens te bekijken. Reuze interessant inderdaad!!
Nogmaals dank voor je serieuze post.
Graag gedaan.

Bijna 200.000 jaar geschiedenis zal waarschijnlijk voor altijd ons onbekend blijven en enorme schatten aan kennis en vakwerk zullen waarschijnlijk voor altijd verloren blijven. En dan heb ik het nog niet eens over al die ándere mensensoorten die hier ooit rondliepen! Tot op de dag van vandaag verbazen we ons alleen al over de schitterende pyramiden en krijgen we ze maar niet zo strak en nauwkeurig nagebouwd.
Als er een hemel is, wat ik als fatsoenlijk katholiek uiteraard geloof

, dan zou het daar alleen al interessant zijn om onze vroeger voorouders te ontmoeten en hun prachtige, unieke verhalen te horen. En te ontdekken hoe die uiteindelijk hun plaats hebben weten te verwerven in het grote verhaal van de mensheid en onszelf diepgaander wisten te beïnvloeden dan wij soms willen toegeven.
Gelukkig hebben we het historisch onderzoek nog, dat al veel mooi's (letterlijk) bloot weet te leggen en zo een tipje van de sluier weet op te lichten.