"Is geloof een overtuiging, een bewijs of een mening?"

[Vertrokken user_1]

In een off topic, maar zinvolle zijsprong in het topic over wat een christen zou kunnen doen besluiten atheïst te worden, kwam het onderwerp aan de orde wat we nu eigenlijk verstaan onder een overtuiging, een bewijs, of een mening.
Hierover werd o.a. geschreven:

Ook ons gesprek neigt naar dat misverstand. Laten we eerst eens goed met elkaar vaststellen: wat is een overtuiging? Wat is een bewijs? Wat is een mening? Wat is geloof? En daarna waar je eigenlijk over kunt discussiëren en waarover je per definitie niet kunt discussiëren.

Wat mij betreft pakken we ze één voor één beet en breien er op het einde een conclusie aan. Als we het binnen dit topic kunnen doen. Anders kunnen we er wel een apart topic voor openen onder levensbeschouwing. Kunnen de anderen lekker weer meedoen.

Ik had een beter voorbeeld moeten verzinnen.

Ik denk dat je misverstanden niet 100% kunt voorkomen, want dan moet je beiden vantevoren voorzien waar de misverstanden zouden kunnen gaan komen, en dat kan je niet 100% voorzien. Onbewuste aannames t.a.v. hoe een ander iets opvat blijven altijd mogelijk.

Ik vond je voorbeeld prima voor mij! Echt een inkoppertje. Nee, hoor Bdo, ik plaag maar een beetje...

Maar wat vind je van het idee om eens te rollebollen over wat definities? Ik heb er zelf nog niet écht over nagedacht. Het was echt tijdens onze gesprekken, dat ik dacht: weten we nu met elkaar wel echt wat een overtuiging is en waar het vandaan komt? Maar ik bedoel dan echt praten, hé. Niet vanuit een encyclopedie of via dat wat anderen er van zeggen. Maar gewoon fris van de lever en recht zo 'ie komt. Ik denk dat Zolderworm en anderen - ook degenen die zich nu niet direct gelovig noemen - vast wel een mening over het begrip overtuiging in relatie tot mening, bewijs en geloof hebben.

't Hoeft helemaal niet belerend te worden of typisch christelijk/religieus. Per slot van rekening kunnen a-gelovige mensen (bestaan die wel? Ik ken wel ongelovige mensen) ook een overtuiging hebben, toch?

[Tin]

Veritas Illustrat heeft zich inmiddels nog wat nader over dit onderwerp gebogen en de volgende mooie topicstart geschreven:

Inleiding: Gesprekken stagneren en discussies ontaarden als voor alle partijen niet duidelijk is, wat elk van de gesprekspartners onder bepaalde termen verstaat. Om betere gesprekken en goede discussies op dit forum te bevorderen, wordt dit topic opgestart om iedereen in de gelegenheid te stellen om zijn of haar definities eens uit te leggen, zodat we beter van elkaar weten, wat we precies verstaan onder de vele gemeenschappelijke termen en definities die we gebruiken.

Bedoeling: De topicvraag is bedoeld als voorbeeld om te laten zien, dat je direct al de mist in gaat, als je niet duidelijk hebt, wat de TS verstaat onder: een geloof (of geloven), een overtuiging (of overtuigen), een bewijs (of bewijzen) of een mening (voor dit zelfstandig naamwoord, heb ik niet direct een werkwoord voorhanden).

Uitwerking: Het antwoord op de TV is dus eigenlijk alleen maar goed te geven (en voor de ander te begrijpen), als duidelijk is wat degene die antwoord geeft onder de verschillende definities verstaat. Zie het als een oefening om goed naar elkaar te leren luisteren. Als je dus de indruk krijgt, dat een definitie niet helder is, stel dan gewoon de vraag: Wat bedoel je met ....? Maar ga dan niet direct in een adem door met te vertellen, wat JIJ er onder verstaat!

Het beantwoorden van de TV komt eigenlijk pas als laatste aan de orde in een soort conclusie, die dan bijna automatisch getrokken kan worden.

[DeZoeker]

Volgens mij zegt het woord "geloof" al voldoende...

[meribel]

geloof, je bedoeld 'het geloof ' wat iemand heeft?
dat is een overtuiging van die persoon,
je kan het ook de mening van een persoon noemen, maar doorgaans heeft het op zo veel terreinen invloed ( je levenshouding enzovoorts ) , vind 'mening' en wat mager woord ervoor...maar het kan wel.

bewijs heeft er helemaal niets mee te maken.
Maar bij het woord 'bewijs' denk ik aan iets wat gewoon vast staat.
echter lijken er op een forum ook altijd bewijzen te zijn die nogal discutabel zijn.
maar 'bewijs' heeft voor mij niets met geloof te maken.

[Vertrokken user_1]

Volgens mij zegt het woord "geloof" al voldoende...

Wat 'zegt' jou het woord geloof (ZN) dan? En wat is met het woord 'geloven' (WW)? Je 'bewijst' in feite mijn 'mening', dat veel mensen er van 'overtuigd' zijn, dat iedereen begrijpt wat ze met een woord of woorden bedoelen....

[Vertrokken user_1]

geloof, je bedoeld 'het geloof ' wat iemand heeft?

Wat is 'het geloof' dat iemand heeft?

dat is een overtuiging van die persoon,

Waarom? Waarom vind je dat 'het geloof' hetzelfde is als 'overtuiging?'

je kan het ook de mening van een persoon noemen, maar doorgaans heeft het op zo veel terreinen invloed ( je levenshouding enzovoorts ) , vind 'mening' en wat mager woord ervoor...maar het kan wel.

Een mening kun je zo zonder meer wijzigen, maar een 'geloof' of een 'overtuiging' niet (misschien wel nooit?), of ben je een andere mening?

bewijs heeft er helemaal niets mee te maken. Maar bij het woord 'bewijs' denk ik aan iets wat gewoon vast staat.

De Bijbel is hier een andere 'mening'. Hebreeën 11:1 Het geloof nu is (...) het bewijs der dingen, die men niet ziet.

echter lijken er op een forum ook altijd bewijzen te zijn die nogal discutabel zijn.

Dan zijn het geen bewijzen. Een bewijs, kan naar mijn mening nooit discutabel zijn, tenzij men discussieert met drogredenen.

maar 'bewijs' heeft voor mij niets met geloof te maken.

Daar kan ik wat mee, maar dan 'bezit' jij niet het geloof, waarvan de Bijbel spreekt

[Dessa]

Mijn mening is dat geloof een overtuiging en een bewijs is (oa)

[DeZoeker]

Volgens mij zegt het woord "geloof" al voldoende...

Wat 'zegt' jou het woord geloof (ZN) dan? En wat is met het woord 'geloven' (WW)? Je 'bewijst' in feite mijn 'mening', dat veel mensen er van 'overtuigd' zijn, dat iedereen begrijpt wat ze met een woord of woorden bedoelen....

De begrippen geloof en overtuiging worden gekenmerkt door subjectiviteit en zijn in die zin verwant dat ze ruimte laten voor speculatie en de nadrukkelijke mogelijkheid dat de "werkelijkheid" anders is dan wat iemand veronderstelt (gelooft) of waarvan die overtuigd is. Voor bewijzen geldt dat nadrukkelijk niet: daarbij spreek je veeleer van onweerlegbare feiten waarbij geloofsopvattingen en/of -overtuigingen geen enkele rol spelen.

[JW88]

Er is natuurlijk 0 bewijs voor het feit dat God bestaat of andere religieuze figuren of zaken. Mensen ''geloven'' daarin. Ik snap ook niet dat sommige mensen beweren dat er wel tastbaar bewijs voor is, ik zou het graag willen zien dan.

Het is dus een overtuiging gevormd door een mening.

[Peter79]

Ik maak onderscheid tussen geloof als faith en geloof als belief.
Geloof moet dan ook weer onderscheiden worden van religie.

Religie is een steeds groeiende traditie van hoe mensen hun geloof (faith) uiten. Traditie kan bestaan uit teksten, geschriften, wetten, verhalen, mythen, profetieën, symbolen, muziek, dans, theologieën, liturgieën, rituelen, architectuur, etc. Geloof-faith is dieper en persoonlijker en is de manier waarop de groep of het individu omgaat (beantwoordt) met de transcendente waarde en kracht die ervaren wordt via de traditie/religie. Geloof-faith en religie zijn dus in wisselwerking met elkaar. Dit is een ideale situatie: geloof-faith is bedoeld om religieus te zijn. Maar veel gelovigen ervaren spanning met de traditie/religie.

Geloof-faith wordt vaak gelijkgesteld met geloof-belief. In het Nederlandse taalgebied is er ook maar één woord voor, terwijl er in het Engels dus twee zijn. Geloof-belief is het hebben van bepaalde ideeën. Belief kan een manier zijn waarop faith zich uit. Maar faith gaat over vertrouwen en loyaliteit en dat gaat uit boven ideeën of vooronderstellingen. Geloof-faith gaat over wat het leven voor jou de moeite waard maakt. Waar committeer je je aan? Waar besteed je je tijd en je energie aan? Waar droom je van, wat zijn je idealen?

Bron: J.W. Fowler, 1981. Stages of faith. The psychology of human development and the quest for meaning.

Ga ik naar de titel van dit topic, dan liggen bewijzen en meningen op het vlak van geloof als belief. Het woord overtuiging geeft al veel meer het karakter van geloof als faith aan.

Het is gemakkelijk om verhit te discussiëren over bijvoorbeeld schepping of evolutie (belief). Gaat het gesprek over het verzorgen van een zieke partner door één van je gesprekspartners, dan wordt het persoonlijk. Wat houd je in die situatie op de been? (faith).

Christelijk geloof is voor mij het antwoord dat iemand op levensvragen geeft, die in Christus gelooft. Ik zie dus faith behalve als vertrouwen en commitment ook als een bepaalde geloofsinhoud. Heel basaal vind ik bijvoorbeeld de Griekse scheiding tussen lichaam en geest, waarbij de geest hoger is dan het lichaam. Dit grijpt zo diep dat ik het zie als iets van faith en niet van belief. Volgens mij volgt dat uit het beeld dat je hebt van God en dat beeld bepaalt ook weer je commitment.

[meribel]

@veritas illuster

je hebt mijn antwoord in zessen gehakt, dat is lastig reageren want dan moet ik dat ook weer doen en zes losse antwoorden teruggeven, enorm gedoe, als er iets is waar je echt op door wil zeg dat maar, beperk het tot èèn het liefst.

[Vertrokken user_1]

Volgens mij zegt het woord "geloof" al voldoende...

Wat 'zegt' jou het woord geloof (ZN) dan? En wat is met het woord 'geloven' (WW)? Je 'bewijst' in feite mijn 'mening', dat veel mensen er van 'overtuigd' zijn, dat iedereen begrijpt wat ze met een woord of woorden bedoelen....

De begrippen geloof en overtuiging worden gekenmerkt door subjectiviteit en zijn in die zin verwant dat ze ruimte laten voor speculatie en de nadrukkelijke mogelijkheid dat de "werkelijkheid" anders is dan wat iemand veronderstelt (gelooft) of waarvan die overtuigd is. Voor bewijzen geldt dat nadrukkelijk niet: daarbij spreek je veeleer van onweerlegbare feiten waarbij geloofsopvattingen en/of -overtuigingen geen enkele rol spelen.

Daarom is het nu juist zo zinvol om eens te stoeien over de begrippen zelf. Dat ze betrekking hebben op iets dat subjectief wordt beleefd, is me wel duidelijk. De vraag is derhalve: Wat is een overtuiging? Wat is geloof? En wat is geloven (ww)? Afgezien van een zekere religieuze lading die elk van de begrippen met zich meebrengt.

Als je bijvoorbeeld 'geloven', het werkwoord dus, gewoon gelijkstelt aan het 'hebben van geloof', in de zin van een statisch bezit, dan mis je het hele punt.

Let wel, dat de tekst uit de Bijbel wel degelijk 'geloof' gelijkstelt aan 'bewijs', dan is het veel zinvoller om te onderzoeken, waarom de Bijbel dat doet, dan om het eenvoudigweg te ontkennen. Ontkennen leidt ongetwijfeld tot bekvechten, terwijl onderzoek en vooral goed luisteren naar elkaar, leidt tot meer inzicht.

Bijvoorbeeld: jij schrijft in feite "dat geloof een veronderstelling is, waarvan men overtuigd is". Dat is eigenlijk een cirkelredenering. Waarom? Omdat je er van uit gaat, dat 'geloof' een veronderstelling is, terwijl dat nog maar zeer de vraag is. Daarnaast is het feitelijk onmogelijk om van een 'veronderstelling' (voor-onderstelling, dus een apriori standpunt, overtuigd te zijn. Punt is dat juist dat standpunt uiteindelijk ter discussie staat.

[Vertrokken user_1]

@veritas illuster

je hebt mijn antwoord in zessen gehakt, dat is lastig reageren want dan moet ik dat ook weer doen en zes losse antwoorden teruggeven, enorm gedoe, als er iets is waar je echt op door wil zeg dat maar, beperk het tot èèn het liefst.

Het klinkt wel aardig en ik voel me gevleid: "Illuster". Helaas is het echter "Illustrat"

Ik zal mijn antwoord wat beknopter maken, maar korter dan dat gaat helaas niet, tenminste ik weet niet hoe. Ik ben wel geïnteresseerd in je antwoorden. Je mag me een apart bericht per opmerking schrijven, als je dat makkelijker vindt:

Opmerking 1

geloof, je bedoeld 'het geloof ' wat iemand heeft?

Wat is 'het geloof' dat iemand heeft?

Opmerking 2

dat is een overtuiging van die persoon,

Waarom vind je dat 'het geloof' hetzelfde is als 'overtuiging?'

Opmerking 3

je kan het ook de mening van een persoon noemen, maar doorgaans heeft het op zo veel terreinen invloed ( je levenshouding enzovoorts ) , vind 'mening' en wat mager woord ervoor...maar het kan wel.

Een mening kun je zo zonder meer wijzigen, maar een 'geloof' of een 'overtuiging' niet (misschien wel nooit?), of ben je een andere mening?

[BdO]

uiteindelijk is bewijs een hol begrip

[Peter79]

Bewijs van wat je niet ziet, staat tegenover bewijs van wat je wel ziet. Bewijs van wat je wel ziet is wat in normaal spraakgebruik als bewijs wordt gezien.

Het woord bewijs suggereert meer zekerheid dan er is. Net als het woord feit. Feiten en bewijzen worden geconstrueerd. Ze zijn afhankelijk van allerlei factoren, waaronder beschikbare informatie, vooronderstellingen en wie er als deskundigen worden beschouwd.

Wat uiteindelijk telt, is geloofwaardigheid. Het mooie is dat geloofwaardigheid geldt voor bewijzen van wat je wel ziet en voor bewijzen van wat je niet ziet.

[Vertrokken user_1]

Wat uiteindelijk telt, is geloofwaardigheid. Het mooie is dat geloofwaardigheid geldt voor bewijzen van wat je wel ziet en voor bewijzen van wat je niet ziet.

Wat mij betreft leg je met deze opmerking precies de basis van 'het geloof' bloot: Geloofwaardigheid! Ik kan het nog wat anders beschrijven: aan de basis van geloofwaardigheid, ligt betrouwbaarheid. Dat geldt voor alle vormen van geloof: je vertrouwt degene die een toezegging doet of heeft gedaan.

[Vertrokken user_1]

uiteindelijk is bewijs een hol begrip

Hoebedoelu?

[meribel]

@vi,

- bij het woord geloof, denk ìk aan je levensovertuiging, wat een geloof kan zijn als in christen of moslim of een andere levensovertuiging als humanist of atheïst
-precies daarom dekt het woord overtuiging voor mij ook het woord geloof
-een mening kan je misschien wijzigen, misschien ook niet, een overtuiging of zelfs levensovertuiging wijzigt bij mensen ook nog weleens, voor mijn gevoel is ' mening' een kleiner iets als overtuiging.

[vrolijke]

Bewijs van wat je niet ziet, staat tegenover bewijs van wat je wel ziet. Bewijs van wat je wel ziet is wat in normaal spraakgebruik als bewijs wordt gezien.

Het woord bewijs suggereert meer zekerheid dan er is. Net als het woord feit. Feiten en bewijzen worden geconstrueerd. Ze zijn afhankelijk van allerlei factoren, waaronder beschikbare informatie, vooronderstellingen en wie er als deskundigen worden beschouwd.

Wat uiteindelijk telt, is geloofwaardigheid. Het mooie is dat geloofwaardigheid geldt voor bewijzen van wat je wel ziet en voor bewijzen van wat je niet ziet.

Is een bewijs niet eerder het zichtbaar maken van vermoedingen?

Als iemand vermoord wordt, vermoed men een moordenaar.
Hoe meer zichtbaar gemaakt wordt van vermoedingen; DNA-spoor, vingerafdruk, pluizen van kledingstukken, enz, maken het steeds waarscheinlijker. En uiteindelijk zeker, wie de moordenaar is.

[Peter79]

Is een bewijs niet eerder het zichtbaar maken van vermoedingen?

Als iemand vermoord wordt, vermoed men een moordenaar.
Hoe meer zichtbaar gemaakt wordt van vermoedingen; DNA-spoor, vingerafdruk, pluizen van kledingstukken, enz, maken het steeds waarscheinlijker. En uiteindelijk zeker, wie de moordenaar is.

Dat klopt. Dit bewijs is voor iedereen te zien en na te gaan.

In de tekst uit Hebreeën wordt het geloof op die manier ook een bewijs genoemd. Een gelovige heeft op dezelfde wijze zekerheid van wat hij niet ziet als dat men in het algemeen bewijs gebruikt voor bijvoorbeeld het vinden van een moordenaar.

Neem de uitspraak "ik durf mijn hand er wel voor in het vuur te steken". Dat is als je in het algemeen spraakgebruik ergens heel erg zeker van bent. Je kan het zeg maar bewijzen. Maar zo is het ook met gelovigen. Ze durven hun hand in het vuur te steken voor zaken die niet te bewijzen zijn. Daarom is bij wijze van spreken het geloof voor hun het bewijs.

[DeZoeker]

Volgens mij zegt het woord "geloof" al voldoende...

Wat 'zegt' jou het woord geloof (ZN) dan? En wat is met het woord 'geloven' (WW)? Je 'bewijst' in feite mijn 'mening', dat veel mensen er van 'overtuigd' zijn, dat iedereen begrijpt wat ze met een woord of woorden bedoelen....

De begrippen geloof en overtuiging worden gekenmerkt door subjectiviteit en zijn in die zin verwant dat ze ruimte laten voor speculatie en de nadrukkelijke mogelijkheid dat de "werkelijkheid" anders is dan wat iemand veronderstelt (gelooft) of waarvan die overtuigd is. Voor bewijzen geldt dat nadrukkelijk niet: daarbij spreek je veeleer van onweerlegbare feiten waarbij geloofsopvattingen en/of -overtuigingen geen enkele rol spelen.

Daarom is het nu juist zo zinvol om eens te stoeien over de begrippen zelf. Dat ze betrekking hebben op iets dat subjectief wordt beleefd, is me wel duidelijk. De vraag is derhalve: Wat is een overtuiging? Wat is geloof? En wat is geloven (ww)? Afgezien van een zekere religieuze lading die elk van de begrippen met zich meebrengt.

Als je bijvoorbeeld 'geloven', het werkwoord dus, gewoon gelijkstelt aan het 'hebben van geloof', in de zin van een statisch bezit, dan mis je het hele punt.

Let wel, dat de tekst uit de Bijbel wel degelijk 'geloof' gelijkstelt aan 'bewijs', dan is het veel zinvoller om te onderzoeken, waarom de Bijbel dat doet, dan om het eenvoudigweg te ontkennen. Ontkennen leidt ongetwijfeld tot bekvechten, terwijl onderzoek en vooral goed luisteren naar elkaar, leidt tot meer inzicht.

Bijvoorbeeld: jij schrijft in feite "dat geloof een veronderstelling is, waarvan men overtuigd is". Dat is eigenlijk een cirkelredenering. Waarom? Omdat je er van uit gaat, dat 'geloof' een veronderstelling is, terwijl dat nog maar zeer de vraag is. Daarnaast is het feitelijk onmogelijk om van een 'veronderstelling' (voor-onderstelling, dus een apriori standpunt, overtuigd te zijn. Punt is dat juist dat standpunt uiteindelijk ter discussie staat.

Het is me volstrekt helder wat je bedoelt maar het is denk zinvol de bakens hierover duidelijk(er) uiteen te zetten. Voor mij geldt een bewijs nog steeds als iets dat empirisch vast te stellen is. Een bewering die aantoonbaar "waar" is. Een geloof of overtuiging (al dan niet in religieuze context) is dat duidelijk niet. Tenzij je uitgaat van, wat al eerder al ter sprake kwam, een "bijbels" wereldbeeld, maar dan krijg je een uiterst moeizame discussie. Je zult van bepaalde premissen moeten uitgaan en voor mij is dat in wat in "wereldse" begrippen doorgaat voor: bewijs, geloof en overtuiging.

[vrolijke]

Is een bewijs niet eerder het zichtbaar maken van vermoedingen?

Als iemand vermoord wordt, vermoed men een moordenaar.
Hoe meer zichtbaar gemaakt wordt van vermoedingen; DNA-spoor, vingerafdruk, pluizen van kledingstukken, enz, maken het steeds waarscheinlijker. En uiteindelijk zeker, wie de moordenaar is.

Dat klopt. Dit bewijs is voor iedereen te zien en na te gaan.

In de tekst uit Hebreeën wordt het geloof op die manier ook een bewijs genoemd. Een gelovige heeft op dezelfde wijze zekerheid van wat hij niet ziet als dat men in het algemeen bewijs gebruikt voor bijvoorbeeld het vinden van een moordenaar.

Neem de uitspraak "ik durf mijn hand er wel voor in het vuur te steken". Dat is als je in het algemeen spraakgebruik ergens heel erg zeker van bent. Je kan het zeg maar bewijzen. Maar zo is het ook met gelovigen. Ze durven hun hand in het vuur te steken voor zaken die niet te bewijzen zijn. Daarom is bij wijze van spreken het geloof voor hun het bewijs.

Je doet maar hoor!

Jou uitspraken tonen meer aan, dat bewijzen niets waard zijn, als er fanatismus mee gekoppeld wordt.

"Wat nutten kaars en bril...?"

[Martine]

Geloven is de aanneming dat iets waar is.
Het gaat daarbij niet alleen om geloven in de zin van religie.

De basis is geloofwaardigheid, betrouwbaarheid, vertrouwen.
Ik geloof jou
ik geloof het
Daarmee geef je aan, dat je vindt dat het klopt, dat je iemand vertrouwt dat wat hij zegt waar is.

Anders wordt het als je zegt: "ik geloof het wel". Dat kan inhouden dat je het dus in feite niet echt gelooft, er je vragen bij hebt. Een klein kind gelooft zijn ouders blindelings. Zij kunnen alles en in de ogen van het kind is dat gewoon zo. Bij het opgroeien komen er langzaamaan vragen. Blijkt iets niet zo te zijn, worden beloftes niet nagekomen en moet het 'geloven in' herijkt worden.
Naarmate we ouder worden worden we ook steeds kritischer en vragen om bewijzen.

Ik moet bekennen dat ik nogal eens iets lees in de krant of zie op tv, waarvan ik aanneem dat de berichten zijn zoals ze horen zijn: waar gebeurd. Ik ben daarin niet de enige. Ons geloof in dingen wordt af en toe op de proef gesteld door bv. photoshopping. Dat maakt dat je misschien wat minder goedgelovig wordt.

Een heel andere zaak is geloven in religieuze zin. Het is al aangehaald: geloven is de zekerheid der dingen die men hoopt en het bewijs der dingen die men niet ziet. (Hebreeën 11-NBG'51).
Het is aanzienlijk moeilijker iemand te overtuigen dat wat jij gelooft waar is.
Het doet mij denken aan de eerste regels van een lied:

Gij hebt voor mij geen braambos aangestoken
en ook geen letters in 't graniet gehakt.
't Program van alle dag is niet doorbroken
er is geen schokkend speciaal contact.
En toch, o God, hebt Ge me aan uw wil gebonden
Ge hebt Uw koers mij voluit aangezegd
Gij hebt tot in minuten en seconden
op heel mijn repertoire beslag gelegd.

Leg dat maar eens uit aan de ander...

[Peter79]

Je doet maar hoor!

Jou uitspraken tonen meer aan, dat bewijzen niets waard zijn, als er fanatismus mee gekoppeld wordt.

"Wat nutten kaars en bril...?"

Het is dus van groot belang wat je gelooft. Mensen als Ghandi, Martin Luther King, Nelson Mandela spreken tot de verbeelding omdat ze in hun idealen geloofden en daarvoor (in elk geval hun latere leven) kozen voor geweldloosheid.

[vrolijke]

Je doet maar hoor!

Jou uitspraken tonen meer aan, dat bewijzen niets waard zijn, als er fanatismus mee gekoppeld wordt.

"Wat nutten kaars en bril...?"

Het is dus van groot belang wat je gelooft. Mensen als Ghandi, Martin Luther King, Nelson Mandela spreken tot de verbeelding omdat ze in hun idealen geloofden en daarvoor (in elk geval hun latere leven) kozen voor geweldloosheid.

Het is van groot belang, diverse begrippen niet door elkaar te halen. men komt snel aan het punt, war te praten.