Wat heeft christendom de samenleving te bieden?

[Wim Nusselder]

Door mijn lidmaatschap van de Beraadsgroep Samenlevingsvragen van de Raad van Kerken werd ik gewezen op de wetenschappelijke conferentie "Christianity and the future of our societies" in augustus in Leuven.
Ik heb een voorstel ingediend voor een artikel dat is goedgekeurd, zodat ik het nu moet schrijven en t.z.t. presenteren.
Hier wil ik een aantal ideeën delen die ik daarin denk op te nemen en hoop ik feedback te krijgen die ik kan verwerken.

Startpunt is voor mij de godsdienstsociologie en de Nederlandse situatie.
Het CBS-rapport "Sociale samenhang, wat ons bindt en verdeelt" dd. 5/11/15 bevat (op bestandspagina 94) de voor christenen ontnuchterende bevinding dat minder dan 30% van de bevolking vertrouwen heeft in de kerken.
De minst vertrouwde institutie, minder nog dan pers en politici…
Bestandspagina 182 scherpt dat nog aan: van degenen die zichzelf niet tot een (christelijke of niet-christelijke) denominatie rekenen vertrouwt slechts 11,6% kerken!
Wat kan het christendom in hemelsnaam bijdragen aan de toekomst van (in elk geval) de (Nederlandse) samenleving als het door de rest van die samenleving op zijn best als verdwazing en door velen als schadelijk wordt beschouwd?!

Het internationale materiaal dat ik vond maakt duidelijk dat Nederland daarin in Europa geen vreselijke uitzondering is, al verschillen situaties sterk per land.
Hoe je de wereldwijde trends moet duiden hangt sterk af van je verwachtingen t.a.v. modernisering en secularisatie.
Traditioneel gaan godsdienstsociologen er van uit dat modernisering secularisatie met zich meebrengt.
Door allerlei ontwikkelingen en meer wereldwijde gegevens is dat inmiddels minder duidelijk dan in het Europa van de 19e en 20e eeuw waar dat idee ontstond is het nu omstreden.

Persoonlijk ken ik dat gebrek aan vertrouwen maar al te goed: mijn baas, de meeste van mijn collega's, mijn vrouw en mijn zoon behoren tot die 70%.
Hoe kun je instituten vertrouwen
- die schandalen wegmoffelen uit zelfbescherming,
- die zichzelf ondanks een besmet verleden op een moreel voetstuk plaatsen,
- die op hetzelfde terrein naar verschillende morele autoriteiten verwijzen (heilige boeken, leerstellingen, gezagsdragers, procedures) en
- die elkaar soms te vuur en te zwaard bestrijden en in hun onderlinge concurrentie families en gemeenschappen verscheuren?

Daar waar een religie geen of weinig concurrentie heeft kan het sociale samenhang in een samenleving vergroten.
Het wordt dan echter des te makkelijker misbruikt in de concurrentie tussen samenlevingen.
Religie kan wel normen en waarden in leven houden en op profetische wijze voorhouden aan samenlevingen die ontsporen.
Het kan echter alleen als 'check' en 'balance' fungeren als het niet intern verdeeld is en voldoende vertrouwen geniet.
Religie committeert mensen aan bredere belangen dan hun eigen belang.
Mensen kunnen daardoor echter ook voor het karretje gespannen worden van instituten.
Soms zelfs voor het karretje van politieke machthebbers, daar waar kerk en staat onvoldoende gescheiden zijn.
Of religie per saldo een positieve of negatieve bijdrage levert aan de toekomst van een samenleving hangt af van de specifieke omstandigheden.
Als je je identificeert met een religie kun je je moeilijk voorstellen dat het per saldo een negatieve bijdrage zou kunnen leveren.
Als je je er niet mee identificeert is het -met name in een land als Nederland, waar het gebrek aan vertrouwen zo massaal is- moeilijk om niet mee te gaan in het idee dat religie per saldo een negatieve bijdrage levert.

Om een positieve bijdrage te leveren aan de toekomst van de Nederlandse en/of wereldsamenleving moet het christendom in Nederland in eerste instantie vooral dat wantrouwen van de rest van de samenleving teniet doen of sterk verminderen.
Daarvoor is denk ik o.a. het volgende nodig:
1) De eigen verdeeldheid overwinnen, niet per se door organisatorische eenwording, maar in elk geval door samen te werken en elkaar niet af te vallen en te beconcurreren.
2) Datgene wat het zelf van waarde acht ook in niet-religieuze taal leren verwoorden.
3) Zichzelf meer als netwerk organiseren en minder als hiërarchie(ën).

In zekere zin moet het christendom kiezen voor secularisatie, voor het tegemoetkomen aan de manier van communiceren en aan de verwachtingen van niet-christenen, van het seculiere deel van de samenleving.
Alleen door ook de verbinding te zoeken met niet-christenen (naast uiteraard met christenen van andere denominaties) kan het christendom weer een verbindende rol vervullen in een zo sterk geseculariseerde samenleving.
Alleen na terugwinnen van het vertrouwen van de rest van de samenleving kan het christendom een profetische rol vervullen daar waar de samenleving als geheel bijsturing behoeft.

[Allie]

Zolang er mensen bezig zijn in een kerk zullen er foute praktijken zijn in een kerk. Maar dat terzijde.


De reden voor deze uitslagen lijkt me duidelijk. Als we in onze scholen de jeugd gaan leren dat er geen absolute waarden zijn(God) en dat het leven geen enkele reden heeft, dan gaat je samenleving dat vanzelf geloven. Wetenschap staat immers boven religie, toch? Hier zit de fout, wetenschap en religie zijn twee aparte dingen die je kunnen helpen om de wereld om ons heen te begrijpen. De één vult de ander aan, want de één is net zo beperkt als de andere.

[Gaitema]

Hoe kunnen we samen als christenen iets betekenen in de samenleving?
Dan moeten we ten eerste ook beginnen niet iemand op titel of kerknaam af te rekenen, maar iemand persoonlijk ontmoeten.
Dat hokjes en vakjesdenken moeten we echt los laten.

Ik heb zelf in Nijverdal gezien dat het prima mogelijk is om van vol evangelisch tot Gereformeerd vrijgemaakt als kerken gezamenlijk op te treden, een platform op te richten en vanuit die platform met vrijwilligers vanuit verschillende kerken activiteiten in de wijk op te zetten. In dit geval een sportweek in de zomervakantie, waarnaast er ruimte is voor gesprek en bewust ook korte momenten wordt ingelast, waarin verteld wordt waarom wij dit doen en dat we dit vanuit de liefde voor God doen. Illustrerende wie Jezus was en waarvoor Hij kwam. Meer dan honderd kinderen en enkele tieners kwamen op het evenement af en ook de ouders uit de buurt keken mee. Met de buurt BBQ waren er hele gezinnen aanwezig en mensen van verschillende leeftijden blijven vanwege de gezelligheid rondom het veld hangen. Elk jaar nam de belangstelling en het bezoek toe. Van één plek waar het georganiseerd werd, is het naar 3 locaties gegaan in 5 jaar tijd, met ruim een verdubbeling aan jongeren uit de 6 kerken die als vrijwilligers de sportweek op touw zetten. Waaronder zelfs een jongen actief mee ging doen, die onkerkelijk is opgegroeid, maar hierdoor in gesprek met de jongeren is gaan geloven.
De liefde en acceptatie van iedereen, zonder pesterijen wat kinderen en jongeren elders tegenkomen, maakt het tot een aantrekkelijke activiteit.
Dominees keken en oudsten keken en moedigden dit werk aan. Motiveerden ook hun gemeentes er aan mee te werken.

Dus, het kan, samen er de schouders er onder zetten. Interkerkelijke platforms op te richten en activiteiten neer te zetten,
maar wat ik in het artikel nog mis is het vertrouwen hebben in God en te bidden dat Hij het mag gaan doen. Jezus is het hoofd van het missionair werk.
Zonder Hem, ontbreekt het aan kracht.

Onderschat ook de kracht van de christelijke individu niet die in relatie staat met de mensen van de samenleving.
Als hij of zij sterk in relatie staat met Jezus, dan werkt God door die persoon heen en is hij of zij een zoutend zout in de wereld.

Wat er bedoeld wordt met dat de kerk moet seculariseren, snap ik niet.
De kerk moet vooral een duidelijke identiteit hebben en ruimte bieden aan de vragen die er leven in de samenleving.
Te gelijk moeten we ook niet te veel naar de cijfers kijken.
Uiteindelijk was Jezus helemaal niet zo populair. Hij werd door een hele massa uitgejoeld en "aan het kruis met Hem!" werd er geroepen.
De mensen van "de weg" werden vervolgd, verdreven en vermoord.
Elk individu die achter het geheim komt van de Liefdevolle God die uit Liefde Zijn Zoon liet sterven voor ons, om een nieuw leven te kunnen beginnen, die is goud waard voor de Missie van God.

Ik hoorde het verhaal van een Openluchtdienst die er in Twente georganiseerd werd. Er kwam slechts één bezoeker op af. De voorganger besloot voor die ene bezoeker de Openluchtdienst door te laten gaan. Hij bleek geen christen te zijn, maar kwam door die dienst wel tot bekering.
Omdat God er voor hem was.

[Yolanda_dB]

In zekere zin moet het christendom kiezen voor secularisatie, voor het tegemoetkomen aan de manier van communiceren en aan de verwachtingen van niet-christenen, van het seculiere deel van de samenleving.

Misschien is het probleem van de kerken juist dat ze te veel seculariseren.
Dat ze zo veel mogelijk mee gaan met de wereld, maar daardoor (zeker vanuit de wereld bezien) zichzelf verloochenen, en daardoor ongeloofwaardig en dus onbetrouwbaar worden/zijn.

[Dirk]

Hoe kunnen we samen als christenen iets betekenen in de samenleving?

Door Jezus centraal te zetten, en niet onszelf.

[Gaitema]

Hoe Wim dat seculariseren ziet kan hij het beste zelf uitleggen, maar het lijkt wel zo dat hij het verwoord als meer wereldgelijkvormigheid kwa inhoud.
Kwa vormgeving vind ik een modern jasje wel goed. In de inhoud kwa taalgebruik ook, maar kwa boodschap moet het Gods Woord zijn en blijven.

De punten die hij op een rijtje zet vind ik wel sterk:

1) De eigen verdeeldheid overwinnen, niet per se door organisatorische eenwording, maar in elk geval door samen te werken en elkaar niet af te vallen en te beconcurreren.
2) Datgene wat het zelf van waarde acht ook in niet-religieuze taal leren verwoorden.
3) Zichzelf meer als netwerk organiseren en minder als hiërarchie(ën).

Punt 1 is al te waar. Verschillend kwa opvattingen zijn we, maar als er een gemeenschappelijke basis is, vanwaar uit je kan werken, gebruik dat.
Veel overtuigde volgelingen van Jezus uit verschillende kerken kunnen wel gezamelijk naar de wereld toe optreden.
Zoals in de wijk Veldhuizen in Ede (met de autobranden door Marrokaanse jeugd). Daar hebben we als christenen vanuit verschillende kerken gezamelijk gebeden voor Veldhuizen en wordt gezamelijk gezocht naar activiteiten, die we voor Veldhuizen kunnen ontplooien en is er ook gesprekken geweest met de burgemeester en de politie, om het contact tussen hen en de wijk mee te helpen beter tot stand te brengen. Niet dat daarmee de misstanden goed gepraat wordt. Maar het doel is om Licht in de duisternis te brengen. op de gebedsbijeenkomst (was ik bij) zag ik een hervormde dominee, een katholieke Armeense vrouw, een gereformeerd vrijgemaakte vrouw en zo al met al 16 mensen uit verschillende kerken die baden voor Veldhuizen. Veelal nog jonge mensen van in de 20 tot in de 40. Erg mooi... Er werd uitgesproken dat het mooie van de bijeenkomst was, dat er geen discussie plaats vonden. Het was samen echt bidden voor Veldhuizen en voor Licht in de wijk. Er waren zelfs al vooraf contacten met bezorgde Marokkaanse moeders tot stand gekomen.
Een idee werd geopperd om een BBQ voor de vrouwen van de wijk van verschillende achtergronden te houden en een kaartje naar ieder agent te sturen, voor de vele uren die zij ingezet hebben om de problemen in de wijk onder controle te krijgen. Een agent leverde 75 uur per week in om de daders te pakken te krijgen. Die inzet wordt gewaardeerd. Het recht moet ook zegevieren.

2) in het christendom bestaat een zekere kerktaal. Dat is vaak grappig, maar dat kan afschrikken of zelfs niet begrepen worden.
Dan wordt er gesproken over bijvoorbeeld "de Vreze des Heeren" of "Gods Luister". Of het dopen in de naam "des Vaders en des Zoons en des Heilige Geestes" Wat ik grappig vind is de evangelische term: "de Heer heeft mij toen vrij gezet!" Dat merkwaardige bidden in termen van "Here, wees bij Veldhuizen Heere. Ja Heere, ik bid U Heere, dat U ze gaat helpen Heere etc..." Ik word daar zo door afgeleid tijdens het bidden. Ik krijg er een zere achterwerk van.
Zeg nu gewoon wat je bidden wilt, zonder al dat geHeere er voor en er na. God weet wel dat je het tegen Hem hebt.

3)hiërarchie(ën) kan kerkelijk gezien prima zijn, maar daarnaast is het goed je te organiseren op interkerkelijk gebied. Om gezamelijk missionair de wijk in te gaan. De kerk van onderaf opbouwen is heel belangrijk. De Gelovigen moeten hun geloof kunnen uiten in de praktijk in samenwerkingsverbanden.
Samen de wijk, de dorp, de stad in gaan. Van onderaf opbouwen is trouwens ook een methode die in de PKN als kernpunt voor ogen staat, waarin het leiderschap meer een dienende rol krijgt. Ook trouwens een speerpunt van de Paus, om dienende herders te hebben. Hiërarchie en samenwerking van onderaf kan prima samen gaan. Als het gebeurd vanuit dienstbaarheid. Jezus staat ook aan de top van de hiërarchie en dat moet ook. Te gelijk wast Hij ook onze voeten uit dienstbaarheid.

[Gaitema]

Hiërarchie van Jezus kan rechtstreeks van Jezus op de gelovige plaats vinden en zo hoort het in de eerste plaats te zijn.
Herders dienen meer als begeleiders en een doorgeefluik van Jezus om je in dat proces bij te staan.

[Anja (oud account)]

Hiërarchie van Jezus kan rechtstreeks van Jezus op de gelovige plaats vinden en zo hoort het in de eerste plaats te zijn.
Herders dienen meer als begeleiders en een doorgeefluik van Jezus om je in dat proces bij te staan.

Okay. Maar daarnaast heeft De Kerk de taak en de verantwoordelijkheid om de Waarheid van het Evangelie van Jezus Christus te bewaken en bewaren en de Moederkerk heeft dat door de millennia heen gedaan. Ook onzalige ideeën als dat de theologie haar waarheidsclaim zou moeten opgeven, zijn uit Haar niet voortgekomen.

[Wim Nusselder]

Bij deze een vriendelijk verzoek (als topicstarter) om on-topic te blijven: Wat heeft christendom als geheel de samenleving te bieden?
Ik vroeg om feedback op en input voor wat ik rond die vraag kan presenteren in Leuven.
Als je wilt dat ik iets doe met wat je schrijft (en daar in dit topic op in ga), moet ik niet door allerlei gekissebis heen hoeven waden.
Als iemand iets al goed gezegd heeft, heeft een volledig citaat met slechts de toevoeging dat je het er mee eens bent geen meerwaarde.
Als iemand iets gezegd heeft waar je het niet mee eens bent, schrijf dan vooral wat je wél vindt; als dat daarmee onverenigbaar is en je bent overtuigender gebruik wat jij schrijft, ook zonder dat je onaardig hoeft te doen tegen degene waarmee je het oneens bent.
Als je het over andere dingen wilt hebben dan waar ik om vroeg: start dan s.v.p. een ander topic en laat dat hier achterwege.

Met v&Vriendengroet,

Wim

[Allie]

Een betere vraag zou zijn: Wat heeft het christendom onze samenleving opgeleverd? Namelijk alle rechten die we nu hebben komen uit het christendom.

[Gaitema]

Bij deze een vriendelijk verzoek (als topicstarter) om on-topic te blijven: Wat heeft christendom als geheel de samenleving te bieden?
Ik vroeg om feedback op en input voor wat ik rond die vraag kan presenteren in Leuven.
Als je wilt dat ik iets doe met wat je schrijft (en daar in dit topic op in ga), moet ik niet door allerlei gekissebis heen hoeven waden.
Als iemand iets al goed gezegd heeft, heeft een volledig citaat met slechts de toevoeging dat je het er mee eens bent geen meerwaarde.
Als iemand iets gezegd heeft waar je het niet mee eens bent, schrijf dan vooral wat je wél vindt; als dat daarmee onverenigbaar is en je bent overtuigender gebruik wat jij schrijft, ook zonder dat je onaardig hoeft te doen tegen degene waarmee je het oneens bent.
Als je het over andere dingen wilt hebben dan waar ik om vroeg: start dan s.v.p. een ander topic en laat dat hier achterwege.

Met v&Vriendengroet,

Wim

In beginsel geloven we als christenen in het verlossingswerk van Jezus Christus.
Als we dat niet hebben, dan hebben we de samenleving onze evangelie niet meer te bieden.
Maar los daar van, de kerken verzetten ontzettend veel werk in het maatschappelijk leven.
In het vrijwilligerswerk van goede doelen en verenigingen (zoals sportverenigingen) zitten ontzettend veel christenen.
De kerken steunen die doelen en veel doelen zijn ook christelijk.
We hebben een moraal te bieden, zoals het beschermen van ongeboren leven.
Seculariseren stel je voor, maar dat betekend onze christelijke identiteit toch opgeven?
Het heeft bewezen dat elke kerk die seculariseerd leeg loopt en uitsterft.
Daar geloven we dus niet in.
Verder hebben we een moraal af te geven. Opkomen tegen de individualisering, polarisatie en verharding van de samenleving. Dat de zwakkeren er uit liggen in de samenleving. Voor hen moeten we opkomen.
Voor de laag opgeleidenen. Voor ze zorgbehoefdigen. Voor de eenzamen. Ook voor bescherming en opvang van de vluchtelingen en etnische minderheden met hun problemen in deze maatschappij.
Maar ook ter bescherming van de jongeren in het uitgaansleven, die de grenzen overgaan van de matigheid van het alcoholgebruik, tegen de gevolgen van drugsgebruik en een immorele omgang met het andere geslacht. We moeten voorleven wat echte liefde inhoudt

[Dirk]

Bij deze een vriendelijk verzoek (als topicstarter) om on-topic te blijven: Wat heeft christendom als geheel de samenleving te bieden?

Is er verschil tussen christendom en Christendom?

Tja, ik zou allerlei vage antwoorden kunnen geven, die je zelf ook kunt bedenken?! Het christendom kan allerlei normen en waarden bieden, een bindende factor tussen allerlei groeperingen, ik denk dan meer aan een soort christen-humanisme.

Het Christendom is als een tweesnijdend zwaard, dat Redding kan bieden aan diegenen die het horen wil.

[Wim Nusselder]

Beraadsgroep Samenlevingsvragen van de Raad van Kerken heeft in ieder geval helemaal niets te bieden aan de samenleving.

Daar zou je best eens gelijk in kunnen hebben.
Dat geldt dan ook voor de Raad van Kerken en voor de lidkerken daarvan.
In elk geval zolang die vertrouwenskloof die ik beschreef niet gedicht wordt.

Ik deed 3 suggesties om die vertrouwenskloof te dichten en lees graag aanvullingen of correcties:
1) De eigen verdeeldheid overwinnen, niet per se door organisatorische eenwording, maar in elk geval door samen te werken en elkaar niet af te vallen en te beconcurreren.
2) Datgene wat het zelf van waarde acht ook in niet-religieuze taal leren verwoorden.
3) Zichzelf meer als netwerk organiseren en minder als hiërarchie(ën).

Met 1) is jouw kerk sowieso (als grootste) het verst gevorderd.
Officiële vertegenwoordigers van jouw kerk zijn er ook relatief goed in om andere kerken (en andere religies) respectvol te bejegenen.
M.n. binnen volkskerken (niet alleen in de RKK, maar bijv. in Scandinavië in de Lutherse kerk) doet zich echter het verschijnsel van de 'interne secularisatie' voor.
Veel gewone gelovigen trekken zich steeds minder aan van hun kerkleiders.
Ze geloven en doen steeds minder wat ze geacht worden te geloven en te doen: "belonging without believing", zoals dat genoemd wordt.

Met v&Vriendengroet,

Wim

[Wim Nusselder]

Hoi Allie,

De reden voor deze uitslagen lijkt me duidelijk. Als we in onze scholen de jeugd gaan leren dat er geen absolute waarden zijn (God) en dat het leven geen enkele reden heeft, dan gaat je samenleving dat vanzelf geloven.

De godsdienstsociologie hanteert het zogenaamde 'Thomas theorema': "Als mensen iets als waar definiëren, heeft het reële consequenties."
De andere kant van de medaille is het zogenaamde 'Mead theorema': "Als iets niet erkend wordt als waar, dan heeft het geen functie in de samenleving."
Daar heeft het onderwijs inderdaad een rol in, maar niet alleen.
Er komt natuurlijk wél wat voor in de plaats: m.n. wetgeving.
Of de samenleving er slechter van wordt is dus nog de vraag.

De CBS-statistieken waar ik de aandacht op vestigde hadden echter geen betrekking op het geloof in God (het verminderen daarvan vind je in andere rapporten).
Ze hadden betrekking op het vertrouwen in de institutie 'kerken'.
Het verminderen daarvan kunnen we als kerken, lijkt mij, alleen onszelf verwijten.
We voldoen niet meer aan de verwachtingen van de rest van de samenleving:
1) We worden als hypocriet ervaren; we leven onvoldoende in overeenstemming met de waarden die we onze leden en de rest van de samenleving voorhouden (waaronder de eenheid van de Kerk, van het Lichaam van Christus).
2) De religieuze taal die we hanteren wordt niet meer verstaan; we gebruiken hem sowieso meer onderling dan naar niet-christenen toe.
3) Onze hiërarchische structuren zijn niet meer in overeenstemming met de wens van mensen om serieus genomen te worden en eigen inbreng te hebben in plaats van slechts te 'consumeren'.

Met v&Vriendengroet,

Wim

[Wim Nusselder]

Dus, het kan, samen er de schouders er onder zetten. Interkerkelijke platforms op te richten en activiteiten neer te zetten,
maar wat ik in het artikel nog mis is het vertrouwen hebben in God

In het artikel dat ik wil schrijven voor die conferentie combineer ik 4 verhalen/'talen':
1) godsdienstsociologie
2) theologie
3) mijn eigen religieuze traditie
4) filosofie
Om het hier niet te ingewikkeld te maken ben ik begonnen met 1.
Wat jij mist komt bij 3) zeker aan de orde.

Wat er bedoeld wordt met dat de kerk moet seculariseren, snap ik niet.

"In zekere zin", schreef ik.
Zeker niet in de zin van het verloochenen van wat kerken de rest van samenleving te bieden hebben.
- Wel in de zin dat we moeten voldoen aan de (terechte) verwachtingen van de rest van de samenleving, m.n. waarachtig (niet hypocriet) zijn en leven naar wat we verkondigen, o.a. door die 'eenheid van de Kerk' zichtbaar te maken.
- Wel in de zin dat we wat voor ons van belang is in 'seculiere' taal moeten kunnen uitdrukken.
Dat geldt met name voor onze religieuze ervaring en onze moraal.
Onze theologische dogma's kunnen we de rest van de samenleving sowieso beter besparen: het boeit echt niemand (die het niet met de paplepel ingegoten heeft gekregen) meer of Jezus nu God of mens was, of de Bijbel Gods Woord is, of God uit 1 of uit 3 personen bestaat, of Maria maagd was toen Jezus geboren werd, of Jezus wonderen deed en uit de dood opstond, etc. etc.
Ze kunnen ons gunnen dat wij ons daar druk over maken, mits wij hen de beleving van ons geloof over kunnen brengen en de praktische voordelen voor de samenleving.
- Wel in de zin dat we ons moeten aanpassen aan de democratie en gelijkwaardigheid die mensen tegenwoordig verwachten in organisaties waar ze vrijwillig lid van worden.

Met v&Vriendengroet,

Wim

[Wim Nusselder]

Wat kan het christendom in hemelsnaam bijdragen aan de toekomst van (in elk geval) de (Nederlandse) samenleving als het door de rest van die samenleving op zijn best als verdwazing en door velen als schadelijk wordt beschouwd?!

Een volgend stapje in mijn verhaal:
De organisatoren van de conferentie stellen een aantal uitdagingen centraal:
- de kwetsbaarheid van onze democratie
- rechtvaardigheid, vrede en duurzaamheid op wereldschaal
- financiële stabiliteit, corruptie en de moraliteit in economie en zakenwereld
- armoede
- grondstofuitputting en ecologische problemen
- de effecten van nieuwe technologieën op menselijke relaties en gemeenschappen
- de rol van burgerorganisaties (maatschappelijk middenveld) buiten politieke en economische structuren
- religieus radicalisme en fundamentalisme die een smet werpen op alle religies en wereldbeschouwingen, waardoor hun invloed ten goede vermindert

Wat heeft het christendom te bieden om die uitdagingen het hoofd te bieden?
Hoe kunnen we als christenen sowieso (eerst) zorgen dat we serieus genomen worden?

Met v&Vriendengroet,

Wim

[peda]

Wat kan het christendom in hemelsnaam bijdragen aan de toekomst van (in elk geval) de (Nederlandse) samenleving als het door de rest van die samenleving op zijn best als verdwazing en door velen als schadelijk wordt beschouwd?!

Een volgend stapje in mijn verhaal:
De organisatoren van de conferentie stellen een aantal uitdagingen centraal:
- de kwetsbaarheid van onze democratie
- rechtvaardigheid, vrede en duurzaamheid op wereldschaal
- financiële stabiliteit, corruptie en de moraliteit in economie en zakenwereld
- armoede
- grondstofuitputting en ecologische problemen
- de effecten van nieuwe technologieën op menselijke relaties en gemeenschappen
- de rol van burgerorganisaties (maatschappelijk middenveld) buiten politieke en economische structuren
- religieus radicalisme en fundamentalisme die een smet werpen op alle religies en wereldbeschouwingen, waardoor hun invloed ten goede vermindert

Wat heeft het christendom te bieden om die uitdagingen het hoofd te bieden?
Hoe kunnen we als christenen sowieso (eerst) zorgen dat we serieus genomen worden?

Met v&Vriendengroet,

Wim

Hallo Wim,

Het speelveld dat jij noemt ligt reeds lang niet meer braak. Er zijn inmiddels de nodige mondiaal werkende, goed georganiseerde en stevig gefinancierde "' aktie"' groepen' aan het werk.
Ik denk daarbij o.m. aan Greenpeace, Artsen zonder grenzen, en de nodige anderen. Voor velen is het niet duidelijk hoe een nieuwkomer, (van religieuze kom-af), extra nut zou kunnen toevoegen. Is het niet beter de reeds aktieve organisaties te versterken, de bestaande armada vergroten en niet met een apart bootje met christelijke vlag, een eigen koers gaan varen. ?

Zorgen dat christenen serieus genomen worden, heeft te maken met het optreden van de fundi's. Hun gedachtegoed staat dermate haaks op datgene wat de grote meerderheid als "' waardevol "' wordt beschouwd, dat botsingen tussen idealen voorgeprogrammeerd zijn. Hetzelfde zie je momenteel gebeuren in de Islam. Uiterste denkbeelden worden razendsnel ook aan de grote andersdenkende gelovige middengroepen, toegeschreven. De nuancering ontbreekt volledig . Helaas, maar wel de praktijk.
Ik zie de problematiek, van het niet serieus genomen worden, als niet oplosbaar, althans in onze omstreken.

[job]

Wat kan het christendom in hemelsnaam bijdragen aan de toekomst van (in elk geval) de (Nederlandse) samenleving als het door de rest van die samenleving op zijn best als verdwazing en door velen als schadelijk wordt beschouwd?!

Een volgend stapje in mijn verhaal:
De organisatoren van de conferentie stellen een aantal uitdagingen centraal:
- de kwetsbaarheid van onze democratie
- rechtvaardigheid, vrede en duurzaamheid op wereldschaal
- financiële stabiliteit, corruptie en de moraliteit in economie en zakenwereld
- armoede
- grondstofuitputting en ecologische problemen
- de effecten van nieuwe technologieën op menselijke relaties en gemeenschappen
- de rol van burgerorganisaties (maatschappelijk middenveld) buiten politieke en economische structuren
- religieus radicalisme en fundamentalisme die een smet werpen op alle religies en wereldbeschouwingen, waardoor hun invloed ten goede vermindert

Wat heeft het christendom te bieden om die uitdagingen het hoofd te bieden?
Hoe kunnen we als christenen sowieso (eerst) zorgen dat we serieus genomen worden?

Met v&Vriendengroet,

Wim

Dag Wim,

Jouw laatste vraag : "Hoe kunnen we als christenen sowieso (eerst) zorgen dat we serieus genomen worden?" vindt ik de meest intrigerende. Daarvoor moet je terug naar de eerste twee eeuwen van het Christendom. Christenen werden toen niet serieus genomen, en als ze wel "serieus" genomen werden was het omdat ze "anders" waren en daarom bestreden en vervolgd werden.

Is serieus genomen worden het eerste doel van het christendom?. De vraag stellen is hem meteen beantwoorden.


Je wordt normaal gesproken maar op twee manieren serieus genomen: De eerste vanwege de grootte van een groep die je vertegenwoordigd. ( numeriek overwicht ) of omdat je een niche vertegenwoordigd waar je de "expert" ben. En die niche wordt door de rest van de samenleving als belangrijk gezien. ( wel "gevoelig" voor veranderingen. Een stoommachine specialist is niet een niche die erg druk wordt bevolkt tegenwoordig.... om maar eens een voorbeeld te geven )

Mvg,

Job

[peda]

Je kunt er een stukje interne leiding in zien, waarbij de energie van christenen wordt gekanaliseerd zodat het beter wordt besteed dan zonder deze leiding.

Hallo BdO,

Ik blijf toch het risico van versnippering zien. Wij praten hier niet over lokaal kleine gebieden, waar een christelijk geluid opborrelt en best tot een flink succes op kleine schaal zou kunnen leiden.
Het gaat in dit topic over een veel bredere mondiale aanpak. Christendom en samenleving.
Omdat ik niet geloof dat de reeds werkzame grote organisaties zitten te wachten op de binnenkomst van een specifieke christelijke kleuring ( i.v.m de religieuze neutraliteit ),
moet er wel een voor beide partijen zinvolle samenwerking uit de bus komen. Daar is studie voor nodig. Gaat het scheepje met christelijke vlag, buiten armada verband, alleen van start, dan is er versnippering en gaat het woord "' christelijk "' boven een of andere vorm van samenwerking. Dat was de bedoeling van mijn betoog.

[BdO]

Je kunt er een stukje interne leiding in zien, waarbij de energie van christenen wordt gekanaliseerd zodat het beter wordt besteed dan zonder deze leiding.

Hallo BdO,

Ik blijf toch het risico van versnippering zien. Wij praten hier niet over lokaal kleine gebieden, waar een christelijk geluid opborrelt en best tot een flink succes op kleine schaal zou kunnen leiden.
Het gaat in dit topic over een veel bredere mondiale aanpak. Christendom en samenleving.
Omdat ik niet geloof dat de reeds werkzame grote organisaties zitten te wachten op de binnenkomst van een specifieke christelijke kleuring ( i.v.m de religieuze neutraliteit ),
moet er wel een voor beide partijen zinvolle samenwerking uit de bus komen. Daar is studie voor nodig. Gaat het scheepje met christelijke vlag, buiten armada verband, alleen van start, dan is er versnippering en gaat het woord "' christelijk "' boven een of andere vorm van samenwerking. Dat was de bedoeling van mijn betoog.

Ik snap jouw betoog. Het wordt gewoon een apart scheepje. Maar het voordeel is dat er anders geen scheepje was. Het houdt wat christenen in spiritueel opzicht van de straat.

[Peter79]

Het bestaande hulpverleningslandschap is al veelkleurig. En dankzij het marktdenken ontstaan er voortdurend nieuwe hulpverleningsorganisaties, of je dat nou wil stimuleren of niet. Ieder kan een anbistatus aanvragen en de hulpverleningsmarkt opgaan. Dus of je daar nu een impuls aan wilt geven of niet, het is er al, inclusief concurrentie versus samenwerken.

[peda]

Je wordt normaal gesproken maar op twee manieren serieus genomen: De eerste vanwege de grootte van een groep die je vertegenwoordigd. ( numeriek overwicht ) of omdat je een niche vertegenwoordigd waar je de "expert" ben. En die niche wordt door de rest van de samenleving als belangrijk gezien. ( wel "gevoelig" voor veranderingen. Een stoommachine specialist is niet een niche die erg druk wordt bevolkt tegenwoordig.... om maar eens een voorbeeld te geven )

Mvg,

Job

Hallo Job,

De zich in een niche bevindende stoommachine specialist wordt m.i. serieus genomen, ondanks dat zijn branche maatschappelijk niet veel meer betekent.
Bij het beroep medicijnman, astroloog, gebedsgenezer, geestenverdrijver etc ziet het er als niche-expert anders uit.
Voor heel velen onder ons, zijn juist de voor de gelovigen hoge waarden die aan de dogma's worden toegekend, volledig oubollig en deel van de antieke wereld geworden.
De redenen verwoordt jij met je bijdragen over de volstrekt onlogische, soms zelfs tegen de door Hem zelf opgelegde moraal, reagerende God van de bijbel, met grote nadruk en passie.
"' Niet mijn wil, maar Uw Wil geschiede"' en "'Uw Wegen zijn ondoorgrondelijk"' , worden anno 2016 niet meer begrepen en worden ook niet gezien als basis voor een mooie relatie.
Christendom wordt , gekoppeld aan stoffige en bovendien verkeerde inzichten. Helaas wordt het vele mooie daarmede ook weg gekieperd. @ Wim probeer dat imago maar eens te veranderen. Een verloren gegaan positief imago laat zich,zoals blijkt uit de praktijk, maar heel moeilijk herstellen. Ik zie veel seinen op rood staan, maar bewonder wel jouw volharding.

[Wim Nusselder]

Het speelveld dat jij noemt ligt reeds lang niet meer braak. Er zijn inmiddels de nodige mondiaal werkende, goed georganiseerde en stevig gefinancierde "'aktie"' groepen' aan het werk. Ik denk daarbij o.m. aan Greenpeace, Artsen zonder grenzen, en de nodige anderen. Voor velen is het niet duidelijk hoe een nieuwkomer, (van religieuze kom-af), extra nut zou kunnen toevoegen.

Vergis je niet: veel van die organisaties varen al onder christelijke vlag.
In Nederland 'vinden' ze elkaar o.a. in het Christelijk Sociaal Congres.
Juist dit jaar vindt een jubileumcongres plaats ter ere van 125 jaar Rerum Novarum, vaak genoemd als inspiratiebron voor de christelijk-sociale beweging, dé manier (voor velen) waarop het christendom in positieve zin bijdraagt aan de toekomst van samenlevingen.
Andere 'bootjes', hoewel niet onder christelijke vlag varend, komen wel van een christelijke scheepswerf; zo stonden Quakers aan de wieg van Greenpeace en Oxfam en van nog een serie andere organisaties die zich niet als 'christelijk' presenteren (samen met anderen, meestal, uiteraard).
De statistieken wijzen bovendien uit dat religieus geaffilieerden meer vrijwilligerswerk verrichten, o.a. voor dat soort organisaties, ook voor niet-religieuze organisaties, dan niet religieus geaffilieerden.
Sterker nog, het 'maatschappelijk middenveld', waar je het over hebt, is in christelijke landen in zekere zin 'uitgevonden' door het christendom.
(In islamitische landen door de islam, in socialistische landen door het socialisme; christendom is daarin niet echt uniek, denk ik.)

Is het niet beter de reeds aktieve organisaties te versterken, de bestaande armada vergroten en niet met een apart bootje met christelijke vlag, een eigen koers gaan varen. ?

Ja, inspireren, versterken en vernieuwen van het maatschappelijke middenveld zonder het te claimen en er krediet aan te willen ontlenen is één van de mogelijkheden om als christendom een positieve bijdrage te leveren aan de toekomst van samenlevingen.
Dank je voor het mij op dat idee brengen met je bijdrage.

Zorgen dat christenen serieus genomen worden, heeft te maken met het optreden van de fundi's. Hun gedachtegoed staat dermate haaks op datgene wat de grote meerderheid als "' waardevol "' wordt beschouwd, dat botsingen tussen idealen voorgeprogrammeerd zijn. Hetzelfde zie je momenteel gebeuren in de Islam. Uiterste denkbeelden worden razendsnel ook aan de grote andersdenkende gelovige middengroepen, toegeschreven. De nuancering ontbreekt volledig . Helaas, maar wel de praktijk.

Ja, fundamentalisme staat niet voor niets ook in het rijtje uitdagingen van de conferentie-organisatoren.
Fundamentalisme is echter bepaald niet de enige oorzaak van niet serieus genomen worden, lijkt me.
Het misbruikschandaal in de Rooms-katholieke kerk (of beter: het toedekken daarvan) bijvoorbeeld wordt zó vaak genoemd door christendom-bashers, dat het misschien wel erkenning verdiend als afzonderlijke belangrijke oorzaak.

Ik zie de problematiek, van het niet serieus genomen worden, als niet oplosbaar, althans in onze omstreken.

Menselijkerwijs zou dat best eens kunnen kloppen.
Ik heb 3 manieren gesuggereerd om daar wat aan te doen:
1) De eigen verdeeldheid overwinnen, niet per se door organisatorische eenwording, maar in elk geval door samen te werken en elkaar niet af te vallen en te beconcurreren.
2) Datgene wat het zelf van waarde acht ook in niet-religieuze taal leren verwoorden.
3) Zichzelf meer als netwerk organiseren en minder als hiërarchie(ën).
Er zijn misschien wonderen nodig om dat voor elkaar te krijgen.
Het kan echter zinvol zijn om de benodigde wonderen te benoemen (deze of andere, zeg het maar).
Wie weet vinden we dan toch samen een uitweg (en laat God zich daarin zien) of kunnen/moeten we op grond daarvan concluderen dat christendom zich op andere zaken moet richten dan op het bijdragen ten goede aan de toekomst van samenlevingen als geheel.

Met v&Vriendengroet,

Wim

[peda]

Er zijn misschien wonderen nodig om dat voor elkaar te krijgen.
Het kan echter zinvol zijn om de benodigde wonderen te benoemen (deze of andere, zeg het maar).
Wie weet vinden we dan toch samen een uitweg (en laat God zich daarin zien) of kunnen/moeten we op grond daarvan concluderen dat christendom zich op andere zaken moet richten dan op het bijdragen ten goede aan de toekomst van samenlevingen als geheel.

Met v&Vriendengroet,

Wim

Hallo Wim,

Ik heb heel veel tegen de geconcentreerdheid op het krijgen van het persoonlijk "' Heil "' na de dood, dat voorop staat bij de fundi's.
Evenwel loof en prijs ik datgene wat het christendom heeft gedaan en nog steeds doet aan ( zoals jij dat noemt ) "' het bijdragen ten goede aan de toekomst van samenlevingen als geheel "'. Het laatste wat het christendom moet doen is dat opgeven en zich terugtrekken op het bastion van het verwerven van persoonlijk "" heil "'.
Ik zoek naar oplossingen in samenwerking met religieus neutralen, ten gunste van wat het ultieme doel is n.l. werken aan een betere wereld.
De tijd van zending en missie is in mijn ogen voorbij, het gaat anno 2016 bij het denken aan een betere wereld om het aanbieden van op deze wereld gerichte oplossingen.
Gezien de machtsverhoudingen die nog steeds mondiaal gelden, moet samenwerking bij de veranderaars voorop staan, al gaat dat ten koste van eigen Identiteit. Dank voor jouw positieve reactie op mijn inbreng.

[Zolderworm]

Door mijn lidmaatschap van de Beraadsgroep Samenlevingsvragen van de Raad van Kerken werd ik gewezen op de wetenschappelijke conferentie "Christianity and the future of our societies" in augustus in Leuven.
Ik heb een voorstel ingediend voor een artikel dat is goedgekeurd, zodat ik het nu moet schrijven en t.z.t. presenteren.
Hier wil ik een aantal ideeën delen die ik daarin denk op te nemen en hoop ik feedback te krijgen die ik kan verwerken.

Startpunt is voor mij de godsdienstsociologie en de Nederlandse situatie.
Het CBS-rapport "Sociale samenhang, wat ons bindt en verdeelt" dd. 5/11/15 bevat (op bestandspagina 94) de voor christenen ontnuchterende bevinding dat minder dan 30% van de bevolking vertrouwen heeft in de kerken.
De minst vertrouwde institutie, minder nog dan pers en politici…
Bestandspagina 182 scherpt dat nog aan: van degenen die zichzelf niet tot een (christelijke of niet-christelijke) denominatie rekenen vertrouwt slechts 11,6% kerken!
Wat kan het christendom in hemelsnaam bijdragen aan de toekomst van (in elk geval) de (Nederlandse) samenleving als het door de rest van die samenleving op zijn best als verdwazing en door velen als schadelijk wordt beschouwd?!

Het internationale materiaal dat ik vond maakt duidelijk dat Nederland daarin in Europa geen vreselijke uitzondering is, al verschillen situaties sterk per land.
Hoe je de wereldwijde trends moet duiden hangt sterk af van je verwachtingen t.a.v. modernisering en secularisatie.
Traditioneel gaan godsdienstsociologen er van uit dat modernisering secularisatie met zich meebrengt.
Door allerlei ontwikkelingen en meer wereldwijde gegevens is dat inmiddels minder duidelijk dan in het Europa van de 19e en 20e eeuw waar dat idee ontstond is het nu omstreden.

Persoonlijk ken ik dat gebrek aan vertrouwen maar al te goed: mijn baas, de meeste van mijn collega's, mijn vrouw en mijn zoon behoren tot die 70%.
Hoe kun je instituten vertrouwen
- die schandalen wegmoffelen uit zelfbescherming,
- die zichzelf ondanks een besmet verleden op een moreel voetstuk plaatsen,
- die op hetzelfde terrein naar verschillende morele autoriteiten verwijzen (heilige boeken, leerstellingen, gezagsdragers, procedures) en
- die elkaar soms te vuur en te zwaard bestrijden en in hun onderlinge concurrentie families en gemeenschappen verscheuren?

Daar waar een religie geen of weinig concurrentie heeft kan het sociale samenhang in een samenleving vergroten.
Het wordt dan echter des te makkelijker misbruikt in de concurrentie tussen samenlevingen.
Religie kan wel normen en waarden in leven houden en op profetische wijze voorhouden aan samenlevingen die ontsporen.
Het kan echter alleen als 'check' en 'balance' fungeren als het niet intern verdeeld is en voldoende vertrouwen geniet.
Religie committeert mensen aan bredere belangen dan hun eigen belang.
Mensen kunnen daardoor echter ook voor het karretje gespannen worden van instituten.
Soms zelfs voor het karretje van politieke machthebbers, daar waar kerk en staat onvoldoende gescheiden zijn.
Of religie per saldo een positieve of negatieve bijdrage levert aan de toekomst van een samenleving hangt af van de specifieke omstandigheden.
Als je je identificeert met een religie kun je je moeilijk voorstellen dat het per saldo een negatieve bijdrage zou kunnen leveren.
Als je je er niet mee identificeert is het -met name in een land als Nederland, waar het gebrek aan vertrouwen zo massaal is- moeilijk om niet mee te gaan in het idee dat religie per saldo een negatieve bijdrage levert.

Om een positieve bijdrage te leveren aan de toekomst van de Nederlandse en/of wereldsamenleving moet het christendom in Nederland in eerste instantie vooral dat wantrouwen van de rest van de samenleving teniet doen of sterk verminderen.
Daarvoor is denk ik o.a. het volgende nodig:
1) De eigen verdeeldheid overwinnen, niet per se door organisatorische eenwording, maar in elk geval door samen te werken en elkaar niet af te vallen en te beconcurreren.
2) Datgene wat het zelf van waarde acht ook in niet-religieuze taal leren verwoorden.
3) Zichzelf meer als netwerk organiseren en minder als hiërarchie(ën).

In zekere zin moet het christendom kiezen voor secularisatie, voor het tegemoetkomen aan de manier van communiceren en aan de verwachtingen van niet-christenen, van het seculiere deel van de samenleving.
Alleen door ook de verbinding te zoeken met niet-christenen (naast uiteraard met christenen van andere denominaties) kan het christendom weer een verbindende rol vervullen in een zo sterk geseculariseerde samenleving.
Alleen na terugwinnen van het vertrouwen van de rest van de samenleving kan het christendom een profetische rol vervullen daar waar de samenleving als geheel bijsturing behoeft.

De reactie kan kort zijn. Het gaat niet om vertrouwen, maar om het feit dat religie voor steeds meer mensen een onlogisch verhaal biedt, waarvan steeds meer mensen simpelweg niet geloven dat het echt waar kan zijn. Mensen richten zich over het algemeen steeds meer op de inzichten die langs wetenschappelijke weg verkregen zijn, en niet op wat sommige schrijvers lange tijd geleden, volgens hen, alleen maar heeft bedacht.