Petra schreef: 02 sep 2020, 01:27
chon schreef: 01 sep 2020, 07:16
De bijbel vanaf 1513 vc tot 100 nc
Te beginnen met Hebreeuws/Aramees en Grieks.
Hi Chon,
Ik had een link geplaatst van de Documentaire hypothèse met een reconstructie van de oudste bijbelse bronnen.
Daarin staat dat de oudste bron rond 950 BCE is samengesteld.
Je reageert daar niet op maar komt met 1513 vc. Hoe kom je daarbij? Heb je daar een bron voor of heb je dat zelf bedacht?
Tevens had ik een link gegeven m.b.t. de *oudste literatuur. Hier zie je aangetoond dat de bijbel bij lange na niet het oudste boek is of uit de oudste geschriften bestaat. Er zijn veel oudere teksten. De oudste auteur is Enheduanna, haar teksten stammen uit 2600 BCE. Dat is een flink stuk ouder dan de bijbel. (Zelfs als jouw 1513!).
Misschien viel het niet op omdat het een uitgebreide post was dus ik herhaal het hier nog maar ff:
Petra schreef: 31 aug 2020, 03:28
Hier de Documentaire hypothèse waarin een reconstructie wordt gevormd van de oorspronkelijke bronnen van de Thora of Pentateuch.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Documentaire_hypothese
De Jahwist is de oudste bron, die zich met verhalen bezighoudt, en bestaat uit de helft van Genesis, de helft van Exodus en delen van Numeri. J beschrijft een mensachtige God, de zogenoemde Jahweh (of liever JHWH), en richt zich op het territorium van het koninkrijk Juda en personen uit zijn geschiedenis. J heeft een vloeiende stijl en zou rond 950 voor Christus zijn samengesteld.
Petra schreef: 31 aug 2020, 03:28
Wetende dat de oudste geschreven teksten al uit het 3e millennium BCE stammen is 950BCE (Thora) best jong.
https://en.wikipedia.org/wiki/Ancient_literature
The earliest written literature dates from about 2600 BCE (classical Sumerian). The earliest literary author known by name is Enheduanna, a Sumerian priestess and public figure dating to ca. the 24th century BCE. Certain literary texts are difficult to date, such as the Egyptian Book of the Dead, which was recorded in the Papyrus of Ani around 1240 BCE, but other versions of the book probably date from about the 18th century BCE.
* P.S. Wat betreft de link naar de oudste literatuur.
Hier staat ook de datering van de teksten van de Vedas en de Torah netjes op een rijtje.
De Rigveda is de oudste van dit groepje.
1200-1100 BCE approximate date of books RV 1 and RV 10 in the Rigveda
1200-800 BCE approximate date of the Vedic Sanskrit Yajurveda, Atharvaveda, Samaveda
1100-800 BCE date of the redaction of the extant text of the Rigveda
1050 BCE Egyptian Story of Wenamun
1050 BCE Akkadian Sakikkū (SA.GIG) “Diagnostic Omens” by Esagil-kin-apli.[13]
1050 BCE The Babylonian Theodicy of Šaggil-kīnam-ubbib.[13]
1000-600 BCE Chinese Classic of Poetry (Shījīng), Classic of Documents (Shūjīng) (authentic portions), Classic of Changes (I Ching)
1000 BCE Akkadian Dialogue of Pessimism
950 BCE date of the Jahwist portions of the Torah (according to the documentary hypothesis)
900 BCE Akkadian Epic of Erra
850 BCE date of the Elohist portions of the Torah (according to the documentary hypothesis)
Ik heb jouw post gezien en heb op internet ook al vele bronnen overlopen.(net als jullie)
Maar dit is wat ik nog gevonden heb.
Wanneer is de Bijbel geschreven?
▪ „De Bijbelse literatuur is grotendeels van de achtste tot de zesde eeuw v.Chr. geschreven, oftewel van de tijd van Jesaja tot die van Jeremia.”
▪ „De afgelopen tweehonderd jaar hebben Bijbelgeleerden over het algemeen aangenomen dat de Hebreeuwse Bijbel voornamelijk geschreven en bewerkt is in de Perzische en de hellenistische periode (van de vijfde tot de tweede eeuw v.Chr.).”
Wat de Bijbel zelf zegt
In de Hebreeuwse Bijbel staan talloze tijdaanduidingen. Die geven aan dat de eerste boeken zijn geschreven in de tijd van Mozes en Jozua, zo’n
3500 jaar geleden.* Samuël, David, Salomo en anderen voegden er in de elfde eeuw voor onze jaartelling geschriften aan toe. Die werden in de negende tot de vijfde eeuw gevolgd door geschiedkundige, poëtische en profetische boeken.
De Dode Zeerollen bevatten afschriften of fragmenten van deze Bijbelboeken, met uitzondering van het boek Esther. Datering met behulp van de C14- of radioactieve koolstofmethode en paleografie (de studie van oude schriftvormen) bevestigt dat de oudste van deze rollen uit ongeveer 200 tot 100 voor onze jaartelling stammen.
Wat de critici zeggen
Een belangrijke reden waarom de tijdtafel van de Bijbel in twijfel getrokken wordt. Professor Walter Kaiser jr. schrijft hierover: „De tekst [van de Bijbel] is schuldig vanwege de aanspraak op goddelijke oorsprong, de wonderen en de verhalen over God” (The Old Testament Documents).
Een tijdlang is Darwins evolutietheorie gebruikt om uit te leggen dat godsdiensten van eenvoudig naar complex zijn geëvolueerd, van animisme naar polytheïsme, en hun hoogtepunt bereikten in het monotheïsme. Omdat de vroege Bijbelboeken een monotheïstische aanbidding beschrijven, redeneren sommigen dat ze veel later geschreven moeten zijn.
Het boek Faith, Tradition, and History bespreekt een aantal van deze en andere kritische denkbeelden over de Bijbel. Samenvattend zegt het: „Hoewel de geleerden allemaal weinig vertrouwen hebben in de Bijbel en heel veel vertrouwen in hun eigen theorieën, hebben ze veel kritiek op elkaars denkbeelden.”
Ter verdediging van de Bijbelse tijdtafel
De vroege Bijbelboeken werden op vergankelijk materiaal geschreven. Het is daarom niet reëel te verwachten dat de originele geschriften of vroege afschriften uit de tijd van Mozes, Jozua, Samuël of David ooit gevonden zullen worden. Maar we kunnen wel indirecte historische bewijzen onderzoeken. Die duiden erop dat het redelijk is om de datums die de Bijbel zelf aanreikt te accepteren, en een aantal gerespecteerde Bijbelgeleerden en archeologen doen dat ook.
▪ Bestond er 3500 jaar geleden, toen zoals de Bijbel aangeeft Mozes en Jozua leefden, al geschreven literatuur in het Midden-Oosten? In het oude Mesopotamië en in Egypte werden er historische, religieuze, juridische en literaire teksten geschreven. En wat kan er over Mozes en de Israëlieten gezegd worden? Een naslagwerk antwoordt: „Er is geen reden om eraan te twijfelen dat er in Kanaän in de late bronstijd [ca. 1550-1200] inderdaad geschreven literatuur bestond.” Dit boek zegt verder: „Op grond van wat er bekend is over schrijven in de oudheid is er geen reden waarom de teksten waarvan wordt gezegd dat Mozes die opschreef, niet in die tijd geschreven zouden zijn, en dat geldt ook voor veel van de rest” (Dictionary of the Old Testament: Pentateuch; Exodus 17:14; 24:4; 34:27, 28; Numeri 33:2; Deuteronomium 31:24).
▪ Gebruikten de Bijbelschrijvers oude bronnen? Ja, sommige verwijzen naar ’boeken’, en dat kunnen staatsdocumenten, geslachtsregisters, historische werken en stam- en familiedocumenten geweest zijn (Numeri 21:14; Jozua 10:13; 2 Samuël 1:18; 1 Koningen 11:41; 2 Kronieken 32:32).
▪ Waarom zijn er geen Bijbeldocumenten gevonden die ouder zijn dan de Dode Zeerollen? Het tijdschrift Biblical Archaeology Review legt uit: „Documenten van papyrus en leer zijn in het grootste deel van Palestina niet bewaard gebleven, alleen in heel droge gebieden zoals rond de Dode Zee. Deze materialen rotten in een vochtige bodem. Dat ze niet gevonden zijn betekent daarom nog niet dat ze niet hebben bestaan.
▪ Hoe zijn de Bijbelhandschriften bewaard gebleven? Het boek The Bible as It Was zegt: „De verhalen, psalmen, wetten en profetieën die ons in deze tijd als deel van de Bijbel hebben bereikt, moeten daarom heel, vaak overgeschreven zijn, zelfs al in de Bijbelse periode. Ze werden gebruikt; ze speelden een rol in het dagelijks leven. (...) Niemand zou zo veel moeite doen om teksten over te schrijven als dat geen doel had” (Deuteronomium 17:18; Spreuken 25:1).
Voor de vroege Bijbelboeken houdt dit in dat ze in de eerste eeuw van onze jaartelling al bijna 1500 jaar lang steeds overgeschreven waren. Bij dit nauwkeurige afschrijven werden ook „verouderde grammaticale vormen en spelling gemoderniseerd, een proces dat in het hele Midden-Oosten uit de oudheid gebruikelijk was” (On the Reliability of the Old Testament).
Wanneer is de Bijbel geschreven?
Is het logisch vol te houden dat het ontbreken van handschriften uit de tijd van Mozes, Jozua, Samuël en anderen bewijst dat die Bijbelboeken later zijn geschreven? Veel geleerden zijn het erover eens dat ’de afwezigheid van bewijs nog geen bewijs is van afwezigheid’. Want hoeveel geschriften op vergankelijk materiaal kunnen er eigenlijk bewaard gebleven zijn? De Egyptoloog K.A. Kitchen schatte bijvoorbeeld dat bijna alle Egyptische papyri van vóór de Grieks-Romeinse tijd vergaan zijn.
Mensen met respect voor de Bijbel kunnen zich ook afvragen hoe Jezus de Hebreeuwse Bijbel bezag. Datering is in zijn tijd nooit een strijdpunt geweest. Net als de andere Joden accepteerde Jezus blijkbaar de chronologische informatie in de Schriften. Accepteerde hij het auteurschap van de vroege Bijbelboeken?
Jezus verwees naar de geschriften van Mozes. Hij sprak bijvoorbeeld over „het boek van Mozes” (Markus 12:26; Johannes 5:46). Hij verwees naar verslagen in Genesis (Mattheüs 19:4, 5; 24:37-39), Exodus (Lukas 20:37), Leviticus (Mattheüs 8:4), Numeri (Mattheüs 12:5) en Deuteronomium (Mattheüs 18:16). Hij zei: ’Alle dingen die in de wet van Mozes en in de Profeten en de Psalmen over mij geschreven staan, moesten vervuld worden’ (Lukas 24:44). Als hij het auteurschap van Mozes en anderen erkende, geloofde hij ongetwijfeld dat de chronologische informatie in de Hebreeuwse Bijbel nauwkeurig was.
Ik hoop dat het duidelijk is dat men vroeger (lees 1500 vc) is beginnen schrijven, maar op vergankelijk materiaal en dat er daardoor geen directe bewijzen zijn, maar wel indirecte.