Peter79 schreef:
Ik relativeer ook wetenschappelijke waarheid. Het is kennis die volgens een betrouwbare methode tot stand is gekomen en daarom te verkiezen boven andersoortige kennis die gebruikt wordt als gemeenschappelijke basis in het publieke domein. Maar of het dat tot waarheid maakt? Nee, op zijn best een benadering van de waarheid.
Hier zijn we het beiden over eens. Waarheid is misschien wat slecht geformuleerd. Met de waarheid hier bedoel ik wat waar is over de realiteit waarin we leven. En wat waar is over die realiteit is ons beeld van die realiteit. Dat is m.i. altijd een benadering omdat wetenschap nooit iets 100% absoluut kan bevestigen.
Peter79 schreef:
Wetenschap bestaat bij de gratie dat alles wat we waarnemen, geen unieke gebeurtenissen zijn, maar verlopen volgens wetmatigheden. Wanneer er toch een unieke gebeurtenis tussen zou zitten die niet verklaard zou mogen worden volgens wetmatigheden, dan zou de wetenschap die simpelweg missen. Wetenschap sluit bij voorbaat een ingrijpen van een god uit buiten de wetmatigheden om (volgens het principe 'alsof God niet bestaat' - etsi Deus non daretur). Ik denk dat een god of andere bovennatuurlijke verschijnselen daarom niet behoren tot de wetenschappelijke hypothesen. De wetenschap zal nooit God kunnen aantonen of uitsluiten. Het enige wat wel kan is de structuur van onze werkelijkheid inzichtelijk maken (benaderen).
Ook hier ben ik het met je eens dat wetenschap alleen maar natuurlijke verschijnselen kan onderzoeken en verklaren. (Trouwens. met hypothese bedoel ik net per sé wetenschappelijke hypothese. Vandaar dat ik God ook als een hypothese noemde.) Ik sluit ook niet uit dat er bovennatuurlijke fenomenen bestaan, maar we hebben nog geen betrouwbare methode gevonden om die bovennatuurlijk fenomenen te onderzoeken/verklaren/bewijzen. Totdat er zo'n betrouwbare methode is, zie ik geen rechtvaardiging om er in te geloven.
Peter79 schreef:Christiaan schreef:Maar is dat een juiste weg naar de waarheid? Mensen die zijn opgevoed door christelijke ouders, zijn over het algemeen christen. Mensen die zijn opgevoed door moslims, hindoes en atheïsten zijn respectievelijk ook moslim, hindoe of atheïst. Is dit een goede reden te geloven in de god die je hebt meegekregen? Het lijkt me niet.
Ik geloof ook niet in de god die ik heb meegekregen - althans hoe ik die in mijn jeugd opvatte. Het is wel dat je je door zo'n opvoeding indringend met dergelijke vragen moet bezighouden. Ik geloof er zelf niks van dat je vanuit een blanco positie de waarheid beter kan ontdekken dan vanuit bijvoorbeeld een christelijke of een islamitische opvoeding. Ik schat het op hoge waarde dat ik groot ben geworden binnen een minderheidscultuur, waardoor onderwerpen automatisch twee kanten hebben, namelijk de mening van de meerderheid en die van de minderheid. Vergelijk het maar met kinderen die tweetalig worden opgevoed, die hebben later een betere uitgangspositie bij het aanleren van andere talen. Ik zie waarheid ook bij uitstek als iets dat binnen een dialoog meer verdiept kan worden dan het napraten van een schoolboekverhaal. De evolutietheorie met de nodige kanttekeningen is daarvan natuurlijk een voorbeeld.
Ik geloof wél dat je vanuit een blanco positie beter de waarheid kunt ontdekken (Tenzij je wellicht in een god gelooft die daadwerkelijk bestaat, maar dat is dan puur toeval). Hoe objectiever je iets kunt beoordelen, hoe eerder je tot een goede keuze komt lijkt me. Je bent dan niet bevooroordeeld. Daarbij ben ik ook absoluut zomaar tegen het napraten van een schoolboekverhaal. Het belangrijkste wat je kinderen kunt meegeven is om zelf te leren denken. Dus niet alleen wat, maar vooral hoe je moet denken.
De ET, alle andere wetenschappelijke theorieën/hypothesen EN de religies hebben allemaal kanttekeningen. HOE ga je met die kanttekeningen om, dat is de belangrijkste vraag.
Peter79 schreef:Christiaan schreef:Ook dit zegt verder niks over de waarheid van de realiteit. Geloven heeft allerlei functies en voordelen, maar dat is nog geen goede reden om aan te nemen dat het ook daadwerkelijk waar is. Deze argumenten worden nl. ook aangedragen door moslims, hindoes en boeddhisten.
Ik zie waarheid niet als iets dat los verkrijgbaar is. Dat roodkapje door de wolf werd opgegeten is waar binnen de context van het sprookje. Een laboratoriumresultaat is waar binnen de context van het laboratorium, maar in een veldsituatie kan het resultaat best niet waar zijn. Dat het geloof goed voor mij is, is waar binnen de context van mijn leven. Ik leef maar één leven, dus het tegendeel kan ook niet bewezen worden. Het zegt dus niets over de waarheid van de realiteit, maar het is voor mij wel de enige waarheid die ertoe doet. De wetenschap vertelt mij niet wat goed is, hoogstens wat de meeste mensen goed vinden en verder kan ze voordelen en nadelen beschrijven.
Hier komen we weer een klein beetje on-topic
Wat is goed en kwaad voor je en heeft dat niet met voordeel en nadeel te maken t.o.v. je welzijn. En is dat niet wetenschappelijk te bepalen?
Maar je bent wel eerlijk dat je toegeeft dat jouw geloof niet per sé de waarheid van de realiteit hoeft te zijn. En zolang je dingen gelooft die niet schadelijk zijn, kan het niet veel kwaad. Onze acties worden 'gestuurd' doe onze (geloofs)overtuigingen. En als die (geloofs)overtuigingen niet overeen komen met de realiteit, dan is het mogelijk dat ook je acties niet 'overeen komen' met de realiteit. En dat kan gevaarlijk zijn. Ik denk dat voor de meeste gelovigen in Nederland reuze mee valt, maar er zijn genoeg voorbeelden te geven waarin het fout gaat.
Peter79 schreef:Vergeving is iets dat bij de christelijke boodschap hoort, maar ook buiten de christelijke context veel wordt toegepast, omdat de waarheid daarvan bewezen is. Maar hoe zit dat met "je vijanden liefhebben"? Kortgeleden was er nog in het nieuws dat religieus opgevoede kinderen minder goed onderscheid kunnen maken tussen fantasie en realiteit? Diverse mensen duiken er dan op om dat als bewijs te zien dat religie negatieve effecten heeft. Maar het kan ook betekenen dat deze kinderen wat langer nodig hebben om het één en ander uit elkaar te houden en daardoor tot veel meer nuance in staat zijn. Misschien zijn ze daardoor later ook beter in staat om literaire nuances te onderscheiden, wie weet.
Ik denk dat het moeilijker onderscheid kunnen maken tussen fantasie en realiteit op zichzelf wel een negatief effect is. Maar zoals je zelf ook al aangaf, zou het ook positieve effecten kunnen hebben. Dan zou je moeten onderzoeken wat het totaalplaatje is.
Wat betreft "je vijanden liefhebben": Ik vraag me af of dat een deugd is. Dat zal voor iedereen anders zijn. Het hangt er ook van af wat je bedoelt met "vijanden". Het is voor mij nog iets te abstract om daar een oordeel op te vellen.
Peter79 schreef:
Dat leven na de dood weet ik nu ook niet hoor. Ik denk ook dat seculier humanisme in veel opzichten overeenkomt met de horizontale component (heb uw naaste lief) van het christendom terwijl de verticale component mist. Die verticale component brengt m.i. evenwicht aan waar het gaat om individuele zelfbeschikking, ambities, e.d. Maar dat is ook persoonlijk.
Wat bedoel je precies met de verticale component? Ik zie seculier humanisme niet alleen als interactie met anderen, maar juist ook je persoonlijke ontwikkelking, welzijn, (geluks)ervaringen en liefde.
Peter79 schreef:Christiaan schreef:Die logica kan ik niet volgen. Zeg je nou dat wanneer je iets totaal onbegrijpelijks gelooft, je daarom ook andere dingen kunt geloven als je ze niet begrijpt? Waarom zou je dat doen of willen?
Geloven in God is accepteren dat je mens bent die slechts een deel van de werkelijkheid kan begrijpen. Want alle vragen rond God - of Hij nu wel of niet ingrijpt - brengen onbegrijpelijkheid mee, naast dat we slechts kunnen spreken in de dimensies die wij kennen en waar we Hem zeker mee te kort zullen doen. Maar als je God accepteert als behorend tot de werkelijkheid, dan is ook het scheppen in 6 dagen, het opstaan van een dode, etc allemaal niet zo spannend. Je kan de scheppingsverhalen van Genesis zo lezen zonder te struikelen over een sprekende slang. Een gelovige die letterlijk gelooft dat daar een slang sprak, kan daardoor prima communiceren met een gelovige die daarin slechts een metafoor ziet (zoals ik).
Ok, ik begrijp wat je bedoelt. Ik snap alleen nog steeds niet waarom je dit zou willen. Nogmaals, dit zijn argumenten die moslims en hindoes ook (kunnen) gebruiken. Ik zie dit niet als een weg daar wat waar is over de realiteit.
Peter79 schreef:Zoals ik al aan peda antwoordde: ik sta in twee werelden en zoals Bonhoeffer al schreef: christenen moeten leven voor God en met God zonder God. God is inderdaad voor mij een eindpunt: ik hoop dat Hij me staat op te wachten aan het einde van mijn levensweg, maar tot die tijd kan ik niet achterover leunen dat God mijn bedje wel spreidt. Ik kan niet met God in de hand anderen bestrijden, zoals jihadisten doen. Ik accepteer dat de wetenschap werkt met een naturalistisch kader, ook al denk ik dat de wetenschap rijker zou zijn als ze andere perspectieven meer ruimte zou geven. Er is één gelijk speelveld en op dat speelveld zijn we allemaal mensen onder elkaar.
Mooi verwoord. Alleen de wetenschap is ook weer beperkt in het ruimte geven aan andere perspectieven. Voor je het weet is het geen wetenschap meer.