1a. Stelt het NT echt die vraag centraal?Wim Nusselder schreef: 27 okt 2018, 10:15Stelt het Nieuwe Testament echt die vraag centraal en zou Paulus dingen echt niet anders hebben kunnen zien dan de evangelieschrijvers?Peter79 schreef: 26 okt 2018, 20:09Het Nieuwe Testament stelt de vraag centraal wat er voor nodig is het koninkrijk van God binnen te gaan. […]
Ik kan me er dus weinig bij voorstellen dat Paulus iets heel anders verkondigde dan de Jezus die we in de evangelieën en elders in het NT leren kennen.
Beter gezegd (want het blijft in zekere mate speculeren hoe de diverse Bijbelschrijvers dingen zagen en in hoeverre dat goddelijk geïnspireerd dan wel menselijk beperkt was): wil jij het echt zo zien dat het NT die vraag centraal stelt en dat Bijbelschrijvers 100% geïnspireerd waren en geen gedeeltelijk tegenstrijdige visies hadden?
1b. Wil jij het echt zo zien dat het NT die vraag centraal stelt?
2a. Zou Paulus dingen echt niet anders hebben kunnen zien dan de evangelieschrijvers?
2b. Wil jij het echt zo zien dat bijbelschrijvers 100% geïnspireerd waren?
2c. Wil jij het echt zo zien dat bijbelschrijvers geen gedeeltelijk tegenstrijdige visies hadden?
Ad 1a. Stelt het NT die vraag echt centraal?
Ik heb het maar even zo gesteld, omdat deze vraag, of een iets andere formulering ervan volgens mij als een 'best fit' door alle boeken en brieven loopt.
Je kan nog kernachtiger kijken naar waar het in het NT over gaat. Dan staat Jezus centraal. In de formulering van de evangelist Johannes: Ik ben de deur, niemand komt tot de vader dan door mij. In de formulering van Paulus: Ik heb besloten onder u niets te weten dan Jezus Christus en die gekruisigd. Voor de kern van het OT zou je de formulering van Mattheus kunnen aanhouden: de liefde voor God is het grote gebod, de liefde voor de naaste is daaraan gelijk. Dan is er geen sprake meer van een vraag, maar van een antwoord.
De vraag hoe je individueel het koninkrijk van God zou kunnen binnengaan, sluit denk ik dichtbij de lezer en hoorder van toen aan. En niet alleen van toen. Luther en andere reformatoren werden ook getroffen door deze vraagstelling. De Heidelbergsche Catechismus stelt als kernvraag: wat is uw enige troost in leven en sterven? In de wereld van het NT was een Joodse heilsstaat verder weg dan ooit. Volgens mij hoort daarbij dat de focus verschoof naar het leven na dit leven. Het koninkrijk was niet meer iets dat op aarde gevestigd werd, maar waar je na je leven zou binnengaan. Daarbij hoort dan ook een zekere naar-binnen-gekeerdheid: de wereld buitensluiten en je richten op je innerlijke wereld.
ad 1b. Wil jij het echt zo zien dat het NT die vraag centraal stelt?
Ik zie een grote eenheid in de inhoud van het NT. De vraag die ik heb geformuleerd heeft het karakter van een werkhypothese. Er is daarnaast altijd gelaagdheid. Enerzijds kom je de lezer/hoorder tegemoet en sluit je aan bij zijn/haar behoefte, anderzijds heb je ook een boodschap die je wil overbrengen. Vanuit de canonvorming zijn er waarschijnlijk andere zaken te noemen die al deze boeken verbinden.
ad 2a. Zou Paulus dingen echt niet anders hebben kunnen zien dan de evangelieschrijvers?
Natuurlijk. Er is altijd verscheidenheid. Alleen is mijn stelling dat die verscheidenheid niet zo groot is dat je Paulus kan uitspelen tegen de evangelieschrijvers. Ik zie daarvoor zelf teveel overeenkomst tussen Paulus en de andere schrijvers. Een topic als dit kan natuurlijk wel meer helder krijgen waarin dan die verschillen zouden zitten.
ad 2b. Wil jij het echt zo zien dat bijbelschrijvers 100% geïnspireerd waren?
Ik begrijp niet zo goed waarom je mij deze vraag stelt. Het volgt niet uit de topicstart. Ik beschouw de bijbelschrijvers als medegelovigen en de canon beschouw ik als een kerkelijke regel. Het standpunt ten aanzien van inspiratie maakt volgens mij niet uit als je de teksten volgens wetenschappelijke maatstaven wilt analyseren. Het stoort mij dat er gesteld wordt dat Paulus iets anders van het christendom heeft gemaakt dan de Jezus die we uit de evangeliën kennen. Het zou kunnen dat ons christendom niets te maken heeft met een historische Jezus. Dat is niet na te gaan. Wat wel na te gaan is, is hoe de Jezus uit de evangeliën zich verhoudt tot de Jezus volgens Paulus. En dan kom ik vooral overeenkomsten tegen qua uitgangspunten en verder een hoop beleving, doordenken en organiseren van gemeentes volgens deze uitgangspunten.
ad 2c. Wil jij het echt zo zien dat bijbelschrijvers geen gedeeltelijk tegenstrijdige visies hadden?
Dit betreft vaak paradoxen of uitersten. Luther wilde Jakobus wel uit zijn NT scheuren, omdat het niet matchte met Paulus. Deze verschillen geven ruimte voor variatie, geven stof tot nadenken en diepgang. Het is niet altijd gemakkelijk. Dat is wat anders dan teksten tegen elkaar uitspelen.
Uiteraard kan de centrale vraag van het NT (of per boek verschillend) op een ander vlak liggen dan het individuele perspectief van de lezers/hoorders. In jouw formulering meen ik een sociaal ideaal te herkennen dat (tot op zekere hoogte) maakbaar is. En dat is volgens mij niet wat het NT wil zeggen. Het komt op mij veel te veel over alsof de rijke er nog een schepje bovenop moet doen en dan komt het goed.Wim schreef:Een alternatieve visie op wat de vraag zou kunnen zijn die in het NT (en evengoed in het OT) centraal staat is deze: hoe organiseren we de menselijke samenleving zodanig dat deze de goddelijke bedoeling zo goed mogelijk weerspiegelt ('gods koninkrijk op aarde realiseert')?
De oudtestamentische wetgevings- en profetiegeschiedenis valt als zodanig te interpreteren.
De nadruk in Jezus' boodschap op het ons bekommeren om de zwakkeren en ontrechten in onze samenleving valt als zodanig te interpreteren.
Veel antwoorden van Jezus op vragen hoe je (individueel) 'het koninkrijk Gods in kunt gaan' zijn te interpreteren als pogingen om die (individuele) framing te doorbreken.
Hij zei mogelijk niet expliciet dat dat individuele perspectief niet klopt, omdat expliciet een ander perspectief kiezen dan zijn toehoorders hen van hem zou hebben vervreemd.
Bijvoorbeeld die gelijkenis van de kameel en het oog van een naald: dat is te interpreteren als een boodschap dat je als rijke eerst verantwoordelijkheid moet nemen voor de ongelijkheid in de samenleving voordat je van dat koninkrijk Gods kunt profiteren.
Het einde van dat verhaal is echter de verzuchting van de leerlingen: als het zo gesteld is, wie kan dan behouden worden. Jezus' antwoord is dat het bij mensen onmogelijk is, maar bij God is alles mogelijk. Het ligt dus niet in de macht van de rijke, ook al is het uiteraard goed als hij zijn verantwoordelijkheid neemt. Het koninkrijk van God blijft iets dat van boven komt en door God gerealiseerd zal worden (het nieuwe Jeruzalem uit de hemel).