Menselijke waardigheid en mensenrechten in Nederland.

[Petra]

N.a.v. het * Nationaal Actieplan Mensenrechten 2020 is een bundel gemaakt met bijdragen van de levensbeschouwelijke tradities in Nederland. Dat is tevens de ondertitel van het epistel. Vanuit de verschillende religies wordt ingegaan op mensenrechtenkwesties.
Ik vond het een interessant en leerzaam boekwerk.

Welke betekenis en waarde heeft vrijheid als ze niet gelijk is verdeeld over alle burgers?
En wat is de betekenis van gelijkheid als ze niet onlosmakelijk verbonden is aan vrijheid?


Menselijke waardigheid en mensenrechten in Nederland. De bijdrage van de levensbeschouwelijke tradities in Nederland

In de essays wordt ingegaan op de vraag hoe religieuze en levensbeschouwelijke organisaties zich verhouden tot mensenrechten en waarom zij zich laten leiden door een oriëntatie op de menselijke waardigheid en hoe ze die vertalen naar betrokkenheid bij en inzet voor mensenrechten in Nederland. De essays tonen ook aan dat kant en klare oplossingen voor ingewikkelde vraagstukken vaak niet zijn gegeven, hoezeer iedereen de notie van menselijke waardigheid ook onderschrijft. Juist dan is het belangrijk die notie in herinnering te blijven roepen als waarde die ons allen bindt.


Het mensenrechtenperspectief staat voor een integrale benadering. Het biedt een domein- en organisatie-overstijgende blik op wetgeving, beleid en de praktijk. Dat kan helpen als het overzicht verloren raakt of als verkokering een integrale aanpak in de weg staat. Het Actieplan Mensenrechten is daarom ingericht rondom drie opgaven: inclusie, integrale aanpak en participatie en bescherming. Thema’s die terugkomen in de hierna volgende essays.

Een kort overzicht:

In de eerste bijdrage vanuit de tradities gaan Mock en Vis respectievelijk in op de fundering van de menselijke waardigheid in de Joodse traditie en het gelijkheidsideaal enerzijds en het praktisch belang van de vrijheid van religie voor de Joodse gemeenschap anderzijds. Daarbij komen ook concrete discussies binnen deze godsdienst en concrete knelpunten in de relatie met de overheid aan de orde.

In de christelijke bijdrage, vanuit de Raad van Kerken in Nederland, schetsen Van Iersel en Crouwel eerst de gronden voor aanvaarding van de menselijke waardigheid in de christelijke traditie, werken zij vervolgens de visie op rechten uit, omschrijven zij dilemma’s en vragen in de christelijke traditie, om vervolgens uit te komen bij een aantal thema’s rond waardigheid en mensenrechten waarover in de christelijke traditie brede morele consensus bestaat.

Vanuit de islam schetst Bal de dubbele lijnen in de verhouding van moslims tot de mensenrechten. Hij karakteriseert de discussie over de aanvaarding van mensenrechten in hun godsdienst.

In de humanistische bijdrage laat Compas vervolgens zien hoe nauw de verbinding is tussen humanisme en mensenrechten. Toch blijken er verschillende humanistische oriëntaties te zijn, met minder of juist meer aandacht voor mensenrechten.

Boedjarath en Doekhie schetsen de complexe verhouding van hindoeïsme en menselijke waardigheid als culturele constructie, en gaan vervolgens diep in op de wijze waarop menselijke waardigheid en mensenrechten aan de orde zijn in de ggz, in het bijzonder bij mensen met een migratieachtergrond. Aldus leveren ze ook een bijdrage aan de discussie over de universele aard van de mensenrechten.

Vanuit boeddhistisch perspectief schetst Wolf allereerst de actualiteit van de problematiek van mensenrechten. Dit loopt uit op een visie waarin de waarde en verbinding van al wat leeft centraal staat. Juist het concept van mensenrechten (met de nadruk op rechten) wordt van daaruit kritisch belicht; liever spreekt men van verantwoordelijkheid.

* https://www.rijksoverheid.nl/documenten ... chten-2020
Het Nationaal Actieplan Mensenrechten 2020 beschrijft hoe het kabinet de mensenrechten in Nederland wil beschermen en bevorderen, wat daarbij de doelstellingen en prioriteiten zijn en welke rol andere organen, instellingen en burgers daarbij hebben. Het kabinet wil zo de implementatie van mensenrechten in Nederland meer systematisch bewaken en bevorderen.

[Petra]

Er staat een imo bijzonder mooi verwoord stukje in over het belang van een actieve overheid op het gebied van mensenrechten.

Een actieve rol van de overheid op het gebied van mensenrechten is zeer wenselijk, want, zoals de Joodse filosofe Hannah Arendt (1906 - 1975) stelde: “Al met al waren de Rechten van de Mens gedefinieerd als ‘onvervreemdbare’ rechten, omdat men ervan uitging dat ze niet afhingen van een regering; maar telkens wanneer mensen zich niet op hun eigen regering konden beroepen en moesten terugvallen op hun minimum aan rechten, draaide het erop uit dat er geen gezag aanwezig was om die rechten te beschermen en geen institutie bereid was ze te waarborgen.” Daarom is het een goede zaak dat de overheid mensenrechten niet alleen erkent, maar zich er ook actief voor inzet dat ze verwezenlijkt worden.

[Leon]

En wat is de visie op waardigheid? Mag dat door de levensovertuiging zelf bepaald worden, of heeft ze zich te voegen naar een algemene visie? En is die er dan die algemene visie?

[Bonjour]

Ik zou eerder zeggen dat de algemene visie een begrenzing oplevert voor de verschillende levensbeschouwingen.

[dingo]

Er bestaat niet zoiets als een algemene visie. Veel meer dan een visie die gedeeld wordt door de helft plus één als algemeen beschouwen komen we niet. Zeker in het neoliberale denken heeft men het ook veel liever over individualistische plichten dan over de daarbij behorende rechten want dat recht moet je wel verdienen. Liefst letterlijk uitgedrukt in geld wat je verdient hebt.

Kijk maar eens hoe ze de toegang tot het rechtssysteem voor lage inkomens ontoegankelijk gemaakt hebben door het heffen van griffierechten en alleen forfaitaire vergoeding van advocaatskosten. Of het bestaan en de afhandeling van de toeslagenaffaire. Of het afschaffen van de studiebeurs en de omzetting naar studielening. Begrijp me goed het kan allemaal nog veel slechter maar het kan ook vele malen beter.

[Leon]

Ik zou eerder zeggen dat de algemene visie een begrenzing oplevert voor de verschillende levensbeschouwingen.

Is die algemene visie er, zo ja hoe luidt die? En wat doen we om te voorkomen dat deze de visie uit levensovertuigingen onderdrukt?

Eenvoudig voorbeeld: Waardig leven door geen vaccinatie. Wat voor algemene visie m.b.t. Waardigheid staat daar tegenover?

[Bonjour]

Wat te denken van solidariteit met mensen die kwetsbaar zijn voor virussen? Nee, Leon, verkeerd voorbeeld. Je probeert het onderwerp te kapen.

Iedereen doet mee in de samenstelling van de regels in dit land. Jij wilt ook niet dat bloedwraak toegestaan wordt.
En vind je ook niet dat argumenten voor wat je de algemene visie noemt op feiten gebaseerd moeten zijn?

[hopper]

Vaccinatie geeft mooi aan dat mensenrechten een wankele zaak zijn.
De een claimt als mensenrecht het recht op beschikking over het eigen lichaam.
De ander claimt als mensenrecht dat je geen wandelende besmettingsbron bent en de zorg overbelast.
Want het is een 'mensenrecht' dat je recht hebt op fatsoenlijke zorg.

Deze 2 'mensenrechten' zijn strijdig met elkaar. In feite kun je stellen dat 'mensenrechten' altijd een houdbaarheidsdatum hebben.
Dat ze slechts tijdelijk kunnen bestaan en weer worden opgevolgd door andere mensenrechten.
Soms is dat gewoon het recht(s) van de sterkste.

[Bonjour]

Ik denk dat je rechten betwistbaar worden als de rechten van anderen in gevaar komen.

[Leon]

Dat is ook met hard rijden bijvoorbeeld. Daar hoor je niemand over. Een boete misschien maar geen verdere maatregelen.

Waardigheid uit solidariteit is mooi, maar dat is een beetje een gelegenheidsargument. Verder wordt er niet zo om gegeven.

[Bonjour]

Dat is ook met hard rijden bijvoorbeeld. Daar hoor je niemand over. Een boete misschien maar geen verdere maatregelen.

Dat lijkt me niet juist. Er wordt gigantisch in geïnvesteerd om snelheid binnen de perken te houden. Bovendien gaat het om een beperkt aantal slachtoffers in vergelijking met corona.

Waardigheid uit solidariteit is mooi, maar dat is een beetje een gelegenheidsargument. Verder wordt er niet zo om gegeven.

Juist van christenen verwacht ik meer op dit punt.

[Leon]

Je bedoelt dat er nog meer snelwegen worden aangelegd? Handhaving is matig. Verkeersborden dan?


Je verlegt verder de kwestie, niet-Christenen schermen nu ineens met “solidariteit” maar dat passen ze alleen hier toe.

Christenen halen hun waardigheid aan overgave aan God, en daar hoort niet altijd vaccineren bij (volgens sommige uitleg).

[Petra]

En wat is de visie op waardigheid? Mag dat door de levensovertuiging zelf bepaald worden, of heeft ze zich te voegen naar een algemene visie? En is die er dan die algemene visie?

Dat is precies waar dat epistel over gaat.
De UVRM geeft een juridisch recht, maar geen culturele of morele bodem.

Wat zou er gebeuren als de betekenis en geldigheid van de menselijke waardigheid afhankelijk zou zijn van de betekenis die een enkele godsdienst of seculiere levensovertuiging eraan toekent? Zou dit niet inhouden dat die levensbeschouwing – religieus of seculier – cultureel-inhoudelijke voorwaarden aan de menselijke waardigheid zou stellen? En loopt een samenleving dan niet precies door zo’n monopolisering het risico om de menselijke waardigheid en rechten van minderheden te ontkennen in plaats van die te beschermen?

Wellicht is het daarom inderdaad beter om juist deze openheid – de niet-exclusieve fundering van menselijke waardigheid – te waarderen als een teken van niet slechts geclaimde, maar feitelijk bestaande normatieve universaliteit van de mensenrechten over de grenzen van afzonderlijke godsdiensten en levensovertuigingen heen.

In deze bijdrage willen we daarom in het bijzonder ingaan op de volgende vragen:
a) Heeft het statuut van de mensenrechten een morele of religieuze fundering nodig? (paragraaf 2)
b) Welke mogelijkheden hebben godsdiensten, levensovertuigingen en overheid om samen op te trekken in het bevorderen van mensenrechten en menselijke waardigheid? (paragraaf 3)
c) Wat is de rol van godsdiensten en levensovertuigingen in het bevorderen van menselijke waardigheid en mensenrechten? (paragraaf 4)

De Nederlandse jurist en theoloog Van Eijk onderscheidt in een analyse van humaniteit van detentie drie fundamentele benaderingen van de menselijke waardigheid:
- De theocentrische, waar de menselijke waardigheid gerelateerd wordt aan God;
- De logocentrisch-natuurrechtelijke waar de menselijke waardigheid gerelateerd wordt aan het bezit van verstand (de rede) als kenmerk van de menselijke natuur, wezen of aard;
- De antropocentrische waar de waardigheid van de mens wordt gerelateerd aan vrijheid en autonomie van de mens.

[Leon]

er wordt nog bijgeschreven dat de categorieën van van Eijk niet exclusief zijn, ze overlappen eventueel.

Als ik lees over Christendom, dan lees ik dat daar geen eenduidige visie is (op waardigheid), er zijn veel breekpunten, bijvoorbeeld abortus.

dan zal een eventuele vertaling naar een algemene visie, als die zich wil baseren op levensbeschouwelijke visies het ook moeilijk krijgen. Hoogstens zou je kunnen zeggen dat de pluraliteit van opvattingen, net als diversiteit in de biologie, iets van inherente waarde is, en dan je dus niet zomaar normen kunt stellen (utilitaire bijvoorbeeld) maar dat een deliberatieve samenleving het nodig heeft om blijvend tot afstemming te komen.

[Petra]

er wordt nog bijgeschreven dat de categorieën van van Eijk niet exclusief zijn, ze overlappen eventueel.

Als ik lees over Christendom, dan lees ik dat daar geen eenduidige visie is (op waardigheid), er zijn veel breekpunten, bijvoorbeeld abortus.

dan zal een eventuele vertaling naar een algemene visie, als die zich wil baseren op levensbeschouwelijke visies het ook moeilijk krijgen. Hoogstens zou je kunnen zeggen dat de pluraliteit van opvattingen, net als diversiteit in de biologie, iets van inherente waarde is, en dan je dus niet zomaar normen kunt stellen (utilitaire bijvoorbeeld) maar dat een deliberatieve samenleving het nodig heeft om blijvend tot afstemming te komen.

Dat klopt.
Je kan o.g.v. de UVRM zowel voor als tegen abortus of euthanasie pleiten. Ze benoemen wel concreet de christelijke visie m.b.t. de beschermwaardigheid van menselijk leven maar consensus is er niet.

In tenminste acht domeinen van het mens-zijn speelt de ethiek van de beschermwaardigheid van menselijk leven in christelijk perspectief een rol.
(1) Het verbod op moord, doodslag en eigenrichting in de samenleving;
(2) het verzet tegen de doodstraf van overheidswege;
(3) het streven om oorlog als mogelijke invulling van de zwaardmacht van de overheid uit te bannen en overbodig te maken door gerechtigheid, vrede, verzoening en compassie te bevorderen;
(4) het wereldwijd uitbannen van foltering bij verhoor en detentie en van de doodstraf;
(5) de opdracht van mensen om voor het leven te kiezen en niet zichzelf – bij vol verstand en uit vrije wil – te doden
(6) het streven om mensen die niet voor zichzelf en hun leven kunnen opkomen, bijvoorbeeld als ontheemde in conflictgebied, als vluchteling, of aan het begin en het einde van een menselijk leven, te beschermen tegen druk op hun waardigheid als levend mens;
(7) het bevorderen van maatschappelijke omstandigheden waarin mensen niet door onrecht tot wanhoop gedreven worden, bijvoorbeeld door armoede, uitsluiting van zorg voor de eerste levensbehoeften, of uitsluiting van onderwijs en arbeid;
(8) het behoeden van al wat leeft, bijvoorbeeld in natuurbehoud, milieu- en klimaatbeleid, hetgeen tevens voorwaardelijk is voor het voortbestaan van de mens als soort. Een laatste voorbeeld betreft de beschermwaardigheid van de fysieke integriteit
(9), als verwoord in artikel 11 van de Grondwet. Het grondwetsartikel is een zeer goede juridische vertolking van een moreel beginsel dat christelijke kerken ten volle onderschrijven.

Op sommige van deze gebieden bestaat tussen christelijke kerken geen overeenstemming over de vraag, welke consequenties moeten worden getrokken uit de beschermwaardigheid van het menselijk leven, op andere gebieden echter wel.

[peda]

Mijns inziens volgt het juridische recht met enige vertraging het existerende culturele inzicht. Dit laatste inzicht is in voortdurende beweging ( voortschrijdend inzicht ). In het culturele inzicht worden waarden en normen ( ethiek ) die op een bepaald tijdstip en op een bepaalde locatie bestaan tot uitdrukking gebracht. Bepaalde waarden en normen zijn vrij universeel ( het naastenliefde gebod ) andere waarden en normen kunnen op aarde zeer verschillend worden ingevuld. Op plaatsen waar de collectiviteitsgedachte een zeer grote rol speelt, zal minder aandacht bestaan voor het individualisme en dat geldt ook omgekeerd. Niet iedere collectiviteit is gelijk, dat toont overduidelijk de praktijk in de wereld. Wat prima is voor Nederland hoeft niet prima te zijn voor andere samenlevingen. Als de Nederlandse opvattingen worden geexporteerd naar samenlevingen die daar cultureel bepaald niets mee hebben, zit je aldaar snel in chaos. Ook zichtbaar in de wereld.

[Petra]

Mijns inziens volgt het juridische recht met enige vertraging het existerende culturele inzicht. Dit laatste inzicht is in voortdurende beweging ( voortschrijdend inzicht ). In het culturele inzicht worden waarden en normen ( ethiek ) die op een bepaald tijdstip en op een bepaalde locatie bestaan tot uitdrukking gebracht. Bepaalde waarden en normen zijn vrij universeel ( het naastenliefde gebod ) andere waarden en normen kunnen op aarde zeer verschillend worden ingevuld. Op plaatsen waar de collectiviteitsgedachte een zeer grote rol speelt, zal minder aandacht bestaan voor het individualisme en dat geldt ook omgekeerd. Niet iedere collectiviteit is gelijk, dat toont overduidelijk de praktijk in de wereld. Wat prima is voor Nederland hoeft niet prima te zijn voor andere samenlevingen.

Hi Peda,
Ja zo zie ik het ook.
Maar ik heb dan ook behoorlijk wat jaar in andere culturen gewoond dus weet 't ook uit ervaring.

Als de Nederlandse opvattingen worden geexporteerd naar samenlevingen die daar cultureel bepaald niets mee hebben, zit je aldaar snel in chaos. Ook zichtbaar in de wereld.

Yep, denk ik aan Woman on Waves.
Maar omgekeerd geldt dat net zo natuurlijk, denk maar aan de weerstand in NL tegen de boerka en het ritueel slachten.

[Snelheid]

Mensen rechten in NL tja dat is lachen,boeren die het leven onmogelijk wordt gemaakt;toeslagouders die door de overheid kapot zijn gemaakt; mensen in Groningen die al jaren strijden voor hun huis weer op orde te krijgen kortom de aardbevingsproblemen. enz enz enz.

Niks geen menselijke waardigheid en mensen rechten in Nederland, het is schone schijn.

[hopper]

Mensen rechten in NL tja dat is lachen,boeren die het leven onmogelijk wordt gemaakt;

Nu we het er toch over hebben. Dierenrechten zijn belangrijker dan boerenrechten.

Vinnik.

[Petra]

dan zal een eventuele vertaling naar een algemene visie, als die zich wil baseren op levensbeschouwelijke visies het ook moeilijk krijgen. Hoogstens zou je kunnen zeggen dat de pluraliteit van opvattingen, net als diversiteit in de biologie, iets van inherente waarde is, en dan je dus niet zomaar normen kunt stellen (utilitaire bijvoorbeeld) maar dat een deliberatieve samenleving het nodig heeft om blijvend tot afstemming te komen.

Idd!
Maar dat is dan ook de idee achter deze TS (en het aangehaalde epistel).

Al moet ik eerlijk zeggen dat ik een persoonlijke voorkeur voor het humanisme heb en dat meer zie als een overkoepelend verbindend gedachtegoed terwijl ook dat maar gewoon een levensovertuiging is evenals alle andere. Maar ook in deze bundel sprak het mij het meeste aan.

Humanisten hebben niet één heilig boek, voor humanisten is het belangrijk dat de hele literatuur, de filosofie, de kunst en de wetenschap een inspiratiebron vormt. Maar als iets in de richting komt van een heilig boek dan is het toch wel de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

... twee ’boeken’. Een boek met lege bladzijden omdat humanisten de opdracht hebben om zelf te denken en een indrukwekkende map over de Universele Verklaring

En het is niet geheel toevallig dat de Verklaring een belangrijke plaats heeft in de humanistische canon. De totstandkoming is mensenwerk, de tekst zelf is mensenwerk.

[Leon]

dan zal een eventuele vertaling naar een algemene visie, als die zich wil baseren op levensbeschouwelijke visies het ook moeilijk krijgen. Hoogstens zou je kunnen zeggen dat de pluraliteit van opvattingen, net als diversiteit in de biologie, iets van inherente waarde is, en dan je dus niet zomaar normen kunt stellen (utilitaire bijvoorbeeld) maar dat een deliberatieve samenleving het nodig heeft om blijvend tot afstemming te komen.

Idd!
Maar dat is dan ook de idee achter deze TS (en het aangehaalde epistel).

Al moet ik eerlijk zeggen dat ik een persoonlijke voorkeur voor het humanisme heb en dat meer zie als een overkoepelend verbindend gedachtegoed terwijl ook dat maar gewoon een levensovertuiging is evenals alle andere. Maar ook in deze bundel sprak het mij het meeste aan.

Persoonlijk zie ik humanisme, als de mens centraal, niet als erg geschikt. De mens heeft wel een begeleiding van God of vermeende begeleiding van God nodig om over de eigen schaduw heen te kunnen stappen.

Humanisten hebben niet één heilig boek, voor humanisten is het belangrijk dat de hele literatuur, de filosofie, de kunst en de wetenschap een inspiratiebron vormt. Maar als iets in de richting komt van een heilig boek dan is het toch wel de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

... twee ’boeken’. Een boek met lege bladzijden omdat humanisten de opdracht hebben om zelf te denken en een indrukwekkende map over de Universele Verklaring

En het is niet geheel toevallig dat de Verklaring een belangrijke plaats heeft in de humanistische canon. De totstandkoming is mensenwerk, de tekst zelf is mensenwerk.

Omdat ik zelf werk met een gewetensprincipe vraag ik me af wat voor gewetensprincipe bij humanisme mogelijk is, heb jij een idee?

[Petra]

Idd!
Maar dat is dan ook de idee achter deze TS (en het aangehaalde epistel).

Al moet ik eerlijk zeggen dat ik een persoonlijke voorkeur voor het humanisme heb en dat meer zie als een overkoepelend verbindend gedachtegoed terwijl ook dat maar gewoon een levensovertuiging is evenals alle andere. Maar ook in deze bundel sprak het mij het meeste aan.

Persoonlijk zie ik humanisme, als de mens centraal, niet als erg geschikt. De mens heeft wel een begeleiding van God of vermeende begeleiding van God nodig om over de eigen schaduw heen te kunnen stappen.

Er is ook religieus humanisme.

Omdat ik zelf werk met een gewetensprincipe vraag ik me af wat voor gewetensprincipe bij humanisme mogelijk is, heb jij een idee?

Nice!
Volgens mij sluit het heel goed aan bij de UVRM. Voor mijzelf is dat ook conform mijn geweten. En ik hang (*misschien wat overdadig) aan moralistisch ethisch rechtvaardig handelen. (*Vandaar dat ik bijzonder slecht kan omgaan met onrecht, corruptie, liegen, bedriegen e.d).

Wat voor gewetensprincipe denk jij dat God toevoegt en waarom dan niet Allah of Buddha of Shiva ?

Misschien wel interessant om een topic over gewetensprincipe te maken.
Vind het wel een hele goeie van je!

[Leon]

Persoonlijk zie ik humanisme, als de mens centraal, niet als erg geschikt. De mens heeft wel een begeleiding van God of vermeende begeleiding van God nodig om over de eigen schaduw heen te kunnen stappen.

Er is ook religieus humanisme.

Daar heb je een punt.

Omdat ik zelf werk met een gewetensprincipe vraag ik me af wat voor gewetensprincipe bij humanisme mogelijk is, heb jij een idee?

Nice!
Volgens mij sluit het heel goed aan bij de UVRM. Voor mijzelf is dat ook conform mijn geweten. En ik hang (*misschien wat overdadig) aan moralistisch ethisch rechtvaardig handelen. (*Vandaar dat ik bijzonder slecht kan omgaan met onrecht, corruptie, liegen, bedriegen e.d).

Wat voor gewetensprincipe denk jij dat God toevoegt en waarom dan niet Allah of Buddha of Shiva ?

Misschien wel interessant om een topic over gewetensprincipe te maken.
Vind het wel een hele goeie van je!

Ja dat lijkt me wel een optie, een topic over gewetensprincipes.

Ten aanzien van andere religieuze leren denk ik dat je overal kan leren wat rechtvaardigheid is, maar nergens zo indringend als met het voorbeeld van het Kruis.

Mijn geweten zegt me dat ik teveel tijd op dit forum zit vandaag, van werken kom ik nauwelijk.

[Petra]

N.a.v. het * Nationaal Actieplan Mensenrechten 2020 is een bundel gemaakt met bijdragen van de levensbeschouwelijke tradities in Nederland. Dat is tevens de ondertitel van het epistel. Vanuit de verschillende religies wordt ingegaan op mensenrechtenkwesties.
Ik vond het een interessant en leerzaam boekwerk.

Menselijke waardigheid en mensenrechten in Nederland. De bijdrage van de levensbeschouwelijke tradities in Nederland

In de essays wordt ingegaan op de vraag hoe religieuze en levensbeschouwelijke organisaties zich verhouden tot mensenrechten .

Het Nationaal Actieplan Mensenrechten 2020 beschrijft hoe het kabinet de mensenrechten in Nederland wil beschermen en bevorderen, wat daarbij de doelstellingen en prioriteiten zijn en welke rol andere organen, instellingen en burgers daarbij hebben. Het kabinet wil zo de implementatie van mensenrechten in Nederland meer systematisch bewaken en bevorderen.

Dat stond al in de TS.
Nog wat quotes uit dit omvangrijke epistel..
De basis voor gesprek over het actiepan is de UVRM en wel:

Moraal en recht
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van 1948 wordt voorafgegaan door een preambule. Daarin staat dat:
“... erkenning van de inherente waardigheid en van de gelijke en onvervreemdbare rechten van alle leden van de mensengemeenschap grondslag (is) voor de vrijheid, gerechtigheid en vrede in de wereld.”

Op dit punt gekomen lijken de menselijke waardigheid en mensenrechten zelf- evident: het betreft een mooi, moreel motiverend ideaal. Maar helaas is in de praktijk niets minder waar. De Universele Verklaring toont ons iets zeer pijnlijks: we worden ons als mensen pas echt bewust van de menselijke waardigheid als deze op grote schaal wordt geschonden, zoals tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Bewustwording van de menselijke waardigheid vindt niet plaats in de studeerkamer waar mensen een ethische utopie kunnen bedenken. Ze vindt wel plaats waar mensen de schending van waardigheid van een ander mens tot zich door laten dringen en zich daardoor laten raken. De juridische codificatie van mensenrechten kunnen we van hieruit duiden als antwoord op die bewustwording: een poging om institutionele voorwaarden te scheppen om herhaling van de waargenomen schending te voorkomen door die waarde in het recht te verankeren. Godsdiensten en levensovertuigingen zijn van deze pijnlijke confrontatie met de realiteit niet uitgesloten; ze delen erin. Overheden evenzeer.
Godsdiensten en levensovertuigingen komen maatschappelijk gezien tot ontplooiing op basis van het grondrecht ‘vrijheid van godsdienst en levensovertuiging’. Op dit recht is ook het juridisch statuut en het zelfbestuur van godsdienst en levensovertuiging gebaseerd. Dat is een groot goed, bezien vanuit godsdienst en levensovertuiging. Maar het hebben van dit recht waarborgt op zichzelf niet dat religieuze genootschappen op geestelijke grondslag zelf nooit tekortschieten op het gebied van respect voor menselijke waardigheid en mensenrechten. Hoever gaat intern de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging? En in hoeverre wordt de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging als grondrecht juist ingezet om andere grondrechten buiten de deur te houden? Maar ook: in hoeverre is de juridische en politieke erkenning van vrijheid van godsdienst en levensovertuiging juist een extra motief tot inzet voor de verwerkelijking van mensenrechten van anderen, buiten de eigen kring?
Bij deze spannende vragen valt voor wat betreft de religies bijvoorbeeld te denken aan de omvangrijke achterstandspositie van vrouwen en hun rechten, of aan het seksueel misbruik door ambtsdragers – dat een schending is van het grondrecht op de lichamelijke integriteit van slachtoffers. Er is dus een spanning tussen het mensenrecht van mensen buiten de eigen gemeenschap enerzijds – dat bescherming van religies en levensovertuigingen tegen politieke invloed waarborgt, en tegelijk een actieve rol in de bevordering van waardigheid en mensenrechten in de samenleving mogelijk maakt – en het zelf bevorderen van rechten binnen de eigen gemeenschappen anderzijds.

[Petra]

Maar het hebben van dit recht waarborgt op zichzelf niet dat religieuze genootschappen op geestelijke grondslag zelf nooit tekortschieten op het gebied van respect voor menselijke waardigheid en mensenrechten. Hoever gaat intern de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging? En in hoeverre wordt de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging als grondrecht juist ingezet om andere grondrechten buiten de deur te houden?



Maar ook: in hoeverre is de juridische en politieke erkenning van vrijheid van godsdienst en levensovertuiging juist een extra motief tot inzet voor de verwerkelijking van mensenrechten van anderen, buiten de eigen kring?

Wie weet... ooit.

Het lijkt me een open deur, in het licht zijn we allemaal gelijk.

Helaas is het een deur die niet voor iedereen zo open staat.
En dat... Anno 2021.

Herstel: Anno 2022