De levens van de heiligen voor elke dag - september

[Uranopolitis]

26 september

De heilige Efraïm, hegoumen van het door hem gestichte klooster Perekomski aan het Ilmenmeer; gestorven in 1492, in de ouderdom van 80 jaar.

De heilige Eusebius, paus van Rome, gedurende 4 1/2 maand in 310. Daarna werd hij door keizer Maxentius verbannen naar Sicilië, waar hij gestorven is op 17 augustus. Zijn gedachtenis wordt gevierd op deze dag, toen zijn lichaam naar Rome was teruggebracht.


De heilige Kyprianos en Justina, ter dood gebracht te Antiochië van Syrië in 304. Kyprianos was een heidense tovenaar die duivels wist te bezweren om hem van dienst te zijn. Door hen poogde hij Justina voor zich te winnen, maar zij blies de tot haar gezonden demonen weg met het kruisteken. Toen Kyprianos dit bemerkte, wilde hij zelf ook christen zijn. De heilige Gregorios van Nazianze beschrijft hoe volledig de omkeer was die zich in Kyprianos leven voltrok, hoe de tot misdaden geneigde, hoogmoedige tovenaar, nadat hij in het publiek zijn toverboeken had verbrand, een toonbeeld werd van deemoed, bescheidenheid, ernst, liefde tot God, afkeer van rijkdom, en van voortdurende toewijding aan het geestelijke. Tijdens de vervolging van Diokletiaan werden beiden in gloeiend pek geworpen, en toen zij dit overleefden werden zij onthoofd, samen met Theoktistos die door hun getuigenis tot het geloof gekomen was. Hun relieken zijn later naar Rome overgebracht en er is in de middeleeuwen wellicht niet altijd even ‘zorgvuldig mee omgegaan’. In Utrecht schijnen ook relieken van hen te zijn.

De heilige abt Nilos van Griekse afkomst, geboren te Rossana in Calabrië, in 910. Zijn doopnaam was Nikolaas, maar als monnik kreeg hij de naam Nilos. Maar eerst was hij getrouwd en een goede, liefhebbende echtgenoot voor zijn vrouw. Hij liet zich niet volledig door de beslommeringen van het bestaan in beslag nemen, maar besteedde dagelijks geruime tijd aan gebed en geestelijke lezing. Langzamerhand bekoelde echter zijn ijver en hij begon zelfs in grove fouten te vervallen tot hij opgeschrikt werd door het sterven van zijn zozeer beminde echtgenote. Nilos was nu 30 jaar en hij trad in het klooster om zijn dagen in gebed en beschouwing te voltooien. Om zijn vurige ijver in het gebed en zijn brandend woord werd hij wel een tweede heilige Paulos genoemd. Na enkele jaren kreeg hij zegen om met twee gezellen een kluizenarij te betrekken in het woud, bij een kapel van de heilige Michaël. Dit werd het beroemde klooster van Grottaferrata.
De faam van zijn heilig leven verspreidde zich snel en van alle kanten kwamen gelovigen zijn raad inwinnen. Maar ook wel om de zaak een beetje te onderzoeken. Iemand uit een deftig gezelschap wilde zijn kennis testen en vroeg hem of koning Salomo gered was. Nilos troefde hem af door te zeggen; “Wat hebt u ermee te maken of Salomo gered is? Wat voor u belangrijk is, het gaat erom of uzelf aan de hel ontkomt. Span u in om zelf op weg naar verlossing te zijn en bekommer u niet om de toestand Salomo”. De keizer van Duitsland kwam bij hem op bezoek en bood hem geschenken aan. Maar de grijsaard legde zijn hand op de borst van de keizer en zei: “Ik vraag u slechts één ding, sire: denk aan uw verantwoordelijkheid als koning over mensen. Want u zult rekenschap moeten afleggen over hun welzijn. Blijf daar altijd aan denken, dat is mijn enige wens”. Hij weigerde eveneens het aanbod om bisschop te worden van zijn geboortestad.
Door de invallen van de Saracenen kon Nilos niet langer in Calabrië blijven, en hij zocht een toevlucht in de abdij van Monte Cassino, bij de monniken van de heilige Benedictus. Maar hij vond het leven daar te aangenaam en hij trok zich terug in Serperi aan de kust, waar hij 10 jaar verbleef. Tenslotte ging hij met zijn leerlingen naar de kluizenarij van Sint Agatha, waar hij niet lang daarna in 1005 gestorven, is in de ouderdom van 95 jaar.

Ook nog op deze dag de heilige martelares Chiras‚ omgebracht met het zwaard.

Eveneens op deze dag de heilige priester Amantius te Citta-di-Castello, aan wie de gave van wonderen was verleend; Eusebius, bisschop van Bologna; Senator te Albano; en Vigilius, bisschop van Brescia.

https://orthodoxasten.nl/evenementen/he ... e-dag-280/

Prediking van Paulus in de synagoge van Thessaloniki

Het monument met een ikoon van Paulus in Beroia (Veria), de stad die hij bezocht had.

[Uranopolitis]

27 september

Apostel uit de 70 Markus

De heilige martelares Aquilina uit het gebied Thessalonika. Toen zij nog een baby was, had haar vader bij een hoog oplopende burenruzie een Turk gedood. Om aan de straf te ontkomen had hij de islam omhelsd en bovendien beloofd dat zijn dochter, wanneer zij zou zijn opgegroeid, eveneens moslima zou worden. Zij werd intussen door haar moeder opgevoed in de liefde tot Christus, en om Hem trouw te blijven, zoals de moedige martelaren.
Toen op haar 18e verjaardag de afgesproken tijd gekomen was, weigerde Aquilina de islam aan te nemen, ondanks de wrede kwellingen die haar werden aangedaan. Tenslotte lieten de beulen haar los, en zij is gestorven in de armen van haar moeder, in 1764.

De heilige belijder Caius, bisschop van Milaan. Hij was een leerling van de apostel Barnabas en werd zwaar mishandeld tijdens de vervolging van Nero. Hij is echter in vrede ontslapen.

De heilige Ceran (Ceraune), bisschop van Parijs, 7e eeuw. Hij onderscheidde zich door de vurigheid van zijn gebed, de ijver waarmee hij al zijn plichten vervulde, zijn hulpvaardige liefdadigheid, en zijn liefde voor de martelaren die hun leven voor Christus hadden prijsgegeven. Hij liet op verschillende plaatsen onderzoek doen om de oorspronkelijke akten van hun terechtstelling tevoorschijn te brengen.
De data van zijn leven zijn slechts bij benadering vast te stellen. In 614 was hij in ieder geval reeds bisschop, en hij moet vóór 625 gestorven zijn.

De heilige martelaren Adulphus en Johannes, met hun zuster Aurea. Zij hebben tijdens de vervolging door de Arabieren het martelaarschap verworven te Cordova in Spanje.

De heilige martelaren Anthimos, met zijn broeders Damianos, Euprepios, Kosmas en Leontios, die tijdens de vervolging van Diokletiaan te Egea met hun leven voor Christus hebben getuigd, en daarvoor onder allerlei folteringen ter dood zijn gebracht.

De heilige Chumaldus was een van de missionarissen uit Schotland die naar Midden-Europa trokken om daar Christus te prediken aan het merendeels nog heidense volk. Hij heeft vooral gewerkt in de streek van Salzburg, waar zijn nagedachtenis in ere wordt gehouden.

De heilige Hiltrude van Henegouwen, uit een adellijke familie, had het voornemen gevat om maagd te blijven en zich aan Christus te wijden. Toen er huwelijksvoorbereidselen voor haar getroffen werden, verliet zij heimelijk haar ouderlijk huis. Eerst toen de voor haar bestemde man met haar zuster getrouwd was, kwam zij terug en zij werd verder met rust gelaten.
Zij vroeg toen de sluier aan de bisschop van Kamerijk en sloot zich in een cel naast de abdijkerk van Liessies‚ waar haar broer abt was. Er kwamen meisjes die zich onder haar leiding stelden, en zo ontstond langzamerhand een vrouwenklooster. Zijzelf bleef zich geheel wijden aan gebed en ascese. Hiltrude is gestorven einde 8e eeuw.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren Epicharis, uit de stand der senatoren. Zij heeft geleden onder Diokletiaan te Rome, 3e eeuw; Fidentius en Terentius, onder Diokletiaan te Todi in Umbrië; de priester Filemon samen met Fortunianos; Florentinus in Gallië, 5e eeuw; Florentius en Hilarius, die geleden hebben te Sion in Zwitserland in 406; en Gaiana, zij is de vuurdood gestorven.

Eveneens op deze dag de heilige Aderitus‚ bisschop van Ravenna.

https://orthodoxasten.nl/evenementen/he ... e-dag-281/

Paulus predikt aan de heidenen in Athene

altaar voor de 'onbekende god'

[Uranopolitis]

28 september

De heilige belijder Chariton uit Ikonië, werd geboren onder keizer Aurelianus (270-276). Hij heeft geleden en werd verbannen onder Diokletiaan in 304. Na het einde van de vervolgingen werd hij monnik en hij stichtte zelf verschillende laura’s in de omgeving van Jeruzalem. Aan hem wordt de ritus van de monnikswijding toegeschreven.
Er is een merkwaardige geschiedenis verbonden aan zijn eerste kloosterstichting. Toen Chariton na zijn belijden met een totaal verscheurd lichaam werd losgelaten, vluchtte hij naar Egypte‚ waar het in verhouding rustig was. Na het aan de macht komen van Konstantijn was de vervolging ten einde, en Chariton begaf zich op weg naar Jeruzalem. Onderweg werd hij overvallen door een roversbende, die hem meenam naar hun hoofdkwartier, een grot bij Faran, ten zuiden van Jeruzalem. De rovers hielden een drinkgelag‚ maar de wijn bleek vergiftigd te zijn, en de hele troep stierf. Chariton wist zich van zijn boeien te bevrijden en was nu in het bezit van de schatten die de bende bijeen geroofd had. Hij deelde alles uit aan de armen en aan verschillende kerken, en vestigde zich blijvend in de grot, waar hij het ascetische leven begon.
Er kwam een steeds grotere toeloop van leerlingen, zodat er een laura ontstond, maar Chariton onttrok zich aan deze drukte en zocht een veel verder afgelegen grot op in de Doukas-berg, niet ver van Jericho. Daar vertoonde de geschiedenis echter toch hetzelfde verloop, en Chariton vestigde zich nu in het afgelegen Syrische achterland, waar opnieuw een klooster ontstond, de “oude Laura”, of de “Souka”. Nu vond hij, hoog op de berg, een grot die slechts met ladders te bereiken was. Daar bracht hij de laatste jaren van zijn leven in eenzaamheid door.

De heilige profeet Baruch was de leerling, de schrijver, de vriend en de medewerker van de grote profeet Jeremia bij het onderrichten van het joodse volk in de zware tijden die aan de babylonische gevangenschap voorafgingen. Terwijl Jeremia in Jeruzalem bleef, ging Baruch met het volk mee naar Babylon om daar de mensen bij te staan, en het bijbelboek “Baruch” bestaat voor een groot deel uit de briefwisseling tussen Babylon en Jeruzalem. Baruch kon zich kennelijk vrij bewegen, want hij is gestorven in Egypte, kort nadat Jeremia overleden was, in de 6e eeuw voor Christus.


De heilige Wenceslaus (Wjateslav, Waclav), koning van Bohemen, geboren in 907, gedood in 936. Hij was de zoon van een christen-prins en een heidense moeder. Hij werd opgevoed door zijn dierbare en heilige grootmoeder, Ludmilla, maar toen zijn vader stierf in 926 en Wenceslaus de troonopvolger was, nam zijn moeder, Dragomira, het regentschap waar, en liet haar schoonmoeder Ludmilla vermoorden, die misschien oudere rechten op het regentschap zou kunnen doen gelden.
In 928 viel de Duitse keizer Bohemen binnen nadat Dragomira veel twisten en onenigheid had teweeg gebracht. Wenceslaus die intussen 20 was, nam zelf de regering in handen en sloot een verbond met de keizer, om steun te hebben bij het christianiseren van het land en tegen de vijandige Hongaren.
Voor Wenceslaus was de godsdienst geen politiek middel maar een hartstocht. Hij bouwde kerken in elke stad van zijn gebied, bracht rijke versieringen aan en haalde uit alle streken priesters naar Bohemen. Zijn levensbeschrijving meldt:
“Hij verstond Latijnse boeken alsof hij een bisschop was, en ook Slavisch kon hij vloeiend lezen. Hij was niet alleen volleerd in lezen, maar hij volbracht ook de werken der barmhartigheid: de armen voeden en kleden, weduwen beschermen, gevangenen vrijkopen, vreemdelingen herbergen. Voor ieder toonde hij grote genegenheid, of ze hooggeplaatst waren of gering, en hij zorgde voor ieders welzijn.”
De galgen die overal in het rijk waren opgericht, en waar boosdoeners aan kettingen werden opgehangen, werden door hem afgebroken, want hij vond ze van geen nut bij de misdaadbestrijding. Ook maakte hij een einde aan de foltering als middel om bekentenissen te forceren.
Dit gedrag werd door de edelen niet aanvaard en er ontstond een sterke oppositie. Toen Wenceslaus voor het kerkfeest van de heilige Kosmas en Damianos bij zijn broer op bezoek was, overviel deze hem plotseling en doodde hem, met behulp van zijn knechten, in het jaar 935. Wenceslaus werd door het volk, direct na zijn dood, als martelaar vereerd, en er geschiedden grote wonderen bij zijn graf. Hij werd met grote plechtigheid overgebracht naar de grote domkerk in Praag, en sindsdien geldt hij als de nationale heilige van de Tsjechen.

https://orthodoxasten.nl/evenementen/he ... e-dag-282/

Paulus in Korinthe

Paulus vóór de rechtbank van proconsul Gallio

[Uranopolitis]

29 september

De heilige Kyriakos (Quiriacus), de eremiet, geboren in 448, was de zoon van een priester in Korinthe. Toen hij 18 jaar oud was, werd hij lector gewijd door de bisschop van Corinthe, de oom van zijn vader. Maar Kyriakos wilde geen kerkelijke loopbaan volgen en daarom vluchtte hij naar Jeruzalem.
Hij werd monnik gewijd in het klooster van de heilige Euthymios de Grote, maar deze wilde hem niet in het klooster laten blijven omdat hij nog zo jong was, en zond hem daarom naar de heilige Gerasimos aan de Jordaan. Daar kreeg Kyriakos de dienst in de keuken en hij maakte zulk een voortgang in de ascese en in het gebed, dat hij de aandacht trok van de heilige Gerasimos. Deze nam hem mee op zijn tocht in de woestijn, tijdens de jaarlijkse uittocht van Theofanie tot Palmzondag. Gerasimos zag in een visioen dat de heilige Euthymios gestorven was, en nam Kyriakos mee voor de begrafenis.
Gerasimos stierf na 9 jaar. Kyriakos was toen 27, en oud genoeg om opgenomen te worden in het klooster dat door de heilige Euthymios was gesticht. Daar beleefde hij de periode van overgang van Laura naar Cenobion. Het was echter reeds te laat, de vurige liefde was uitgedoofd in de harten der monniken en er ontstonden twisten met de bewoners van het nabijgelegen klooster van de heilige Theoktistos. Kyriakos voelde er zich niet thuis en ging naar de door de heilige Chariton gestichte laura Souka, de Oude Laura, een van de oudste kloosters. Daar verbleef hij lange tijd en hij vervulde allerlei taken.
Toen Kyriakos 40 jaar oud was, werd hij priester gewijd en hij kreeg de taak van sacrista en voorzanger, want hij was bijzonder toegewijd aan de dagelijkse psalmzang. Hij was een zachtmoedig mens: gedurende al die jaren had niemand hem ooit toornig gezien, en evenmin had ooit de zon nog geschenen als hij zijn maaltijd gebruikte. Zo leefde hij nog 30 jaar in Souki, maar toen hij 70 was, trok hij met een leerling dieper de woestijn in, en leefde van de wilde planten die daar groeiden, al had God ze, op zijn gebed, hun giftigheid ontnomen.
Maar ook daar werd hij steeds meer overstroomd met bezoek, en toen hij 90 jaar geworden was, trok Kyriakos geheel alleen de bergen in, waar hij een geweldige grot ontdekte, met nissen op verschillende verdiepingen. Er was dus ruimte, maar het was er bijzonder vochtig en koud. Daar sloot hij ook vriendschap met een leeuw die ervoor zorgde dat zijn moestuintje niet kaal gevreten werd; en hij leefde er een tiental jaren als kluizenaar, maar ging toen naar Souki terug op dringend verzoek van de monniken. Een moorddadige epidemie ontvolkte de streek, en zij hoopten bescherming te vinden door de gebeden van zulk een heilige Vader.
De strijd ging echter niet alleen tegen de ziekte, maar ook tegen de volgelingen van Origenes, die steeds verder van de Orthodoxie afdwaalden, en een grote verleiding vormden door de monniken in Palestina. Dit werk deed Kyriakos tot hij 99 jaar oud was, maar toen voelde hij zich te vermoeid om in deze atmosfeer van voortdurende twisten te leven. Opnieuw trok hij zich terug in zijn grot, waar hij nog 8 jaar leefde in de strengste ascese‚ tot hij gestorven is in 556, in de ouderdom van 107 jaar.

https://orthodoxasten.nl/evenementen/he ... e-dag-283/

De wonderbaarlijke bevrijding en terugkomst van Petrus uit de gevangenis door de engel (ik had het eerder moeten posten, maar ik heb deze mooie afbeelding pas nu toevallig gevonden)

Prediker Apollos in Efeze (of Paulus op Areopagus in Athene)

[Uranopolitis]

30 september

De heilige Gregorios de Verlichter van Armenië, een van de eerste landen waar het christendom was doorgedrongen, doch in het begin slechts heel langzaam wortel schoot. Hij was van koninklijk geslacht, geboren rond 240 en leefde en werkte in Armenië gedurende bijna een eeuw. Tijdens zijn jeugd was het land in grote beroering door de verschillende vorsten die om de macht streden en grote moordpartijen aanrichtten. Gregorios werd van de slachtpartij gered door zijn voedster en ondergebracht bij een juist vertrekkende koopman die hen meenam naar Caesarea, en hem als hun eigen kind opvoedden. Daar trouwde hij ook met een vrouw uit die stad en zij hadden twee zonen.
Drie jaar later besloten Gregorios en zijn vrouw hun huwelijk te beëindigen om als monnik te gaan leven. De moeder nam de jongste mee naar het klooster; de jongen werd later kluizenaar in de buurt van de stad. Gregorios ging naar Armenië terug. Hij trad in dienst van de toenmalige vorst, zonder zijn identiteit te onthullen. Toen na enige tijd bleek dat hij de goden niet wilde vereren, werd hij sadistisch gefolterd en in het riool van de gevangenis geworpen. Gedurende vele jaren moest hij gevangenschap verduren, maar tenslotte werd koning Tiridates zelf christen. Hij was ten prooi gevallen aan een hevige geestesziekte, en aan zijn zuster werd in een droom geopenbaard dat hij alleen genezen kon worden door zijn christen-verwant die hij 15 jaar geleden in die afvalgroeve had doen werpen. Hij werd door Gregorios gedoopt, en deze bleef de raadgever van de koning die nu een nieuw schepsel geworden was.
Hun eerste daad was een kerk en een klooster te bouwen bij de relieken van Rhipsime, Gaiana en hun medezusters, die op bevel van Tiridates de marteldood waren gestorven te Etchmiadzin‚ aan de voet van het Ararat-gebergte. Gregorios werd naar Caesarea gezonden om bisschop gewijd te worden. Hij werd met grote vreugde ontvangen door de aartsbisschop Leontios die hem gelijk tot patriarch van Armenië wijdde in 302. Bij zijn terugkomst in Armenië doopte Gregorios het gezin van de koning, waaronder diens zuster. “Zij was een opmerkenswaardige vrouw”, zegt de kroniek. “die zelfs toen zij nog heidens was nooit haar tong de vrije teugel liet zoals de andere vrouwen”. De meerderheid van de bevolking volgde het voorbeeld van de koning, zodat Gregorios direct begon met het organiseren van zijn Kerk: het wijden van bisschoppen, het oprichten van diocesen en het bouwen van scholen. Daar werden schrandere boerenzonen onderricht in het Grieks en het Syrisch, in de Heilige Schrift, de werken van de kerkvaders, en de canons van de kerk. “Het was wonderbaarlijk om te zien”, zo vervolgt de kroniek, “binnen hoe korte tijd dit ruwe materiaal tot werkelijk geestelijke mensen werd, vol aandacht voor het woord van God, doordrenkt met de geschriften van de profeten en de apostelen, en ware erfgenamen van het Evangelie”.
Na de grootse plechtigheid van de doop van heel een volk in de Eufraat, was zijn eerste werk de bouw van een schitterende tempel, gewijd aan de “Nederdaling van de Eengeboren Zoon” (Etchmiadzin), naar aanleiding van een visioen waarin hij Gods Eniggeborene had zien neerdalen van de hemel naar de aarde. “In zomer en winter, bij dag en bij nacht, zonder zich rust te gunnen, trok onze Verlichter nu door het land, om overal het Evangelie te verkondigen en de verlossende naam van Jezus te brengen. Hij verlichtte alle zielen door hun de kennis te brengen van God, en door de nieuwe geboorte van de doop maakte hij hen tot kinderen van God. Vele gevangen, krijgsgevangenen en andere slachtoffers van de tirannen bracht hij redding door Christus’ heerlijkheid welke van hem uitstraalde; onrechtvaardige boeien wist hij te verbreken; die in droefenis verkeerden werden door hem getroost, en door de verwachting van de goddelijke heerlijkheid in onze Heer Jezus Christus, bracht hij weer vreugde in hun zielen.”
Nadat de organisatie van de Kerk was vastgelegd, en deze vaste voet had gekregen in het land, trok Gregorios zich terug als kluizenaar op de Sebouh-berg, om zich voor te bereiden op zijn overgang naar de andere wereld. Maar hij bleef de Kerk bijstaan, telkens wanneer daaraan behoefte bestond. Toen zijn zoon, die hem als bisschop was opgevolgd, van het Concilie van Nicea terugkwam, liet de heilige Gregorios zich nog eens horen, nadat hij geluisterd had naar de nieuwe geloofsbelijdenis: “Laat ons evenwel Hem verheerlijken, Die was voor alle eeuwen, en nedervallen voor de heilige Drie-eenheid, de Vader en de Zoon en de Heilige Geest; nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen.” (Dit gebed wordt in de Armenische Kerk nog steeds gebeden na de Geloofsbelijdenis.)
Langzamerhand echter trok hij zich steeds verder terug en tenslotte is hij onopgemerkt gestorven, terwijl hij zijn intrek had genomen in een grot. Daar werd hij door herders, in geknielde houding, gevonden en onder een hoop stenen begraven, waarschijnlijk in het jaar 326. Eerst jaren later werd hij plechtig te ruste gelegd.
Er zijn van hem 23 preken en een aantal onderrichtingen bewaard gebleven. Zijn laatste vermaning, voor hij zich definitief terugtrok, luidde: “Neemt geen deel aan theologische twisten opdat de ware leer niet in gevaar wordt gebracht. Houd vast aan de drie steunpilaren: Geloof, Liefde en Hoop, want het ware geloof is het licht van het oog en van de geest. Een mens kan slechts met het geloof zien en begrijpen. De twisten over theologische spitsvondigheden en de buitensporige uitleggingen van de Bijbel zullen slechts tot dwalingen leiden”.

https://orthodoxasten.nl/evenementen/le ... e-dag-614/

Verbranding van kostbare tovernaarsboeken.

De zonen van de Joodse hogepriester Sceva worden geslagen door een bezetene na een mislukte demon-uitdrijving