Het geweten in relatie tot God, Allah, Zeus, of de afwezigheid van een god

[Jon]

Dat beloof ik vroeg in een andere topic de volgende vraag. Het leek me een topic waard. Ik zocht er een plekje voor, maar kon er niet zo goed een vinden. Daarom heb ik maar “Algemeen, diverse onderwerpen” gekozen. Ik hoop dat dit de juiste plek is en dat het anders verplaatst of gesloten kan worden.

Waarom is een goed functionerend geweten een teken van God en niet van bv Allah of Zeus of de afwezigheid van een god?

Mijn persoonlijk antwoord op jouw vraag is dat de God van het christendom, Nieuwe Testament, Zijn wet, die Jezus heeft samengevat in de gulden regel, in de harten van alle mensen heeft geschreven. Dus ook van moslims, atheïsten, hindoeïsten, agnosten, andersgelovigen, etcetera, ook al herkennen zij dit misschien nog niet als zijnde van Christus. Wanneer een mens daar tegenin gaat, gaat in de regel zijn geweten opspelen en een welwillend mens zal dan een volgende keer een andere keuze (proberen te) maken. De Zoon heeft zijn leven als mens dusdanig geleefd dat zijn leven het voorbeeld is voor alle mensen, in het bijzonder christenen. In het bijzonder voor christenen omdat zij Hem al officieel als voorbeeld erkennen. Met als ultieme consequentie dat hij zelfs zijn eigen leven gaf en er niet voor koos om zijn belagers uit te schakelen. Petrus hakte het oor af van de man die hem kwam arresteren; Jezus bestrafte Petrus en genas het oor. Jezus liet zich bespotten, bespugen, geselen en aan het kruis nagelen en verbood zijn discipelen dat te verhinderen. Hij gaf zijn leven voor dat van de mensheid. De andere wang toekeren tot in de dood en geen kwaad met kwaad vergelden.

Allah heeft een andere profeet gestuurd wiens gedrag diametraal tegenovergesteld was aan dat van Jezus. Mohammed was legeraanvoerder en vermoordde 800 Joden. Mensen die hem beledigden werden vermoord, kleine kinderen verkrachtte hij (Aysha was 6 toen hij haar huwde en 9 toen hij haar verkrachtte).


Iemand die de gulden regel van Jezus overtreedt, ongeacht welk geloof of ongeloof hij heeft, voelt dat in zijn binnenste, zijn geweten speelt op. Daarom zijn er ook zoveel moslims die het voorbeeld van Mohammed niet volgen, ondanks het feit dat het leven van de profeet volgens de religie (Hadith) leidraad zou moeten zijn ter navolging van de moslim.

Wat Zeus betreft moet ik het antwoord schuldig blijven. Zeus ken ik niet en ik ken ook geen mensen die in Zeus geloven. Misschien wil je me vertellen welke religie dat is en wat zijn regels waren? En wat je daar zelf van vindt?


Dan heb ik nu ook een vraag aan jou. Je vraagt mij “ Waarom is een goed functionerend geweten geen teken van de afwezigheid van een god?”

Vertel mij dan eens wat de leefregels zijn die die afwezige god in jouw binnenste heeft gelegd? Met andere woorden hoe beoordeel jij in jezelf wat je goed en wat je verkeerd hebt gedaan?

[Messenger]

“ Waarom is een goed functionerend geweten geen teken van de afwezigheid van een god?”

Vertel mij dan eens wat de leefregels zijn die die afwezige god in jouw binnenste heeft gelegd? Met andere woorden hoe beoordeel jij in jezelf wat je goed en wat je verkeerd hebt gedaan?

Ik heb geen leefregels van God, wel versta ik het Gulden Advies:
"Behandel een ander zoals je zelf behandeld wenst te worden en doe een ander niet datgene aan dat je zelf ook niet wilt ondergaan."

Mijn ouders waren ongelovig, mijn middelste broer eveneens en ikzelf ook (tot ik God ontmoette).

En dat Gulden Advies is voldoende naar mijn idee, waar je het geweten ook aan op wil hangen.

[J-W]

Mooi onderwerp. ik acht het niet onmogelijk dat het geweten in eerste instantie met opvoeding te maken heeft, als kind zijnde ingeprent te worden met wat goed en wat fout is. Bij het ouder worden zou het geweten afhankelijk van je sociale en maatschappelijke omgeving nog wat kunnen veranderen maar in grote lijnen ligt het dan al vast. Wat kleine aanpassingen door om je heen te kijken welk gedrag verantwoord is. Vroeger bij een strenge religieuze opvoeding misschien bang gemaakt voor een dreigende God maar nu zal het geweten nog weinig met religie te maken hebben. Om Jezus als voorbeeld te nemen om naar te leven is niet verkeerd en wanneer dat niet lukt zou een gelovige zich schuldig kunnen voelen maar dat doet hij zichzelf dan aan. Geloof weg, schuldgevoel weg en blijft slechts het geweten van de opvoeding over. Of een mens geboren wordt met een bepaald geweten, zou kunnen. Erfelijk? Dan heeft het weinig of niets te maken met een soms aangehaald ingebouwd godsbesef.

[Dat_beloof_ik]

Dat beloof ik vroeg in een andere topic de volgende vraag. Het leek me een topic waard.

Helaas moet ik na het lezen van je stukje vast stellen dat er bij jou, net als bij dominee Ed Meenderink, sprake is van een groot gebrek aan kennis.
Dat maakt geloven voor jou eenvoudig. Kennelijk ben je niet opgegroeid met het idee om jezelf altijd af te vragen: "klopt het wat mij nu wordt verteld". Nee, je hebt een tijd lang alles voor zoete koek aangenomen, ongeacht of het juist was of niet.
Voor mensen die met jou in discussie gaan is dit vervelend, omdat je een hoop kennis mist en nieuwe informatie weigert af te wegen tegen datgene waar je tot dan toe van uit bent gegaan.

Concreet: Jezus is niet de uitvinder van de gulden regel, die bestond zeker al honderden jaren daarvoor bij de Chinezen (Confucius). Wat je daarover beweert klopt dus niet. Het is gewoon een menselijke uitvinding, en is niet sinds Jezus 'in de harten van mensen geschreven'.
Dat je niet weet wie Zeus is, zegt ook veel over je kennisniveau.

Bij iedereen die nadenkt bij jouw tekst, zal het opvallen dat in jouw antwoord God en Jezus zijn te vervangen door Allah en Mohammed; en het stukje over de verkrachting door de uitspraak van Jezus "Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard".
Daar kom je zelf niet op omdat je alleen maar zwart wit denkt en niet in nuances: alles bij Jezus is goed, alles bij Mohammed is slecht.

Zo denk je ook over atheïsten: ze hebben geen god dus geen moraal. Het zal je verbazen: ik heb wel een geweten en kan aan de hand van jouw stukje concluderen dat die beter werkt dan de jouwe. Want waar in jouw geval je geweten pas achteraf laat zien dat je het de volgende keer anders moet doen, waarschuwt mijn geweten al voorafgaand aan daden, dat iets niet goed is. Zo bedenk ik tevoren dat ik beter niet kan schrijven dat mensen van jouw kerk een verdorven seksuele moraal hebben of verborgen homohaters zijn. Waar jij dat wel van mij schreef. Leve de gulden regel... je kent hem wel, maar toepassen is kennelijk lastig.
Dat bedenk ik echter tevoren. En dat is ook hoe een normaal ontwikkeld geweten functioneert. Dat ontwikkelt zich door opvoeding, straffen en belonen en sociale contacten in 3 stadia (pre-concentioneel, conventioneel en post concentioneel) waarbij het probleem van de laatste is dat die soms niet goed eindigt en dat dit een leven lang kan duren. Mensen leren in het laatste stadium bv wat de impact van hun gedrag op anderen is.
Bij mensen waar het laatste stadium niet goed is ontwikkeld kan het voor de omgeving erg nuttig zijn om ze aan te leren dat je van een god geen mensen mag doden en ook niet mag stelen. Mensen met een normaal ontwikkeld geweten, begrijpen dat uit zichzelf.
Een goed functionerend geweten is dus geen teken van god, maar een teken dat dit laatste stadium is afgerond (meestal rond 24-25 jaar) en heeft niets met goden te maken.

Denk bij je antwoord aan de gulden regel he. Je weet het nu, dus de volgende keer ga je het anders doen, volgens jouw beschrijving.

[Tufkah]

Denk bij je antwoord aan de gulden regel he. Je weet het nu, dus de volgende keer ga je het anders doen, volgens jouw beschrijving.

Leviticus 24:19–21:

Wanneer iemand letsel toebrengt aan een ander, moet hem hetzelfde letsel worden toegebracht: een breuk voor een breuk, een oog voor een oog, een tand voor een tand. Wat hij de ander heeft aangedaan zal ook hem aangedaan worden.

[Tufkah]

Iemand die de gulden regel van Jezus overtreedt, ongeacht welk geloof of ongeloof hij heeft, voelt dat in zijn binnenste, zijn geweten speelt op.

Dat vind ik nou juist een van de minst spannende uitspraken die Jezus heeft gedaan.

En gelijk gij wilt dat u de mensen doen, doet gij hen evenzo.
Alles nu wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hen ook aldus.

Soms zijn mensen juist gepikeerd als ik ze behandel zoals ik zelf behandeld wil worden. Zoals Paulus het verwoord in de Fillippenzen brief vind ik juister: de ander als uitnemender achten dan jezelf.

[peda]

Inderdaad is de gulden regel van Jezus een samenvatting van 2 veel oudere verzen opgenomen in het O T.
Jezus herhaalt derhalve eerder gegeven O T aanwijzingen, die eveneens in zeer oude buiten-bijbelse geschriften worden aangetroffen.
Daarin had het O T geen exclusiviteit.
De bekende RKK theoloog Rahner spreekt in dit verband over de zg "" anonieme christenen "' ofwel diegenen die zelf geen christen zijn, maar wel naar "'christelijke"' waarden en normen ( ontleend aan de bijbel ) leven.
Evenzeer kan er een goed betoog worden opgezet rond de verdediging van een tot stand gekomen natuurlijk geweten zonder een van Boven-af komende metafysische Bron als waarden/normen -leverancier.
De spiegelneuronen in de hersenen van de mens doen bijvoorbeeld ook mee in het gewetens- verhaal.

[Mullog]

...
Vertel mij dan eens wat de leefregels zijn die die afwezige god in jouw binnenste heeft gelegd? Met andere woorden hoe beoordeel jij in jezelf wat je goed en wat je verkeerd hebt gedaan?

Ik heb het al eerder uitgelegd hier maar aangezien jij vrij nieuw bent zal ik het nog een keer toelichten.

Ik ben atheïst en er is geen God, Allah, Zeus, Jupiter, Isis, Visjnoe of welke andere god dan ook die ook maar iets van normen, waarden of ethisch stelsel bij mij heeft ingebracht. Dat hebben mijn ouders, in eerste instantie, en daarna mijn omgeving gedaan. Dat is één.

Het tweede is dat ik ben grootgebracht in een RKK gezin in een christelijke omgeving diep ingebed in een christelijke cultuur met christelijke normen en waarden. Het was en is, zeker als kind, vrijwel onmogelijk om je daaraan te onttrekken. Dus als mijn normen en waarden stelsel voor 80% of misschien wel 90% een weerspiegeling zijn van de christelijke normen en waarden dan is dat niet alleen gewoon zo als het is. Het zou zelfs vreemd zijn als het niet zo zou zijn. Daar komt nog bij dat ik die normen en waarden over het algemeen koester en waardeer want ik vind ze door de bank genomen niet verkeerd (met uitzonderingen die de regel bevestigen).

Maar ik geloof niet in God of goden, voor mezelf ben ik ervan overtuigd dat Jezus verzonnen is en historisch nooit bestaan heeft en ik zie ieder kerkgenootschap als een poging van iets wat je een "priesterklasse" zou kunnen noemen om makkelijk aan bestaanszekerheid te komen door van alles te beloven waarvan toch nooit kan worden aangetoond dat het flauwekul is en gewoonweg niet bestaat.

Dat allemaal geschreven hebbende. Mijn geweten is van mij en dat toetst expliciet of impliciet al mijn handelingen. Als als mijn handelingen in strijd zijn met mijn geweten dan heb ik voor mijzelf een probleem gecreëerd dat ik moet zien op te lossen. Ik ben van mening dat in die zin een atheïst als ik het moeilijker heeft met zijn geweten dan een gelovige. Want die laatste schuift het oordeel gewoon voor zich uit of legt de verantwoordelijkheid bij zijn god. Een uitweg die ik niet heb.

[Tiberius Claudius]

Er bestaan geen Goden.

Men kan geen relatie hebben met iets dat niet bestaat.
Mensen die denken wel zo'n relatie te hebben doen aan zelfbedrog.

[Yours]

Er bestaan geen Goden.

Men kan geen relatie hebben met iets dat niet bestaat.
Mensen die denken wel zo'n relatie te hebben doen aan zelfbedrog.

De inhoudelijke vraag is hoe het met jouw geweten zit, in relatie tot zoals in jouw geval, de afwezigheid van een god.

[Tiberius Claudius]

Er bestaan geen Goden.

Men kan geen relatie hebben met iets dat niet bestaat.
Mensen die denken wel zo'n relatie te hebben doen aan zelfbedrog.

De inhoudelijke vraag is hoe het met jouw geweten zit, in relatie tot zoals in jouw geval, de afwezigheid van een god.

In principe bepaal ik zelf wat ik goed of slecht vind.

Wel is dat het resultaat van wat ik alzo heb ervaren in mijn leven.

[Jon]

Zo denk je ook over atheïsten: ze hebben geen god dus geen moraal. Het zal je verbazen: ik heb wel een geweten en kan aan de hand van jouw stukje concluderen dat die beter werkt dan de jouwe. Want waar in jouw geval je geweten pas achteraf laat zien dat je het de volgende keer anders moet doen, waarschuwt mijn geweten al voorafgaand aan daden, dat iets niet goed is. Zo bedenk ik tevoren dat ik beter niet kan schrijven dat mensen van jouw kerk een verdorven seksuele moraal hebben of verborgen homohaters zijn. Waar jij dat wel van mij schreef.

Door te blijven weigeren te lezen wat er wel staat over het gedrag van de mannen in het dorp van Lot en er wel in te leggen wat er niet staat, blijf je halsstarrig zélf beweren dat mensen met een homoseksuele geaardheid per definitie kwaadaardig zijn en verkrachters zijn. Je legt die visie zelf in de bijbel. En vervolgens beschuldig je de dominee vals dat hij deze stropop niet aanhaalt. Want niemand anders dan jijzelf koppelt de misdaden van de mannen uit het dorp van Lot aan de geaardheid. Je weigert daarnaar te kijken. En beschuldigt de dominee die vol liefde en warmte en gedegen kennis en inzicht klip en klaar aantoont dat de mythe dat de bijbel anti-homo zou zijn onjuist is, vals van kwade bedoelingen. Terwijl hij juist niet de koppeling maakt tussen homoseksualiteit en verkrachting, maar jij wel. Jij beweert dat de tekst over homoseksualiteit gaat terwijl het hele hoofdstuk duidelijk gaat over kwaadaardigheid en verkrachting. En beschuldigt de dominee ervan te verdoezelen wat er niet staat.

Jesaja 5:20-21

“Wee hun die het kwade goed noemen en het goede kwaad; die duisternis voorstellen als licht en licht als duisternis; die bitter doen doorgaan voor zoet en zoet voor bitter. Wee hun die in eigen oog wijs zijn en in eigen oordeel verstandig.”
Jesaja 5:20-21 NBG51

Concreet: Jezus is niet de uitvinder van de gulden regel, die bestond zeker al honderden jaren daarvoor bij de Chinezen (Confucius). Wat je daarover beweert klopt dus niet. Het is gewoon een menselijke uitvinding, en is niet sinds Jezus 'in de harten van mensen geschreven'.

Kun je aanwijzen waar ik zou hebben geschreven dat Jezus de uitvinder zou zijn van de gulden regel? Hij is de belichaming ervan. En als zodanig heeft hij het in persoon voorgeleefd. Het Woord, dat van den beginne is, vleesgeworden. En het Woord staat geschreven in ieders hart. Ook van atheïsten, schreef ik. Daar komt ieder mens achter wanneer hij de Weg gaat. Naar binnen, afdalend in het eigen hart. Om te onderzoeken wat daar allemaal leeft. Daar is moed voor nodig. Veel meer moed dan het vergt om christenen te bestrijden. Dat is allemaal maar afleiding.

Dat je niet weet wie Zeus is, zegt ook veel over je kennisniveau.

Jij vraagt je af waarom wel Jezus het ge-weten vormgeeft en niet Zeus. Nu is het aan jou mij in jouw eigen woorden uit te leggen wat er volgens jou beter is aan Zeus. Ik leer graag bij. Wie is Zeus en wat heeft hij geschreven en voorgeleefd en waarom vind jij dat beter? Of inwisselbaar hetzelfde. Leg me dat eens uit?

Bij iedereen die nadenkt bij jouw tekst, zal het opvallen dat in jouw antwoord God en Jezus zijn te vervangen door Allah en Mohammed;

Dit laat enkel maar zien dat je beide religies niet kent.

en het stukje over de verkrachting door de uitspraak van Jezus "Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard".

Het zwaard is het Woord. Wie de Weg gaat zal ontdekken dat het Woord dwars door zijn innerlijk “snijdt”, dwars door hart en ziel, om daar waarheid van onwaarheid te (onder)scheiden en leven van dood, licht van duisternis, hemel van hel. Een pijnlijk proces maar tegelijkertijd bevrijdend en vreugdevol.

Daar kom je zelf niet op omdat je alleen maar zwart wit denkt en niet in nuances: alles bij Jezus is goed, alles bij Mohammed is slecht.

Niet alles bij Mohammed hoeft slecht te zijn geweest. Alleen God ziet het hart aan. Het Woord staat ook in zijn hart geschreven. Hij is daar tijdens zijn leven alleen niet achtergekomen.

Zo denk je ook over atheïsten: ze hebben geen god dus geen moraal.

Kun je aanwijzen waar ik dat schrijf volgens jou?

Het zal je verbazen: ik heb wel een geweten

Dat verbaast mij juist niets.

[Tufkah]

De inhoudelijke vraag is hoe het met jouw geweten zit, in relatie tot zoals in jouw geval, de afwezigheid van een god.

In principe bepaal ik zelf wat ik goed of slecht vind.

Wel is dat het resultaat van wat ik alzo heb ervaren in mijn leven.

Jij hebt dus een mentaal geweten welke op empirie is gebaseerd?

[Jon]

Er bestaan geen Goden.

Men kan geen relatie hebben met iets dat niet bestaat.
Mensen die denken wel zo'n relatie te hebben doen aan zelfbedrog.

De inhoudelijke vraag is hoe het met jouw geweten zit, in relatie tot zoals in jouw geval, de afwezigheid van een god.

Klopt. Jij snapt het. Dat_beloof_ik stelde de vraag “waarom is een goed functionerend geweten geen teken van de afwezigheid van een god?”

In feite bevestigt Dat_beloof_ik daarmee mijn stelling.

[Tiberius Claudius]

In principe bepaal ik zelf wat ik goed of slecht vind.

Wel is dat het resultaat van wat ik alzo heb ervaren in mijn leven.

Jij hebt dus een mentaal geweten welke op empirie is gebaseerd?

Inderdaad.

Maar dat zijn alle gewetens, want elk geweten is grotendeels aangeleerd.

[Tufkah]

Jij hebt dus een mentaal geweten welke op empirie is gebaseerd?

Inderdaad.

Maar dat zijn alle gewetens, want elk geweten is grotendeels aangeleerd.

Daarover verschillen we radicaal van mening. Ik heb mijn "aangeleerde geweten" weten te doodden. Het was een klus en het duurde jaren, maar de katholieke indoctrinatie bestaat niet meer in mij.

[peda]

Na-apen is de basis van elke kennis-overdracht.
Talloze diersoorten brengen het met groot succes in de praktijk en ook de mens dankt zijn "' vooruitgang "'
aan het in de praktijk nadoen van wat zijn voorvaderen ook reeds deden.
Het spannende ligt niet in het na-doen, maar in de creativiteit om "' nieuw "" aan oud toe te voegen.
"" Nieuw "" zowel in technisch als cultureel opzicht.
Daarin staat de mens op eenzame hoogte in de bio-diversiteit.

[Yours]

De inhoudelijke vraag is hoe het met jouw geweten zit, in relatie tot zoals in jouw geval, de afwezigheid van een god.

In principe bepaal ik zelf wat ik goed of slecht vind.

Wel is dat het resultaat van wat ik alzo heb ervaren in mijn leven.

Een heel algemeen antwoord, dat vele atheïsten zullen kunnen onderschrijven.
Mullog zijn uitleg van 10.52 uur is wat dat betreft veel explicieter; hij is zo te lezen als atheïst heel gewetensvol.
Kun jij jezelf ook zo noemen?

[Tiberius Claudius]

Inderdaad.

Maar dat zijn alle gewetens, want elk geweten is grotendeels aangeleerd.

Daarover verschillen we radicaal van mening. Ik heb mijn "aangeleerde geweten" weten te doodden. Het was een klus en het duurde jaren, maar de katholieke indoctrinatie bestaat niet meer in mij.

Je hebt volgens mij niet meer gedaan dan het ene geweten inruilen voor een ander.
Dat tweede heb je dus jezelf aangeloerd, trouwens dat schrijf je zelf.

[Tiberius Claudius]

In principe bepaal ik zelf wat ik goed of slecht vind.

Wel is dat het resultaat van wat ik alzo heb ervaren in mijn leven.

Een heel algemeen antwoord, dat vele atheïsten zullen kunnen onderschrijven.
Mullog zijn uitleg van 10.52 uur is wat dat betreft veel explicieter; hij is zo te lezen als atheïst heel gewetensvol.
Kun jij jezelf ook zo noemen?

Nagenoeg elk mens heeft zo iets wat men een geweten kan noemen.
Wel kunnen die gewetens sterk verschillen.

De Mongolen vonden roven , plunderen en woordbreuk heel normaal, toch hadden ze wel een geweten, want stelen van verwanten werd streng veroordeeld.

[Jon]

“ Waarom is een goed functionerend geweten geen teken van de afwezigheid van een god?”

Vertel mij dan eens wat de leefregels zijn die die afwezige god in jouw binnenste heeft gelegd? Met andere woorden hoe beoordeel jij in jezelf wat je goed en wat je verkeerd hebt gedaan?

Ik heb geen leefregels van God, wel versta ik het Gulden Advies:
"Behandel een ander zoals je zelf behandeld wenst te worden en doe een ander niet datgene aan dat je zelf ook niet wilt ondergaan."

Mijn ouders waren ongelovig, mijn middelste broer eveneens en ikzelf ook (tot ik God ontmoette).

En dat Gulden Advies is voldoende naar mijn idee, waar je het geweten ook aan op wil hangen.

[Yours]

Inderdaad.

Maar dat zijn alle gewetens, want elk geweten is grotendeels aangeleerd.

Daarover verschillen we radicaal van mening. Ik heb mijn "aangeleerde geweten" weten te doodden.

Paulus vervolgde ook geen christenen meer toen hij Jezus had gezien en zich aldus bekeerde.

Ik heb mijn "aangeleerde geweten" weten te doodden.
Het was een klus en het duurde jaren, maar de katholieke indoctrinatie bestaat niet meer in mij.

Dat jij in die zin geen geweten meer hebt is ook duidelijk. Want je legt gewoon alles naast je neer wat anderen richting jou opmerken: zelfreflectie is er niet meer omdat er geen zelf meer is.

[peda]

Wanneer de wereld en alles wat daarmede samenhangt als volledig betekenisloos wordt gezien, dan speelt geweten ook geen rol meer.
Elke manifestatie heeft dan geen waarde meer, het menselijk geweten houdt zich dan bezig met "" NIETS"" en is derhalve volkomen nutteloos.

[Tiberius Claudius]

Wanneer de wereld en alles wat daarmede samenhangt als volledig betekenisloos wordt gezien, dan speelt geweten ook geen rol meer.
Elke manifestatie heeft dan geen waarde meer, het menselijk geweten houdt zich dan bezig met "" NIETS"" en is derhalve volkomen nutteloos.

Dat is echter niet waar.

Een geweten kan soms noodzakelijk zijn voor het behoud van de soort of zelf voor zelfbehoud.

Zo zijn er giftslangen die elkaar in het gevecht niet bijten, er waren er wel die beten maar die zijn uitgestorven

Ook het voor elkaar opnemen, terwijl men er beter van door kan gaan, is een soort geweten (ingebouwd door de evolutie) dat de kansen voor de groep als geheel verhoogd..

[Mullog]

Een heel algemeen antwoord, dat vele atheïsten zullen kunnen onderschrijven.
Mullog zijn uitleg van 10.52 uur is wat dat betreft veel explicieter; hij is zo te lezen als atheïst heel gewetensvol.
Kun jij jezelf ook zo noemen?

Nagenoeg elk mens heeft zo iets wat men een geweten kan noemen.
Wel kunnen die gewetens sterk verschillen.

De Mongolen vonden roven , plunderen en woordbreuk heel normaal, toch hadden ze wel een geweten, want stelen van verwanten werd streng veroordeeld.

Volgens mij geldt dat eigenlijk in basis voor het christendom ook. Het hele ethische stelsel is,afkomstig uit wetten, regels, tradities en gewoonten van primitieve woestijn stammen gericht op orde en structuur binnen de stam. Alles buiten de stam is aan de goden overgeleverd, zullen we maar zeggen.

Het christendom heeft daarna een hoop universeel verklaard om daaraan te ontsnappen. Maar dat is eenvoudig te omzeilen door bijvoorbeeld het ontmenselijken van "buitenstaanders". Tufkah doet dat op een subtiele manier met zijn onderscheidt tussen geestelijke en natuurlijke mensen.